Минувањето преку врвот на европската инфлација можеби е добра вест за потрошувачите, бизнисите и централните банкари, но прерано е да се смета ситуацијата за завршена.
Извештаи уште од петокот почнаа да покажуваат дека зголемувањето на цените од Германија до Шпанија се намали повеќе од очекувањата на економистите во декември, откако трошоците за природниот гас се повлекоа и почна владината помош.
Сепак, ваквите падови го прикриваат засилениот притисок на мерачите што ги исклучуваат цените на енергијата и храната - токму она што Европската централна банка го следи за да одреди колку да ги зголеми трошоците за задолжување.
Како во САД, каде што Федералните резерви (ФЕД) остануваат во јастребовско расположение и покрај петмесечното забавување на инфлацијата, ваквата ситуација ја прави малку веројатна промената во непосредните политички планови на ЕЦБ.
Претседателката Кристин Лагард веќе вети уште едно зголемување на каматните стапки за половина поен следниот месец - „а можеби и во оној потоа“.
Најновите проекции на ЕЦБ покажуваат дека инфлацијата нема да ја достигне целта од два отсто до крајот на 2025 година. Ажурирани прогнози нема да бидат достапни до март.
Инфлацијата паѓа од врвот во еврозоната
... но и натаму е многу над посакуваните два отсто од страна на ЕЦБ
„Врвот на инфлацијата можеби е навистина зад нас“, но „проблемот е во лепливоста на основната инфлација“, вели Пие Кристијансен, главен стратег во „Данске банк“ (Danske Bank A/S). „Затоа, одлуката за февруари може да се смета за запечатена“.
Следејќи го изразито борбениот тон на состанокот на ЕЦБ во декември, економистите ги зголемија своите прогнози и нашироко ги очекуваат двата чекора од 50 базични поени што беа назначени. Трговците се обложуваат на сличен исход, иако го намалија своето предвидување за тоа на кое ниво ќе се смират стапките по податоците за инфлацијата од Шпанија, кои беа пониски отколку што се очекуваше.
Цените во четвртата по големина економија во еврозоната во декември се зголемија за 5,6 отсто во споредба со пред една година - што е намалување од 6,7 отсто од претходниот месец. Стапките на инфлација се намалија и во Португалија, Германија и Франција. Податоците за еврозоната, која ја пречека Хрватска како своја 20-та членка на 1 јануари, се очекуваат в петок. Аналитичарите предвидуваат второ по ред забавување на 9,5 отсто.
Што вели „Блумберг економикс“...
„Главната инфлација го достигна врвот. Оттука патот надолу е трнлив, но решително надолен - зголемувањето на цените може да изнесува близу три отсто во јануари 2024 година. Базната инфлација ќе биде полеплива во блиска иднина. Зголемените трошоци за производителите сè уште не се целосно одразени во потрошувачките цени и зголемување на платите ќе ја зголеми инфлацијата на услугите. Очекуваме дека тоа ќе го поттикне покачувањето од страна на ЕЦБ барем во текот на првиот квартал од 2023 година“.
- Маева Казин, виш економист од еврозоната.
Неизвесноста околу инфлацијата останува зголемена. Повисоките енергетски трошоци по руската инвазија на Украина сè уште не стигнале до сите домаќинства во еврозоната, а многу приспособувања стапуваат на сцена во почетокот на годината.
Цените на храната исто така веројатно дополнително ќе се покачат, во моменти кога не е јасно како мерките за олеснување во земји како Германија, која ги ограничи цените на гасот и електричната енергија, ќе влијаат на вкупната инфлација.
„Податоците за инфлацијата во моментот се нестабилни“, изјави Холгер Шмидинг, главен економист во „Беренберг“ (Berenberg), за ТВ Блумберг. „ЕЦБ е решена да ја намали инфлацијата многу повеќе“, додава тој.
Тоа е порака што ја упати и самата Лагард.
„Не можеме да бидеме фиксирани на еден единствен број“, рече таа, посочувајќи дека има „добри причини да се верува“ дека инфлацијата повторно ќе се зголеми во јануари.
„Мораме да го следиме трендот, да ги погледнеме изгледите за инфлација, да размислиме што е постигнато и секако каде сакаме да одиме. Имаме уште многу време, ни претстои долг натпревар“, нагласи претседателката на ЕЦБ.