Саботниот ненадеен напад врз Израел од страна на палестинската група Хамас може да претставува еден од најголемите неуспеси на израелското разузнавање од војната во Јом Кипур во 1973 година.
Нападот вклучуваше десетици инфилтрации по копно и море, заедно со ракетни напади - софистициран напад кој вклучува вид на планирање и координација што треба да го разберат разузнавачките агенции. Стотици беа убиени од двете страни.
Додека израелските власти со месеци велат дека палестинските милитантни групи се подготвувале за насилство, времето и обемот на нападот се чини дека го изненадиле премиерот Бенјамин Нетанјаху. Израел и неговиот сојузник САД - кои придонесоа со 3,3 милијарди долари во трошоците за одбрана на Израел во 2022 година - веќе одмеруваа кој е најодговорен и како се случи тоа.
Прочитај повеќе
Стотици жртви, продолжуваат судирите во Израел
И синоќа имаше силни ракетни напади во неколку израелски градови, вклучително и во Тел Авив
08.10.2023
Зошто Газа е центар на израелско-палестинскиот конфликт?
Познат и како Појасот Газа, тоа е територија долга околу 40 километри и широка 12 километри
07.10.2023
Израел одговара на нападот - Хамас ја отвори вратата на пеколот
Израелската војска објави снимка од воздушни напади врз цели на Хамас во Појасот Газа
07.10.2023
Хамас го нападна Израел, израелскиот премиер објави војна
Има информации за загинати и ранети во нападот
07.10.2023
МНР: Седум македонски државјани се наоѓаат во Иразел во моментов
МНР препорачува да се почитуваат упатствата на израелските безбедносни сили
07.10.2023
„За мене е шокантно што можеа да го направат ова без Израел или САД да забележат“, рече Мартин Индик, поранешен американски амбасадор во Израел и соработник во Советот за надворешни односи. „Недостаток на подготовка. Недостигот на војници долж границата, немањето ограда долж границата за која платија милиони шекели“.
Нападот е дотолку пошокантен со оглед на тоа што доаѓа 50 години откако Израел не успеа да спречи ненадеен напад што го започнаа Египет и Сирија на еврејскиот празник Јом Кипур. Тој неуспех на разузнавањето поттикна да се создаде комисија за да открие што тргна наопаку и стана тема на безброј книги и научни статии.
Израелските власти рекоа дека е премногу рано да се знае што тргнало наопаку и отфрлија каква било споредба со 1973 година.
„Ве молиме, не му ја давајте на Хамас софистицираноста на војната на Јом Кипур“, рече портпаролот на израелските одбранбени сили Ричард Хехт. „Знам дека има многу прашања за разузнавањето. Ве молиме престанете да прашувате. Во моментов се бориме. Сигурен сум дека во иднина ќе има многу дискусии за разузнавањето“.
Експертите за разузнавање обично прават разлика помеѓу неуспеси во собирањето податоци, неуспеси во анализата и неуспех на креаторите на политиката да ги послушаат предупредувањата на разузнавачките агенции.
За почеток, тука е едноставниот факт дека Израел беше среде празник. И веќе се поставуваат прашања за тоа дали воените и разузнавачките служби на Израел се одвлечени од домашните судири.
Израелците со месеци протестираат против напорите на Нетанјаху да ја одземе власта на националното судство. Земјата, исто така, е во разговори со САД и Саудиска Арабија за комплексен трилатерален договор во кој Вашингтон ќе понуди безбедносни гаранции на Ријад.
„Вистинскиот проблем овде е веројатно тоа што Израелците едноставно не веруваа дека Хамас ќе ризикува прекугранична инфилтрација“, рече Арон Дејвид Милер, висок соработник во фондацијата Карнеги за меѓународен мир и поранешен преговарач на Стејт департментот за Блискиот Исток. „Недостигот на доволни израелски сили во областа беше голем неуспех“.
Американскиот Конгрес ќе мора да поставува тешки прашања, имајќи предвид дека требаше да се очекува од израелските и американските разузнавачки агенции да откријат напад од ваков размер, вели вработен во Конгресот кој побара да остане анонимен разговарајќи за приватни разговори.
Неуспехот е уште повпечатлив со оглед на тоа што израелските безбедносни служби посветуваат значителни ресурси за следење на палестинското општество, вклучително и Хамас, преку мрежи за човечки ресурси, како и технологија за надзор.
Ненадејни напади
Изненадувачките напади често предизвикуваа масивни реакции од целните земји. И Перл Харбор и 11 септември го најавија почетокот на нови војни и големи пресврти во американските безбедносни служби.
Неколку часа по нападот во саботата, израелските одбранбени сили ја започнаа операцијата „Железни мечеви“, изведувајќи воздушни напади врз цели во Појасот Газа. Премиерот Нетанјаху изјави дека Израел е „во војна“.
Директорот на ЦИА, Вилијам Барнс, го откажа главниот говор што требаше да го одржи во сабота навечер на конференција во Си Ајленд, Џорџија, за да работи на кризата, рече организаторот на конференцијата Сузан Кели.
На конференцијата, пензионираниот морнарички адмирал Џејмс Ставридис, кој беше врховен командант на сојузниците во НАТО и беше во редовен контакт со израелските власти, ја опиша ситуацијата како „шокантен неуспех на разузнавањето“. Тој рече дека иако не е изненаден од одлуката на Хамас да нападне, тој е „многу изненаден“ од тактиката што групата ја усвои, вклучувајќи брзина, смртни случаи и земање заложници.
Емили Хардинг, поранешна аналитичарка на ЦИА за Блискиот Исток, рече дека нападот, кој најверојатно бил планиран со месеци, е особено изненадувачки со оглед на тоа колку способни станале израелските разузнавачки служби.
„Многу е изненадувачки што Израелците го пропуштија тоа планирање“, рече Хардинг, виш соработник во Центарот за стратешки и меѓународни студии. „Времето ќе покаже што навистина се случило - ќе има повеќемесечна истрага за да се соберат информации за тоа што владата и Мосад знаеле и кога дознале“.