.webp){kind=icon}
Аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ во новата анализа за макрокварталната перспектива (квартал 2/2023 година) ја нагласува комбинацијата од нешто подобар профил за основната економска активност оваа година, со зголемени прогнози за инфлацијата и очекувања за поголемо затегнување на монетарните политики отколку што се претпоставуваше претходно.
„Прво, зимата беше потопла од очекувањата и европските земји успеаја да ги подготват своите резерви на гас доста добро пред постудените месеци, што резултира со помал притисок врз цените на енергијата, овозможувајќи одредено олеснување на притисокот од трошоците во цела Европа. Најголемите европски економии забележуваат посилна економска активност отколку што се очекуваше, а тоа се пресликува и во Југоисточна Европа“, се вели во анализата.
Тие го ревидираат предвидувањето за реалниот раст на БДП во Словенија за 2023 година нагоре, т.е. до стагнација (+0,1 проценти) на годишно ниво.
„Нето-извозниот придонес е позитивен за целата година. Се очекува приватната потрошувачка да биде значително побавна во однос на 2022 година, во услови на пад на реалните расположливи приходи, кои се под влијание на комбинираната висока инфлација и поскапото потрошувачко кредитирање“, велат аналитичарите.
Од друга страна, тие велат дека изгледите за (не)вработеноста остануваат силни, што ќе го поттикне растот на номиналните плати. Се очекува раст на платите во приватниот сектор во услови на недостиг од понуда на работна сила, додека оние во јавниот сектор ќе се зголемат поради владините одлуки.
Од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ наведуваат неколку причини за ревидирaње на прогнозите за Хрватска до стагнација (+0,1 раст на БДП).
„Во 2023 година очекуваме растот да биде поддржан од инвестициските перспективи (засилени со влезот во шенген и еврозоната, со додавање на транспортните и финансиските трошоци) и од државните расходи преку широк опсег на субвенции за економијата (нешто што позитивно се материјализира во четвртиот квартал и е објавено дека ќе продолжи во вториот квартал од 2023)“, велат аналитичарите.
За остатокот од регионот Адрија, тие ги задржуваат прогнозите за позитивни стапки на раст на БДП во 2023 година, но со многу побавно темпо отколку во 2022 година.
На планот на монетарната политика, од нашиот тим очекуваат ЕЦБ да ја зголеми каматата на депозитите до 3,5 проценти и на основната камата до 4 проценти во првата половина од 2023 година, што значи дека претстојат дополнителни зголемувања на каматните стапки за 100 базични поени.
„Причината за поагресивното монетарно затегнување од очекуваното до неодамна, лежи во најновите изненадувања кај базичната инфлација во еврозоната, која се зголеми на 5,6 проценти на годишно ниво во февруари 2023 година (наспроти 5,3 проценти во јануари 2023). Сметаме дека домашната побарувачка на крајот ќе се приспособи надолу, овозможувајќи ѝ на ЕЦБ да престане да ги зголемува стапките како што паѓа базичната инфлација“, велат аналитичарите.
Според нив, друг елемент на кој треба да се внимава е колку зголемува ФЕД.
„Ако ЕЦБ не успее да ја израмни големината во затегнувањето на ФЕД и како резултат на тоа се намали курсот ЕУР/УСД, ќе има дополнително притискање нагоре кон инфлацијата во еврозоната преку повисоки трошоци за увоз“, велат аналитичарите.
Тие очекуваат Народната банка на Србија клучната каматна стапка да ја зголеми од 5,75 на 6,50 проценти.
„Гледаме понатамошни директни ефекти од рестриктивната монетарна политика на ЕЦБ, бидејќи финансискиот систем е високоевроизиран и изложен на стапките на еурибор. Очекуваме дека монетарната политика, во согласност со економското забавување, ќе донесе резултати во ограничувањето на инфлацијата во 2023 година, иако механизмот за пренос е значително оспорен од најголемиот дел од заемите со фиксна стапка и силната ликвидност на банкарскиот сектор“, велат аналитичарите.
Од нашиот аналитички тим сметаат дека високата инфлација во Македонија ќе ја принуди Народната банка на зголемување на основната каматна стапка до 6 проценти во првата половина од 2023 година.
„Што се однесува до изгледите за каматните стапки, предвидуваме дека тримесечниот еурибор ќе се зголеми малку над 3,5 проценти во следните неколку месеци и го гледаме шестмесечниот еурибор на околу 3,75 проценти придвижени од политиката на зголемување на ЕЦБ. Стапките ќе останат на тие нивоа барем до почетокот на 2024 година, по што гледаме потенцијал на надолна линија“, велат аналитичарите.
