.webp){kind=icon}
Сите оние кои уживаат да бараат докази дека се приближуваме до дистопија во која роботите ќе владеат над луѓето, треба да го разгледаат најлошото сценарио: вештачката интелигенција не само што сака да ја работи истата работа како вас, туку поради неа ќе добиете и отказ.
Вештачката интелигенција веќе стана дел од бројни процеси во секторот на човечки ресурси, од регрутирање, до процесот на воведување, обука и евалуација. Не е тешко да се замисли дека во сектор кој е опседнат со ефикасност, како што е технолошкиот сектор, алатките дизајнирани да го подобрат процесот на одлучување сега влијаат на отпуштањата. Ситуацијата овде е зрела за тоа: скоро 42.000 најавени отпуштања во технолошкиот сектор минатиот месец се вториот највисок број досега во оваа сфера, според податоците од фирмата Challenger, Gray & Christmas.
Една од причините поради кои знаеме дека се случува промена кон автоматизација на работната сила е затоа што менаџерите за човечки ресурси го признаа тоа. Извештај од минатиот месец на компанијата Capterra, оддел на фирмата за технолошки истражувања Gartner, покажа дека 98 отсто од анкетираните менаџери за човечки ресурси изјавиле дека барем малку ќе се потпрат на софтвер и алгоритми за да ги намалат трошоците за работна сила за време на можната рецесија во 2023 година.
За работниците кои се платени од час, алгоритамскиот менаџмент не е ништо ново. На пример, во 2021 година, Bloomberg News објави дека Amazon го следел секое движење на своите Flex возачи за испорака, а неколкумина биле отпуштени преку автоматизирана е-порака кога алгоритмите на компанијата одлучиле дека тие работници повеќе не се успешни на нивните позиции. Огромното количество информации што Amazon ги собира им овозможува на алгоритмите да ги оценат перформансите, а обемот на податоци, исто така, им олеснува на застапниците на вештачката интелигенција да тврдат дека овие алатки се неопходни бидејќи има премногу податоци кои луѓето не би можеле ефикасно да ги обработат.
До неодамна, канцелариските работници можеа да избегнат ваков интензивен надзор, главно затоа што такви податоци за следење претходно и не постоеја. Но, дури и тоа се менува, бидејќи проценките на перформансите на работната сила стануваат сè попопуларни, како и растечката тенденција и способност внимателно да се следи не само дали вработените се пред нивните екрани, туку и секое нивно притискање на тастатурата или кликнување на глувчето.
За да не дојде до забуни, не велам дека менаџерите за човечки ресурси едноставно ќе притиснат копче и ќе се појават куп известувања за отпуштање на работникот (а со тоа и бројни правни и репутациски проблеми), иако е речиси сигурно дека некој ќе се обиде да го спроведе тоа. Вештачката интелигенција е поверојатно да помогне во стеснување на изборот и оценката во првиот круг пред работникот да биде вклучен во работните процеси, што е слично на она што денес се случува во процесот на вработување.
Можеби изгледа дека ова е Светиот грал за менаџерите за човечки ресурси, можност да се избегнат емоциите при отпуштање и притоа да се префрли вината од луѓето на машините. Сепак, знаеме дека вештачката интелигенција не функционира така. Лошите податоци доаѓаат и си одат, а има доволно докази дека податоците на кои се потпираат компаниите за да ја проценат работата на вработените се далеку од совршени.
Аналитичарот на Capterra, Брајан Вестфал, ми рече дека иако 70 проценти од менаџрите за човечки ресурси велат дека би користеле метрика за перформанси при носењето одлуки за отпуштање, поголем процент укажува на тоа дека тие размислуваат за промени во оценувањето на перформансите бидејќи мислат дека процесот има маани. Дури и оние менаџери анкетирани од Capterra кои рекле дека ќе се потпрат на софтвер и алгоритми за да ги намалат трошоците за работната сила при рецесија во 2023 година, биле претпазливи во однос на технологијата.
Bloomberg
Наместо да ги отстрани предрасудите во низа непријатни отпуштања, вештачката интелигенција има потенцијал да ги шифрира. Неколку експерти ми посочија друг пример од Amazon, кога технолошкиот гигант се обиде да создаде автоматизирана алатка која ќе го стесни изборот на кандидати за работа.
Неговите инженери го обучиле системот да ги земе предвид историските податоци за луѓето кои претходно ги поднеле своите работни резимеа. Но, бидејќи во технолошката индустрија доминираат мажи, а повеќето од претходните апликанти биле мажи, алгоритмот им ја ускратил шансата на жените да аплицираат за технолошки работни места. (Reuters објави дека Amazon ја отфрлил програмата, а компанијата посочи дека никогаш не ја користела алатката при оценување на кандидатите.)
Ова е уште една студија за тоа како вештачката интелигенција има потенцијал да нè натера да заборавиме дека човечките ресурси всушност се екипирани од луѓе. Сега полека се движиме кон период во кој ќе бидеме рамнодушни кон присуството на роботи, додека дел од технолошките работници информираат оти не им било кажано од претпоставените дека се отпуштени, туку добиле порака по мејл. Денес признаваме дека отпуштањето е еден од најтрауматичните настани во животот. Сепак, некако тој факт не се вклопува со тоа дека алгоритми го преземаат соопштувањето на таква катастрофална вест, особено во ситуација кога признаваме дека не им веруваме целосно.
