Хрватска преку Фина влегува во Македонската берза?

Финансиска агенција (Фина), државна институција во Хрватска ја започна постапката за преземање на Загрепската берза, која е поседува 29,98 проценти од акциите во Македонската берза и е убедливо најголем поединечен сопственик. Фина неодамна до Хрватската агенција за супервизија на финансиски услуги (ХАНФА) и Загрепската берза д.д. поднела известување за намера за објавување на доброволна понуда за преземање на Загрепската берза и најави дека во согласност со законските одредби и пропишаните рокови ќе поднесе до ХАНФА барање за одобрување за стекнување на квалификуван удел во Загрепската берза.

Инаку, ФИНА е мнозински сопственик на Централното депозитарно и клириншко друштво (СКДД) и нејзината подружница „СКДД-ЦЦП Смарт Клиер“ (SKDD-CCP Smart Clear), како и најголем поединечен акционер на Загрепската берза.

„Потенцијалното преземање на Загрепската берза д.д. би овозможило посилно поврзување на клучните институции на пазарната инфраструктура и создавање синергистички ефект што би придонел за поефикасно, побезбедно и стабилно функционирање на домашниот пазар на капитал“, наведуваат од агенцијата.

Оттаму додаваат дека со својата досегашна работа, Фина се докажала како клучен партнер на банките и јавните тела во развојот на модерна инфраструктура за обезбедување финансиски услуги, па затоа оваа одлука за започнување на процесот на преземање на Загрепската берза претставува логичен чекор во проширувањето на активностите на Фина и, како таква, е целосно усогласена со утврдените планови за развој.

„Како мнозински сопственик на „Загрепската берза“, Фина може да придонесе за остварување на целите поставени во Стратешката рамка за развој на пазарот на капитал усвоена од Владата на Република Хрватска“, велат од агенцијата.

Инаку, Фина поседува 9,99 проценти од капиталот на Загрепската берза во која има вкупно 195 акционери заклучно со јули, годинава. За да ја преземе сопственоста над Загрепската берза, Фина треба да дојде до 50 отсто од капиталот плус една акција. Меѓу останатите поголеми акционери во Загрепската берза освен Фина, се „РР Уан Капитал“ (RR ONE CAPITAL), „Интеркапитал“ (INTERCAPITAL), Европската банка за обнова и развој и други банки и компании. Според првичните неофицијални сигнали, меѓу акционерите има позитивна атмосфера околу намерата за преземање на капиталот од страната на државната агенција.

За преземањето на Загрепската берза, Фина веројатно ќе треба да побара дозвола и од регулаторните тела во Македонија и Словенија бидејќи освен што е сопственик на третина од капиталот во Македонската берза, таа поседува и 100 отсто од капиталот во словенечката берза. Се очекува исходот од обидот за преземање да биде познат есенва.

Македонска берза

Чекор поблиску до регионален пазар?

Инаку, во регионот подолг период тлее идејата за зголемено поврзување на пазарите на капитал, а влегувањето на Хрватска преку Фина во Загрепската берза би можело да значи и чекор за забрување на постоечките инцијативи. Имено, Македонска берза лани стана дел од иницијативата на Европската банка за обнова и развој и седум берзи од регионот на Централна и Југоисточна Европа, преку прифаќање на веќе потпишаниот Меморандум за разбирање помеѓу ЕБРД и берзите од Братислава, Будимпешта, Букурешт, Љубљана, Варшава, Загреб и од Софија. Со приклучувањето на Меморандумот, Македонска берза стана осма членка во оваа иницијатива и е единствена берза од држава што не е ЕУ членка.

Меморандумот за разбирање има за цел да ја поттикне регионалната берзанска соработка во идентификувањето и спроведувањето на суштински проекти во функција на развој на регионалните пазари на капитал и подобрување на економиите во целина, при што секоја берза ќе делува како рамноправен партнер.

Клучните области на коишто ќе се фокусира соработката вклучуваат проширување на примарните пазари, подобрување на институционалната рамка за долгорочно штедење на домаќинствата, охрабрување на учеството на индивидуалните инвеститори, промовирање на развојот на нови технологии, зголемување на ефикасноста на регионалната инфраструктура на пазарот на капитал и споделување на најдобрите практики.