.webp){kind=icon}
Денеска во 14 часот во Котур ќе се одржи 'Artemis I Watch Party' во Скопје.
Artemis I ( македонскиот превод е Артемида и тоа е всушност сестрата на богот на сонцето Аполон) е програма за човечки вселенски летови предводена од НАСА за истражување на Месечината, чија цел е прво да се спушти на лунарниот јужен пол до 2024 година.
Организаторите на настанот во Скопје велат дека со Artemis I e планиран тест лет без екипаж за програмата Артемис на НАСА.
„Тоа е првиот лет на лансирниот систем за вселенско лансирање (SLS) на агенцијата и првиот лет на целото вселенско летало Орион. Artemis I е предвиден да лансира за време на настанот, па ги очекуваме сите ентузијасти да ни се приклучат. Македонскиот тим кој што ги организира NASA Space Apps Challenge Cleveland, NASA Space Apps Challenge Mountain View и NASA Space Apps Challenge Strumica ќе ви раскаже повеќе околу самиот хакатон, и како да се приклучите после настанот, велат организаторите.
Повеќе можете да следите и на nasa.gov.
Инаку ова е прв чекор на НАСА кон намерата луѓето да се вратат на Месечината што се планира до крајот на деценијата. Ако се биде во ред, масивна ракета без екипаж ќе се крене од вселенскиот центар Кенеди денеска наутро, а потоа ќе ја заокружи Месечината во орбитата што ќе ја однесе капсулата Орион длабоко во вселената пред да се врати на Земјата 42 дена подоцна.
Мисијата Артемида I е критичен момент за НАСА и вселенската индустрија. Програмата Артемида, именувана по сестрата близначка на богот Аполон во грчката митологија, има за цел да ја спушти првата жена и првата обоена личност на Месечината веќе во 2025 година. Меѓу критичните компоненти на мисијата се Боинг Ко. изградена ракета, наречена Систем за вселенско лансирање и капсулата на екипажот Орион, направена од Lockheed Martin Corp. Идно возило за слетување ќе биде испорачано од Space Exploration Technology Corp.
По една деценија одложувања и зголемувања на трошоците, сега влогот за НАСА и за нејзините корпоративни изведувачи е огромен. Ова е првпат по завршувањето на програмата Спејс шатл, НАСА да дебитира со ново возило и систем за воведување, насочени кон човечки вселенски летови. Откако Шатлот беше пензиониран, НАСА се потпираше на руската ракета Сојуз за да ги привлече луѓето до и од Меѓународната вселенска станица, а неодамна се сврте кон ракетата Фалкон 9 на SpaceX и капсулата на екипажот Драгон.
„Ова не е без ризик“, рече Џим Фри, придружниот администратор на НАСА за развој на системи за истражување, за време на прес-конференцијата пред лансирањето. „Го анализиравме ризикот најдобро што можеме, и го ублаживме, исто така, најдобро што можеме“.
Некои од тие ризици беа очигледни во саботата, поради громови на лансирната рампа, но претставниците на НАСА ја разгледаа ситуацијата и рекоа дека мисијата се уште е на распоред за понеделник наутро.
„Сè досега изгледа добро од перспектива на возилото. Не моравме да направиме некое значајно повторно тестирање“, рече во неделата Џеф Сполдинг, виш директор за тестирање на НАСА за Artemis I. „Секогаш кога гледаме работи што се драматични како молња, сите треба да посветиме многу внимание на тоа за да биде како што треба.“
Дури и успешен пробен лет можеби не е доволен за да ги задоволи многуте критичари на SLS кои жалат за високата цена и неефикасноста на ракетата. Планираното вселенско летало Starship на SpaceX може да се покаже дури и помоќно од SLS, како и поевтино за развој и лансирање кога ќе стане оперативно. Дополнително, Starship е дизајниран да биде целосно повторно употреблив, за разлика од SLS, кој ќе се троши по секое лансирање.
Планирано е SLS да полета од лансирната рампа LC-39B во 8:33 часот по локално време во Флорида, издигнувајќи ја капсулата Орион во орбитата околу Земјата. Потоа, нешто помалку од два часа по лансирањето, горната етапа на SLS ќе се запали и ќе го испрати Орион на патеката до Месечината. Шест дена по лансирањето, Орион ќе дојде на 60 милји од површината на Месечината, користејќи ја гравитацијата на Месечината за да влезе во издолжена орбита.
Целта е да се покаже дека капсулата Орион може безбедно да биде лансирана и обновена пред да се направи обид со човечки екипаж. Патот на вселенското летало ќе го однесе подалеку од Земјата отколку кое било возило изградено да носи луѓе досега. Откако ќе помине околу две недели во орбитата на Месечината, Орион ќе се врати назад и ќе се спушти во Тихиот океан во близина на брегот на Сан Диего под падобрани на 10 октомври.
Претставниците на НАСА го ставаат ризикот од губење на возилото на еден на 125.
