.webp){kind=icon}
Додека Холандија е веќе меѓународно позната по својата одлична велосипедска инфраструктура, новата гаража за велосипеди што се отвора во Амстердам оваа недела веројатно ја подигнува холандската опсесија со велосипеди на ново ниво.
Способен да собере до 7.000 велосипеди и изграден по цена од 60 милиони евра (65,3 милиони американски долари), објектот на централната станица во Амстердам не е најголемата гаража за велосипеди во земјата. Сепак, има многу уникатна карактеристика: се наоѓа целосно под вода.
Гаражата, која се отвора денеска, е дел од поширокото обновување на големиот, но исклучително прометен простор пред „Амстердам централ“ (Amsterdam Centraal), главната железничка станица во градот. Локално го нарекуваат „Де ентре (влез)“ (De Entree), бидејќи тоа е местото каде во градот влегуваат патниците од железницата, како и тие кои патуваат со брод. Овој голем простор што е споен со градското пристаниште темелно е реновиран во 2017 година. Над земјата, просторот е одземен од автомобилите и даден за пешаците и велосипедистите.
Поништувајќи ги промените направени во 20 век, водата од пристаништето сега тече околу целата историска централна станица, која е изградена на вештачки острови. Во меѓувреме, областа под земја доби нова метро станица, која првпат беше отворена во 2018 година. Новата гаража за велосипеди, до која се пристапува од земјено ниво преку заоблена рампа, е последното парче од реконфигурацијата што треба да се заврши.
Како што се гледа во забрзаниот филм, што градот неодамна го објави на Твитер, трудот вложен во создавањето на гаражата е навистина импресивен. Пред да започне изградбата, инженерите мораа да ги затворат влезовите во сливот од пристаништето во Амстердам и да го исушат затворениот простор. Слоевите од песок беа продлабочени пред рабовите на сливот да се зајакнат со бетонски ѕидови. Потоа, подот од гаражата беше поставен и засаден со лавиринт од столбови за да се потпира покривот пред водата повторно да го наполни басенот.
Во текот на овој четиригодишен процес, маршрутите од градот до станицата, каде што секојдневно минуваат по 200.000 патници од железницата и подземната железница, останаа отворени и деблокирани.
Вложување на толку труд и пари во гаража за велосипеди може да изгледа неверојатно според меѓународните стандарди, но не во Холандија. Големите подземни гаражи за велосипеди на транзитните станици се сè почести низ целата земја. Најголемиот паркинг, чиј капацитет е повеќе од 12.000 велосипеди, се наоѓа во четвртиот по големина град во земјата, Утрехт, каде што 51 отсто од граѓаните возат велосипеди, за разлика од Амстердам, каде тој процент е 32 отсто. Објектите се проширија на национално ниво затоа што холандските градови се фокусираат на клучната работа потребна за постигнување помасовно патување со велосипед: проширување на можностите за патување без автомобили, правејќи ја велосипедската инфраструктура и железничкиот транзит беспрекорно поврзани.
„Податоците од Амстердам и од урбаниот регион на Холандија покажуваат дека не се работи само за фокусирање на велосипедите, туку многу повеќе за намалување на патувањата со автомобили. За да се намали зависноста од автомобил, потребни ви се велосипеди плус систем за јавен превоз со висок капацитет, висока ефикасност и висока фреквенција“, вели Мередит Глејзер, извршен директор на Институтот за урбан велосипедизам со седиште во Амстердам.
Со овозможувањето на олеснето и безбедно паркирање на велосипедите на станицата, Амстердам охрабрува повеќе патници да се возат со возови, како за секојдневни патувања, така и за подолги патувања надвор од градот. Ниските трошоци дополнително ја засладуваат понудата бидејќи паркирањето во гаражата е бесплатно за првите 24 часа, а потоа чини 1,35 евра дневно.
Холандските паркинзи за велосипеди имаат уште една клучна улога, помагаат паркираните велосипеди на улица да не го загушат градот. Како што може да посведочи секој посетител на амстердамската централна станица, околината веќе е преполна со толку многу велосипеди, што нивната бројка ја прави локацијата популарна за фотографирање од страна на туристите. Честопати е тешко да се пронајде слободно место за паркинг ширум градот крај уличните светла и патоказите кои се целосно опколени со врзани велосипеди, кои што всушност ги попречуваат пешачките патеки. Непријатноста што ја предизвикува ова можеби е мала во споредба со опасноста и загадувањето што го создаваат автомобилите, но во град со тесни, преполни улици, нередот на тротоарите може да го блокира патот на корисниците на инвалидски колички и да ги принуди пешаците да влезат во велосипедската патека, навика што е опасна и ги излудува жителите на Амстердам.
Така, иако трошењето 60 милиони евра за подводна гаража за велосипеди може да изгледа како невозможен луксуз за повеќето градови, во Амстердам тоа е повеќе како инвестиција во здрава инфраструктура.
„Тоа е капка што ја прелива чашата во споредба со инвестициите за проширување на автопатиштата, а да не ги спомнуваме трошоците за јавно здравје предизвикани од метежот, сообраќајни несреќи и зависноста од автомобили“, вели Глејзер.
