Кој и да седне на жешкото столче во Министерството за финансии, ќе се соочи со уште пожежок јули. Идниот месец, од државната каса ќе треба да се исплатат над 100 милиони евра за достасани државни хартии од вредност.
Новиот министер/ка во првиот месец од својот мандат, освен главнината за хартиите од вредност кои достасуваат, за прв пат ќе треба да исплати и камата на граѓаните кои лани купија граѓански обврзници. Наесен, камата ќе добијат и тие што купија граѓански обврзници во ноември, а во октомври достасува и првата исплата на каматите за зелените обврзници кои Министерството за финансии лани ги емитуваше, исто така за прв пат.
За најсериозна кандидатка за позицијата во Министерството за финансии се споменува Гордана Димитриеска-Кочоска, потпретседателка а ВМРО-ДПМНЕ, но од партијата досега никој не ги потврди овие информации.
Прочитај повеќе
На ден пред изборите Владата ќе се задолжи 39 милиони евра
Износот на државни хартии од вредност што достасува за исплата во мај годинава е околу три милијарди денари (49,5 милиони евра).
30.04.2024
Сметките за македонските државни задолжувања допрва ќе растат
Месецов почнува отплатата на германската обврзница издадена во 2022 година.
20.03.2024
Државно задолжување кај граѓаните – за едни воспоставена пракса, за други само идеја
Македонските граѓани покажаа големи апетити за граѓанските обврзници
21.02.2024
Црвениот аларм за јавниот долг одамна свети - има ли излез?
Фискалниот простор на државата е потрошен и фискалните политики мора да се водат прудентно.
27.05.2024
Нови за стари долгови: Македонија годинава ќе позајми 623 милиони евра
Каматната политика ќе ја диктира цената на секој позајмен денар, а ние ќе се задолжуваме и дома и во странство.
20.03.2024
Мандатарот за новата влада, Христијан Мицкоски, вчера изјави дека в недела партиските органи ќе се произнесат за неговите предлози за нови министри, а до вторник неговиот предлог за новата влада ќе биде доставен до Собранието.
Што сè достасува за плаќање во јули?
Исто така во вторник, Министерството за финансии ќе ја одржи последната аукција на државни хартии од вредност планирана за првата половина од годината. До вчера проспектот не беше објавен на веб-страницата на Министерството и оттука не е познато за колку ќе се задолжи државата идната недела.
Во календарот за аукции за јуни уште стои и дека е планирана уште една емисија на граѓански обврзници, но за неа е наведено дека треба да се утврдат деталите. Според плановите, аукции за граѓански обврзници требаше да има на крајот на секој квартал, но мартовската не се одржа.
Во календарот се наведени обврските кои достасуваат овој месец. Заклучно со вчера беа исплатени 36 милиони евра по основ на достасани хартии од вредност. На 5 јуни биле исплатени 1,8 милиони евра, а вчера уште 34,3 милиони. Над седум милиони евра треба да бидат исплатени на 26 јуни. Односно, во текот на јуни достасале обврски во износ од 43,2 милиони евра.
На веб-страницата на Министерството за финансии сè уште не е објавен календарот за втората половина од годинава. Но од евиденцијата на НБРМ може да се пресмета дека во јули ќе достасаат за плаќање над 113 милиони евра. Од овие пари, 7,7 милиони евра се за 10 годишни обврзници, 19,8 милиони евра се тригодишни обврзници, останатите се за државни записи емитувани лани.
Први камати за граѓанските обврзници
Освен главнини, идниот месец, на 20 јули, пет отсто камата ќе добијат и 1.283 граѓани кои лани учествуваа на првата аукција на граѓански обврзници. Тие уплатија вкупно 1.448.030.000 денари (23,5 милиони евра).
Минималниот износ кој граѓаните можеа да го уплатат за учество на аукцијата изнесуваше 10.000 денари, со поднесување барање за купување на една граѓанска обврзница. Максималниот износ не беше предвиден. Каматата изнесуваше пет отсто и се исплаќа во два наврати, во јули 2024 и во јули 2025 година. Главнината ќе биде исплатена во јули следната година.
Пресметката изгледа вака: ако некој вложил 100.000 денари во граѓански обврзници, износот на купонската камата што ќе го добие годинава во јули ќе изнесува 5.000 денари. На крајот на втората година, во јули 2025, ќе му биде исплатена и втората купонска камата во износ од 5.000 денари, како и главнината од 100.000 денари, или вкупно за две години 10.000 денари камата за инвестиција од 100.000 денари.
Втората аукција на граѓански обврзници се одржа на 7 ноември минатата година, на неа учествуваа 907 граѓани со вкупно 1.085.480.000 денари (17,7 милиони евра). Првата камата тие ќе ја добијат во ноември годинава.
Во октомври лани на аукција беа понудени и зелени обврзници со рок на доспевање од две години, а за кои првата камата од 4,75 отсто ќе биде исплатена годинава.
Најмногу за плаќање ќе имаме во 2026 година
Од почетокот на кризата, инфлацијата ги натера централните банки да ја започнат најагресивната кампања за зголемување на трошоците за задолжување. Што значи тоа во практика, најдобро се гледа по каматите за државните хартии од вредност. Тригодишните обврзници запишани во 2021 година имале камата од 0,800 отсто. Последната обврзница во износ од една милијарда денари која беше запишана овој месец, а ќе доспее за 15 години, во 2039 година, има каматна стапка од 5,60 отсто.
Каматните стапки на државните записи пак се намалуваат. По највисоките 4,25 отсто од минатата година, сега се сведоа на 3,80 отсто.
Во наредниот период, трошоците за задолжување ќе се намалуваат дополнително посебно по минатонеделната одлука на ЕЦБ за намалување на каматата за 0,25 процентни поени. Одлуката веднаш се преслика на движењето на шестмесечниот Еурибор кој сега изнесува 3,751 отсто.
Сепак, на земјава ќе ѝ останат за плаќање долговите направени во периодот кога каматите беа највисоки. Во македонската стратегија на управување со долгот до 2028 година стои дека отплатите за домашните и странските задолжувања во наредниот период ќе растат. Најмногу пари за оваа намена се предвидени за 2026 година.