Тајните на спортскиот бизнис на „Ред бул“

Кога „Ред бул“ (Red Bull) на почетокот на септември објави дека нивниот екстремен спортист Питер Салцман го извел најдолгиот лет со костим со крилја (wingsuit) во историјата, веста се пренесе низ светот. За многумина тоа беше само уште еден спектакуларен трик, но за „Ред бул“ тоа беше уште еден доказ дека екстремните спортови функционираат како глобален медиум за рекламирање што никогаш не запира.

Настаните како овој не се само пиар-потези. Тие се клучен елемент на стратегијата за летање во која „Ред бул“ создава сопствена содржина, ја дистрибуира преку сопствените канали и ја монетизира на повеќе начини, од продажба на пијалаци до спонзорства и билети.

Екстремните спортови остануваат јадро на идентитетот на брендот, но фокусот на бизнис-моделот сега е во сопственоста на тимовите. Формула 1 е главниот мотор на раст, Оракл ред бул рејсинг (Oracle Red Bull Racing) доминира во најбрзиот светски циркус, додека вториот тим, ребрендиран како Рејсинг булс (Racing Bulls), функционира како платформа за развој на возачи и дополнителен спонзорски инвентар.

Само почетниот договор на „Оракл“ вреди околу 300 милиони долари за период од пет години. Од 2026 година „Ред бул“ влегува во нова ера со свои мотори во партнерство со „Форд“ (Ford), фузија на технологија и маркетинг што ја трансформира Формула 1 во лабораторија и глобална реклама.

Фудбалот како мрежа на пазарот

Мултиклупскиот фудбалски модел на „Ред бул“ функционира како глобална мрежа. Во Германија постои РБ Лајпциг, во Австрија Салцбург, во САД Њујорк ред булс, во Бразил Брагантињо. Од 2024 година на мрежата се додадоа и Лидс јунајтед (малцински капитал и лого на дресот), францускиот Париз ФК и јапонскиот Омија Ардија.

Во 2017 година УЕФА пресуди дека Салцбург и Лајпциг можат истовремено да играат во Европа под услов нивните управни тела да бидат одвоени, преседан што го отвори патот за проширување на моделот со сопствеништво над повеќе клубови. „Ред бул“ ги користи овие клубови како канал за таленти: Салцбург развива млади играчи, Лајпциг ги лансира на најголемата сцена, а трансферите носат профит од повеќе милиони долари.

Покрај фудбалот и Формула 1, „Ред бул“ систематски се позиционира и во екстремните спортови, каде што ги поседува најпрепознатливите глобални настани. Неговиот „Ред бул клиф дајвинг ворлд серис“ (Red Bull Cliff Diving World Series) од 2009 година ги собира најдобрите нуркачи од карпи и мостови во светот, а меѓу најатрактивните дестинации е Стариот мост во Мостар. Ваквите настани имаат двојна функција: привлекуваат десетици илјади посетители на самото место и милиони гледачи онлајн, а истовремено му обезбедуваат на брендот содржина од „сопствени медиуми“ што може со месеци да се користи.

Медиумите како мултипликатор

 

Најдолгиот лет со костим со крилја спаѓа во истата категорија како и слободниот скок на Феликс Баумгартнер од вселената, спектакли „настан како медиум“ (event-as-media) што создаваат глобален дострел. „Ред бул медија хаус“ (Red Bull Media House) и „Сервус ТВ он“ (ServusTV On) овозможуваат таквата содржина директно да стигне до публиката, без посредници. Со затворањето на линеарниот канал „Сервус ТВ“ во Германија на крајот на 2023 година, „Ред бул“ ја покажа својата подготвеност брзо да се адаптира и да го префрли својот фокус на дигитал и стриминг.

Центрите за спортски перформанси во Салцбург и Лос Анџелес функционираат како лаборатории за тренинг и рехабилитација на спортисти. Тие обезбедуваат резултати на теренот, но исто така го диференцираат брендот преку научна експертиза. На сличен начин, стадионите и арените стануваат долгорочни средства. Домот на Њујорк ред булс во декември 2024 година беше преименуван во „Спортс илустрејтид стадиум“ (Sports Illustrated Stadium), преку 13-годишен договор, кој од 2026 година вклучува и платформа за билети.

Во август 2025 година „Ред бул“ влезе и во рагбито, со купување на Њукасл фалконс и негово ребрендирање во Њукасл ред булс. Овој потег отвора нови пазари и публика во Велика Британија, далеку над основните фудбалски и Ф1-бизниси.

Зошто сопственост наместо спонзорство?

„Ред бул“ е меѓу ретките глобални брендови што го претвораат маркетингот во имот. Наместо да купува реклами на дресови на други луѓе, тој купува цели клубови и тимови. Така, маркетингот станува долгорочна инвестиција што генерира приходи, податоци и капитална вредност. Летот со костим со крилја или скокот во вселената не се посебни пиар-настани, тие се логично продолжение на филозофијата дека „Ред бул“ мора да има свои канали за внимание.

Но постојат и предизвици. УЕФА и националните лиги сè повеќе ги следат границите на сопственоста на повеќе клубови. Во Формула 1 во 2022 година „Ред бул“ беше казнет за надминување на ограничувањето на трошоците, што покажува колку е строга регулаторната рамка. Претстојната транзиција кон „Ред бул форд пауертрејнс“ (Red Bull Ford Powertrains) во 2026 година носи технички и финансиски ризици, додека перцепцијата за хиперкомерцијализација (на пр. името Рејсинг булс) би можела да го загрози угледот на брендот.

Најдолгиот лет со костим со крилја е повод, но и одлична метафора. „Ред бул“ ги тестира границите на човечките способности, а во исто време ги тестира и границите на маркетингот. Компанијата одамна престана да биде само производител на енергетски пијалаци, денес е глобална спортско-медиумска групација, која ги поврзува Ф1, фудбалот, екстремните спортови и сопствените медиуми во бизнис-модел вреден повеќе од 11 милијарди евра годишно.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар