Пазарот на нафта во 2025 година најдобро може да се сумира со еден збор: нестабилност. Цената на суровата нафта падна за 17 проценти во изминатите 12 месеци, а од почетокот на годинава постигна два значајни скока.
Првиот скок на цената на течното злато се случи во јануари, неколку дена пред инаугурацијата на американскиот претседател Доналд Трамп - време кога суровината го достигна врвот на цената оваа година, нешто под 82 долари за барел нафта од Северното Море од типот брент - а вториот скок се случи веднаш по израелскиот напад врз Иран.
Иако цената на нафтата се зголеми за време на таканаречената 12-дневна војна меѓу Израел и Иран, во која се вклучи и САД со бомбардирање на нуклеарната програма на Иран, по завршувањето на конфликтот таа се врати на претходното ниво.
Пазарните аналитичари, коментирајќи го пазарот на нафта за време на израелско-иранската војна, рекоа дека фјучерс договорите за течното злато вклучуваат и „воена премија“ од 10 проценти од цената. Војната заврши исто толку брзо колку што започна, а цените на нафтата паднаа.
Поголемото производство на ОПЕК+ ги зголемува цените на нафтата
„И двата скока на цените на нафтата оваа година беа резултат на геополитички настани“, напишаа аналитичарите на „Блумберг Адрија“, додавајќи: „Сепак, производството на нафта во Соединетите Американски Држави достигнува рекордни нивоа, а зголемувањето на пумпањето од ОПЕК+ го зголемува глобалниот вишок, што, заедно со економското забавување, создава надолен притисок врз цените.“
Аналитичарите предупредуваат дека прогнозите од Меѓународната агенција за енергија укажуваат на забавување на побарувачката за нафта во 2025 година. Главниот фактор за намалувањето на побарувачката на долг рок ќе биде забрзаната замена на нафтата во транспортот и производството на енергија.
Нафтениот картел предводен од Саудиска Арабија овој месец одлучи да ја зголеми понудата за 548.000 барели дневно, ставајќи го ОПЕК+ (Организација на земји извознички на нафта и нивни сојузници) на добар пат да ги заврши последните намалувања на производството една година порано од планираното.
Претставниците на нафтената алијанса ја темелат својата одлука на оптимизмот дека пазарот ќе може да ги апсорбира дополнителните количини. Според „Блумберг“, тие исто така како причина ја наведуваат и зголемената летна побарувачка за нафта, а нивната одлука е одговор на повиците на Трамп за пониски трошоци за гориво, едно од неговите предизборни ветувања.
Глобалните залихи на нафта во последните месеци растат со стапка од околу еден милион барели дневно. Додека побарувачката во Кина се намалува, производството расте низ цела Америка - од САД и Гвајана до Канада и Бразил, објави „Блумберг“.
Санкциите врз Русија и закрепнувањето на Кина ги зголемуваат цените
Но, фјучерсите за нафта вчера се искачија на 71 долар за барел суровата нафта од Северното Море, продолжувајќи го зголемувањето од околу два отсто во петокот. Зголемувањето на цените на нафтата беше поттикнато од расположението на пазарот бидејќи пазарите се подготвуваат за дополнителни санкции на САД врз Русија што би можеле да ги ограничат глобалните залихи на нафта.
Цените на нафтата беа поттикнати и од макроекономските податоци од Кина. Кинеската економија покажа солидни знаци, а Пекинг вчера објави рекорден трговски суфицит.
Додека пазарите чекаа поголема јасност за идната политика на Белата куќа кон Украина, странските агенции објавија дека европските претставници се блиску до договор за 18-та рунда санкции против Русија, што би вклучувало пониска граница на цените за руската нафта. Истовремено, растот беше ограничен од новите закани за царини од американскиот претседател Трамп, кој пред неколку дена објави царина од 30 проценти за сите стоки од ЕУ и Мексико.
Какви се прогнозите за пазарот на нафта?
Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ веруваат дека цените на нафтата ќе продолжат да бидат под притисок од вишокот глобално снабдување и бавниот економски раст. „Геополитичките ризици се најголемата непозната во врска со цените. Доколку прекинот на огнот меѓу Израел и Иран потрае, очекуваме притисок врз цените надолу, што ќе ја одржи цената на нафтата на ниво од мај“, рекоа тие, додавајќи дека истото важи и за евентуален прекин на огнот меѓу Русија и Украина.
„Сепак, секоја ескалација што предизвикува прекини во снабдувањето би можела да доведе до повисоки цени. Проектираме дека цените ќе се движат меѓу 60 и 65 долари до крајот на 2025 година, освен ако не се појават поголеми ризици во снабдувањето што би можеле да доведат до повисоки цени“, заклучуваат тие.
.webp){kind=icon}
