Во јуни 2015 година вредните раце на текстилните работнички во земјава сошиле 1.961 кошула, во истиот месец годинава биле сошиени близу трипати помалку кошули, само 714. И бројот на работничките се намалил, според податоците со кои располагаат текстилците, за десет години покрај машините има за 50 отсто помалку работници.
Состојбата ескалира последната година, кога клуч на врата ставија десетина конфекции, главно во Источна Македонија. Според претседателката на текстилниот кластер во земјава Маријана Перковска, состојбата допрва ќе се влошува затоа што ниту има работници ниту има работа.
Главната причина за драстичниот пад на некогаш најсилната индустриска гранка во земјава е тоа што се губат нарачките. Пакистан, Бангладеш и други земјите се многу поевтини во Македонија, па нарачките наместо тука, завршуваат таму. За илустрација, бруто-платата во Бангладеш за еден работник изнесува 200 долари, во земјава просечната бруто-плата за јуни во секторот производство на облека изнесува близу 900 долари.
„Ние сме многу скапи за нашите партнери. Кај нас инфлацијата е сè уште висока, нашите трошоци растат и ние на нашите партнери никако не можеме да им понудиме пониски цени, затоа тие бараат поевтини земји“, вели Перковска за „Блумберг Адрија“.
Доцна е за мерки
Таа не е сигурна дека може да се стори нешто за да се спаси тоа што остана од текстилната индустрија. Можеби треба да се размислува во правец да се поддржат компаниите за да можат технички и технолошки да се развиваат, но таквите обиди порано не би успеале.
„На пример, за да дојдеме до пари преку фондовите, ни бараа да работиме со добивка, па ако работевме со добивка, немаше да бараме помош. Обидот да ни се помогне со плаќање дел од придонесите, исто не беше успешен. Минималната плата вештачки расте и растат и трошоците за работниците што ги плаќаме, без оглед на субвенциите“, објаснува Перковска.
Нема работници
А проблемот со работната сила станува сѐ поголем. Нема кој да се вработи на местото на тие што одат во пензија. Младите не се заинтересирани за овој сектор, најмногу поради пониските плати.
„Обидот за увоз на поевтина работна сила исто така се покажа како неуспешен поради сложените процедури за вработување“, вели Перковска.
Според Ангел Димитров од Организацијата на работодавци, од над 67.000 работници, сега бројот на вработени во текстилните фабрики изнесува околу 25.000.
„Бројот на работници почна да опаѓа околу 2010 година. Тогаш падот изнесуваше од еден до два отсто на годишно ниво. Потоа за време на пандемијата и подоцна, со војната во Украина, падот се продлабочи и се движи меѓу 5 и 8 отсто на годишно ниво“, вели Димитров во разговор за „Блумберг Адрија ТВ“.
Не создадовме сопствен бренд
Минатата година текстилната и кожарската индустрија извезле производи во вредност од 518,5 милиони долари, што е само 6,15 отсто од вкупниот извоз од земјава. Главно се извезени лон-производи, дури 93 отсто, што значи дека земјава продава само работна рака, додека обидите за создавање сопствен бренд, готов производ, не беа успешни.
„Некои компании се обидоа да излезат на странските пазари со готов производ, но се покажа дека европскиот пазар не е многу либерален. И таму постојат некои правила за заштита на домашното производство“, вели Димитров.
За разлика од Европа, кај нас нема ограничувања за увозниците и нема заштита за домашното производство, вели Перковска. За истите пари како порано тие внесуваат сѐ повеќе стока во земјава.
.webp){kind=icon}
Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...