Трамп ѝ понуди на јапонската премиерка Такаичи сè што ќе посака

Претседателот Доналд Трамп ја пофали сојузничката врска меѓу САД и Јапонија, потврдувајќи ги односите со долгогодишниот партнер и изразувајќи поддршка за новата премиерка Санае Такаичи и нејзините планови за зголемување на трошоците за одбрана за време на нивната средба во Токио.

„Сакам само да знаете дека секогаш кога ќе имате прашање, сомнеж, нешто што ви треба, некоја услуга, сè што можам да направам за да ѝ помогнам на Јапонија — ние ќе бидеме тука,“ рече Трамп. „Ние сме сојузници на највисоко ниво.“

Трамп изрази и оптимизам дека двете страни ги надминале трговските спорови.

„Ќе имаме извонредна трговија, мислам, повеќе од кога било досега,“ рече Трамп, додавајќи дека се надева оти односите меѓу САД и Јапонија ќе бидат „посилни од кога било.“

Подоцна, двајцата потпишаа документи за трговија и критични минерали, со цел да се формализираат одредени елементи од трговскиот договор постигнат со претходникот на Такаичи, кој вклучува нејасно ветување Јапонија да финансира 550 милијарди долари во американски проекти.

Но, документи од Белата куќа објавени во вторник сугерираат дека договорите остануваат недоволно дефинирани. Трговскиот документ едноставно „со задоволство ги нотираше брзите и континуирани напори на двете земји и ја потврди нивната силна посветеност за имплементација“ на договорот.

Пактот за критични минерали исто така беше без многу детали, при што двете земји само се обврзаа да соработуваат во издавањето дозволи, финансирањето и картографирањето.

Наместо тоа, двајцата главно си упатуваа пофалби еден на друг. Такаичи му рече на Трамп дека ќе го номинира за Нобелова награда за мир поради неговите дипломатски напори, додека Трамп ѝ подари на премиерката потпишани капи за голф со златен натпис „JAPAN IS BACK“.

Американскиот претседател ја пофали и врската на Такаичи со Шинзо Абе, близок сојузник на Трамп кој беше убиен за време на предизборен говор во 2022 година. Такаичи е следбеник на поранешниот премиер и му подари на Трамп торба за голф потпишана од шампионот на „Мастерс“, Хидеки Мацујама.

По приватниот ручек, двајцата се сретнаа со семејствата на јапонски граѓани за кои Токио тврди дека биле киднапирани од Северна Кореја во 1970-тите и 1980-тите. Трамп претходно изјави дека би бил подготвен да се сретне со севернокорејскиот лидер Ким Џонг Ун за време на посетата, а Јапонија се надева дека американскиот претседател би можел да ги отвори нивните случаи доколку дојде до средба.

Во вторникот, Трамп рече дека бил премногу зафатен за да организира средба, но „ќе видиме што ќе се случи.“

„Јас сум со нив целосно, и САД се со нив целосно,“ рече Трамп за семејствата.

Северна Кореја ги негираше обвинувањата за вмешаност во исчезнувањата и сè уште нема јавно одговорено на поканите на Трамп за средба.

Подоцна, двајцата се очекува да одржат церемонија на потпишување, а потоа во текот на денот да го посетат нуклеарниот носач на авиони на поморската база Јокосука јужно од Токио.

„И Јапонија и САД ја имаат развиено најголемата алијанса во светот, и заедно со вас, Јапонија е подготвена да придонесе за светскиот мир и стабилност,“ рече Такаичи. „Како лидер, ќе направам сè што е во моја моќ за да ја направам Јапонија голема национална сила,“ додаде таа.

Средбата претставува тест со високи влогови за новата премиерка, која беше избрана за прва жена премиер на Јапонија претходно овој месец. Нејзината Либерално-демократска партија се обидува да закрепне од скандал со таен фонд, кој доведе до оставка на двајца премиери, а Такаичи сега се справува со имплементацијата на трговскиот договор.

За Такаичи, која се соочува со притисок за јавниот долг и истовремено се стреми да го забрза трошењето за одбрана – што е уште еден приоритет за Трамп – постои мотив да ги остави елементите од трговскиот договор нејасно дефинирани. Има и преседан, бидејќи Трамп оваа недела потпиша рамковни договори со Тајланд, Камбоџа, Виетнам и Малезија, кои беа без конкретни детали.

Двете земји различно го опишуваат инвестицискиот фонд. Трамп претходно го претстави износот од 550 милијарди долари како средства што неговата администрација може да ги „инвестира како што сака“, при што 90 отсто од профитот би ѝ припаднал на САД.

Поранешниот јапонски премиер Шигеру Ишиба изјави дека Токио ќе понуди комбинација од инвестиции, заеми и гаранции за заеми, карактеризирајќи го како начин за поддршка на проекти на јапонски компании во САД.

Јапонскиот договор веќе предвидува максимална царина од 15 отсто за поголемиот дел од извозот кон САД, вклучувајќи автомобили и делови, и содржи клаузула за безбедност која гарантира дека Јапонија нема да биде третирана полошо од која било друга земја во однос на идните секторски царини за полуспроводници и фармацевтски производи.

Такаичи изгледа дека ја подготвила основата пред посетата на Трамп, очекувајќи прашања дали Јапонија доволно придонесува во сојузништвото.

Во својот прв говор пред парламентот како премиерка, Такаичи во петокот вети дека ќе ја постигне целта за трошење 2 отсто од БДП за одбрана до март следната година – две години порано од претходниот план.

Таа исто така нагласи дека безбедносните закани поврзани со Кина и нуклеарните и ракетни развои на Северна Кореја мора да се адресираат, и дека Јапонија треба проактивно да ги зајакне своите одбранбени капацитети од основа.

„Одлучна сум да ја вратам динамичната дипломатија на Јапонија, да ги заштитам националните интереси на земјата. Дополнително, подготвена сум да промовирам понатамошна соработка со вас и со САД, за нашата заедничка цел – слободен и отворен Индо-Пацифик,“ рече Такаичи на средбата со Трамп во вторникот, додавајќи дека ќе се стреми да ги зајакне одбранбените капацитети и економската моќ на Јапонија.

Нејзиниот цврст став во надворешната политика и подготвеноста да троши повеќе за одбрана веројатно ќе создадат позитивна основа за нејзините односи со Трамп. Сепак, во споредба со заложбата на европските земји да го зголемат трошењето за одбрана на 5 отсто од БДП, јапонските издвојувања можеби ќе изгледаат недоволни од перспектива на Трамп.

„Сè што знам за Шинзо и другите, ти ќе бидеш еден од најголемите премиери,“ рече Трамп.

Средбата на Трамп со Такаичи се одржува за време на неговата тридневна турнеја низ Азија, која започна со посета на Малезија за самитот на Асоцијацијата на нации од Југоисточна Азија (ASEAN), а ќе заврши со очекувана средба со кинескиот претседател Шји Џјинпинг во Јужна Кореја, на маргините на самитот на Азиско-пацифичката економска соработка (APEC).