Македонија на чекор до Светското првенство 2026 - што ќе добие

Пласманот на Светското првенство 2026 година за националните фудбалски сојузи од регионот не е само спортска цел, туку и финансиски настан што го одредува билансот на четиригодишниот циклус. Веќе самиот пласман преку квалификациите гарантира најмалку 10,5 милиони долари — од кои 9 милиони се награда, а 1,5 милиони долари се поддршка за подготовки. Секоја наредна фаза значително ги зголемува износите, а експанзијата на турнирот од страна на ФИФА значи и повеќе пари во оптек.

ФИФА во циклусот 2023–2026 планира рекордни приходи од 11 до 13 милијарди долари, а фондот за исплати кон клубовите (Club Benefits Programme) се зголемува на 355 милиони долари. Новина е што за првпат ќе се плаќаат и деновите одиграни во квалификациите, што значи дека користа не завршуваат кај националните сојузи — финансиски средства ќе добијат и клубови како Динамо, Црвена Звезда, Хајдук, Марибор, Железничар, Сараево, Вардар и Будуќност.

Зошто СП 2026 е финансиски поважно од Катар

Светското првенство во Катар 2022 беше почетна точка. Репрезентациите во групната фаза добиваа 9 милиони долари, во осмина финале 13 милиони, во четвртфинале 17 милиони. Медалите носеа од 25 до 42 милиони долари. Турнирот во 2026 ќе има поголем формат (104 натпревари) и поголем спонзорски базен, што значи дека наградите речиси сигурно ќе растат.

Втора голема новост е ширењето на финансискиот ефект надолу, бидејќи сега и клубовите од регионот директно се наградуваат за деновите поминати во квалификациите, а не само за играчите на завршниот турнир. Така, Светското првенство повеќе не е само „џекпот“ за сојузите, туку стабилен извор на готовина за домашните фудбалски системи.

Колку би добила секоја земја и што губи ако не се пласира

Хрватска

Бронзените „Ватрени“ од Катар веќе се речиси сигурни патници за СП 2026. Во најскромното сценарио, ќе инкасираат најмалку 10,5 милиони долари директно од ФИФА, а пласман во нокаут фазата би донел неколкукратно повеќе. Хрватскиот фудбалски сојуз во 2022 година заврши со рекордни приходи, а Светското првенство беше клучен генератор на тој скок. Ако не се пласираат (што е речиси невозможно), би се изгубил минималниот прилив и би ослабел спонзорскиот моментум.

 

 

Босна и Херцеговина

Се наоѓа во зона за бараж и сè уште е во игра за директен пласман. Самото учество на Светското првенство би значело најголем еднократен приход во историјата на фудбалскиот сојуз. БиХ досега само еднаш учествуваше на Мундијал — во 2014 година во Бразил — кога касата беше многу поскромна.

Индиректно би профитирале и домашните клубови, а репрезентацијата би го вратила комерцијалниот моментум.
Неуспехот да се пласира значи пропуштена година и губење на преговарачка моќ со огласувачите.

Србија

И покрај притисокот од промените и послабата квалификациска позиција, Србија сè уште има шанса за бараж. Фудбалскиот сојуз на Србија (ФСС) во 2022 година заработи околу 11,8 милиони долари, со нето добивка од четири милиони. Ако не се пласира, тоа би значело пад на вредноста на ТВ правата и послаб ефект на спонзорските кампањи.

Словенија

Меѓу помалите фудбалски сојузи, ефектот од пласманот е пропорционално најголем — 10,5 милиони долари претставуваат огромен дел од годишниот буџет на Фудбалскиот сојуз на Словенија. Светското првенство би било вонсериски финансиски прилив, а домашните клубови би добиле исплати преку ФИФА. Без пласман, се губи тој еднократен финансиски шок и маркетиншкиот моментум стекнат по ЕУРО 2024.

Северна Македонија

Стабилна во борбата за второто место, во игра за историски прв пласман на Светско првенство. Тој успех би значел финансиски пресврт за фудбалскиот систем. Клубови како Шкендија и Шкупи исто така би добиле исплати преку CBP програмата. Без пласман, се губи спортскиот и медиумски моментум, како и потенцијалниот инвестициски циклус во инфраструктурата.

Црна Гора

Црна Гора ги загуби сите шанси за пласман на Светското првенство 2026.

Пари што одат подлабоко од репрезентацијата

Пласманот на Светското првенство не значи само пари за националните сојузи. Програмата за бенефиции на клубовите (Club Benefits Programme), која сега е проширена и на квалификациите, создава реален прилив на готовина кон клубовите, пропорционално со бројот на играчи и деновите поминати со репрезентацијата.

За клубови како Динамо, Црвена Звезда, Хајдук, Железничар или Вардар, тоа значи директни исплати од ФИФА фондот, но и раст на пазарната вредност на нивните репрезентативци.

Пласманот носи раст на вредноста на ТВ правата, се зајакнува брендирањето на спонзорите, се зголемува прометот во продажба на спортска опрема и туризам. Во маркетиншка смисла, тоа е „година на настан“ (event year) — период кој е тешко да се надомести и уште потешко да се процени.

Хрватска е практично веќе квалификувана. БиХ и Србија имаат реална надеж преку бараж. Словенија и Македонија сè уште можат да го фатат второто место. Црна Гора има само теоретски шанси. Последните квалификациски кола се играат во средина на ноември, а баражот во март 2026 ќе ги одреди последните патници.

Во деловни термини, пласманот на СП 2026 значи загарантиран прилив на готовина („cash-in“) и раст на вредноста на националниот бренд — доволно е да се погледне примерот на Хрватска. Непласирањето носи изгубена година и одложен комерцијален раст. Со новиот модел на ФИФА, добивката се шири и кон клубовите, па финансискиот ефект од пласманот е сега системски, а не само симболичен.