Конфликтот Маск-Трамп ја загрозува целата вселенска економија

Многумина пукаат сеир деновиве додека најбогатиот човек на светот жестоко се препира со најмоќниот лидер на светот. Дури и Тиери Бретон, европскиот регулатор којшто знаел да биде честа мета на гневот на Илон Маск, е во првите редови „со пуканки во рацете“.

 Сепак, колку и да е забавна за гледање расправијата на милијардерот со Доналд Трамп, таа исто така носи скапи лекции за вселенската економија од 630 милијарди долари каде што доминира „Спејс Експлорејшн Технолоџис“ (Space Exploration Technologies Corp.) на Маск - толкава е опасноста од меѓузависноста на де факто монополите и сè попротекционистички настроените држави.

Bloomberg Mercury

 

Оваа опасност не беше високо на агендата кога кулминираше „романсата“ помеѓу Трамп со Маск, при што новоизбраниот претседател ја опиша револуцијата на ракетите за повеќекратна употреба на „СпејсЕкс“ (SpaceX) на начин на кој еден ренесансен монарх би ја пофалил успешната колонијална експедиција - со мешавина од национална гордост, геополитичко влијание и финансиски потенцијал: „Го повикав Илон. Го прашав: „Илон, дали беше тоа [маневар за слетување] ти?“ Тој рече: „Да, јас бев тоа.“ Јас реков: „...Може ли Русија да го направи тоа?“ „Не.“ „Може ли Кина да го направи тоа?“ „Не.“ „Може ли во САД некој да го направи тоа, освен тебе?“ „Не, никој не може да го направи тоа.“ „Затоа те сакам, Илон.“

Оттогаш, љубовта се претвори во ѕвездена прашина додека контрадикциите својствени на вселенската империја на Маск од 350 милијарди долари се прелеваат. Лицемерието на милијардер кој се претставуваше себеси како „темна МАГА“ и со моторна пила во рацете симболично покажа како ќе ги крати  државните трошоци, додека „СпејсЕкс“(и „Тесла“) имаат корист од владини договори вредни 22 милијарди долари, само го влошува овој судир на ега, при што Трамп се заканува дека ќе ја повлече поддршката што ја плаќаат даночните обврзници. Во меѓувреме, неформалната закана на Маск - брзо повлечена - да ја запре капсулата „Змеј“ (Dragon) на која НАСА се потпира за превоз на астронаути, на некој начин ја повторува геополитичката уцена извршена на бојното поле во Украина, каде што милијардерот во минатото ги запре привремено нападите врз Русија преку подружницата на „СпејсЕкс“, односно сателитите „Старлинк“ (Starlink). Ова се закани со висок ризик и со огромни општествени трошоци.

Веќе не сме во сферата на претприемнички конквистадори, туку во конфликтни трговски империи поддржани од даночните обврзници. Дури и ако Маск заслужува признание за неговата улога во доминацијата на “СпејсЕкс“како во лансирањата на ракети, така и во сателитските комуникации, со 80 отсто пазарен удел  и над 8.000 сателити „Старлинк“ во орбитата, оваа „вселенска војна“ помеѓу двајцата моќници сугерира дека иновациите се ставени во втор план поради фаворизирањето. Успесите на „СпејсЕкс“ оваа година не беа на лансирната рампа, туку во рамките на коридорите на моќта, каде што неговиот пазарен удел изгледа како лост за извлекување рента наместо за истражување. Промените во правилата за субвенции за брз интернет ја отворија вратата за бенефити за  „Старлинк“, исто како што го стори тоа и можноста за креирање одбранбена „Златна купола“. Малтретирањата на Трамп на другите земји со царините  наводно е придружено со притисок за регулаторни одобренија за „Старлинк“. И ставањето сојузник на Маск на врвот на НАСА се чини дека беше капката што ја прели чашата на „МАГА“ (MAGA=Make America Great Again) движењето.

Додека НАСА и Пентагон остануваат во голема мера зависни од „СпејсЕкс“, светлата страна на сето ова е што конкурентите на Маск мора да ја сфатат пораката и да ја засилат својата игра. Американските комерцијални вселенски компании, вклучувајќи ја и „Блу Ориџин“ (Blue Origin) на Џеф Безос, биле контактирани од владини претставници во врска со подготвеноста за ракети, според „Вашингтон пост“ (којшто е во сопственост на Безос). Во ЕУ, која очајно се обидува да не пропушти уште една технолошка револуција, владите сериозно се занимаваат со повторно активирање на старите играчи како „Еутелсат Комјуникејшнс“ (Eutelsat Communications SA), кој е во преговори за прибирање на  1,5 милијарди евра (1,7 милијарди долари) што би го удвоило уделот на француската држава на 30 отсто. Континентот, исто така, го разгледува својот прв „скок“ тест на проект за повеќекратна употреба наречен „Темис“ (Temis), кој го ѕирнав додека бев на неодамнешна обиколка на производствениот погон на „Ербас“ (Airbus SE) и „Сафран“ (Safran SA) близу Париз.

Но, една мрачна перспектива е дека продолжената војна МАГА-Маск ја прави вселената постудено место за сите. НАСА веќе се соочува со големи намалувања на буџетот; пресвртите и наглите движења предизвикани од личните соперништва нема да влеваат доверба. (Да не заборавиме дека „Амазон“ еднаш веќе ја обвини личната нетрпеливост на Трамп кон Безос за губењето на договорот од 10 милијарди долари со Пентагон.) И Европејците имаат огромен јаз што треба да го затворат: Извештајот на тинк-тенкот „Институт Монтењ“ (Institute Montaigne) забележува дека воените вселенски трошоци на ЕУ се една петнаесеттина од американските, додека Џон Дејвис од „Блумберг Интелиџенс“ проценува дека мрежата „УанВеб“ (OneWeb) на Еутелсат бара дополнителни 4 милијарди евра или повеќе капитални трошоци до 2030 година.

Веројатни се повеќе спојувања и повеќе мешање на државите во светот што треба пополека да се ослободува од доминацијата на Маск- иако се надеваме дека ќе се научат некои лекции однапред.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар