Реалниот БДП во 2023 година во регионот Адрија се очекува да покаже мешана слика, по здравиот едноцифрен раст во текот на 2022 година. Прогнозираме релативно мал пад на вкупната економска активност во Словенија, симболично лизгање во Хрватска и благи стапки на раст во земјите од регионот што не се членки на ЕУ, укажуваат аналитичарите на „Блумберг Адрија“ во новата анализа за макроекономските показатели во регионот.
Македонија ќе избегне рецесија во 2023 година
Што се однесува до стапките на БДП, очекувањата за падот во Хрватска од 0,4 проценти во 2023 година се базираат на мрачните перспективи за потрошувачката на домаќинствата. Таа е на удар откако личните расположливи приходи беа загрозени од инфлацијата, а административно регулираните цени на енергијата се одмрзнаа и ги постигнаа пазарните нивоа. Во Словенија, освен намалената лична потрошувачка, придонес кон процената за падот на БДП од 1,3 процент има и негативното влијание од извозот. Земјата е силно интегрирана во економските текови на ЕУ и на тој начин зависи од нивото на економската активност на нејзините главни трговски партнери (за кои прогнозите се мрачни).
„Растот на БДП на Србија ќе забави до 1,3 процент, поради комбинирано слабеење на странската и на домашната побарувачка. Во Босна и Херцеговина, БДП ќе се зголеми за 1,7 процент на годишно ниво, речиси половина од стапката во 2022 година, главно бидејќи големото забавување на странската побарувачка ќе влијае на инвестициите и извозните компоненти на БДП“, велат нашите аналитичари.
БДП на Македонија во 2023 година се смета дека ќе напредува за 1,1 процент на годишно ниво, или побавно во однос на 2022 година. Главен двигател на забавувањето на економската активност е трошењето на приватниот сектор, при што и расходите на домаќинствата и корпоративните инвестиции се под притисок на нагорната инфлација.
Забавена, но висока инфлација
Трошоците за енергија оваа година вртоглаво пораснаа и ќе останат покачени во текот на 2023 година, со оглед на тоа што сè уште упорно се прелеваат на други зависни компоненти, како што е храната, укажуваат од нашиот аналитички тим.
„Очекуваме просечните годишни стапки на инфлација во 2023 година да бидат пониски во однос на рекордните стапки забележани оваа година, но тие се повисоки отколку што очекувавме претходно, со оглед на тоа што главно има нагорни притисоци во последните месеци“, велат аналитичарите.
Во Хрватска се очекува инфлација од околу 8,6 проценти, бидејќи силната побарувачка ќе продолжи барем во првата половина од 2023 година, поддржана од зголемувањата на платите во јавниот сектор и повисоката минимална плата.
„Во случајот на Словенија проектираме инфлациските притисоци малку да омекнат, на 8,5 проценти. Главна причина за ваквите очекувања се двоцифрените нивоа на цените на производителите во текот на оваа година, што во некоја форма се материјализираат преку растот на потрошувачките цени, одржувајќи ја инфлацијата на релативно високо ниво“, велат од нашиот аналитички тим.
Стапката на инфлација во Србија се очекува да биде 10,7 проценти, при што послабата стапка на инфлација од 2022 година ќе ги одрази високите базни ефекти, пониските цени на суровините и слабеењето на домашната побарувачка.
„Во Босна и Херцеговина се прогнозира инфлација од околу 10,9 проценти на годишно ниво, имајќи го предвид очекуваното влијание од одмрзнувањето на цените на енергијата во пролетта 2023-та, кои сега се замрзнати на локално ниво. Истовремено, земјата е многу зависна од увозот на енергија од странство и цените на производителите сè уште се високи“, посочуваат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
Стапката на инфлација во Македонија се очекува да биде над 13 проценти, бидејќи одговорот на Владата на зголемените трошоци за живот досега беше слаб.
Што се очекува кај монетарната политика?
Што се однесува до монетарната политика, аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ очекува монетарната власт на еврозоната да ги зголеми каматните стапки до 2,75 проценти. Притоа се прогнозира дека циклусот на зголемување најверојатно ќе заврши во првата половина од 2023 година. Се очекува инфлацијата да се намали под 2 процента во 2025 година.
Оттаму укажуваат дека курсот ЕУР/УСД ќе забележи поголема нестабилност во првата половина од 2023 година, најмногу поради диференцијалната игра со каматните стапки меѓу ЕЦБ и ФЕД, со тоа што ФЕД ќе направи пресврт во однос на високите каматни стапки порано отколку ЕЦБ.
„Очекуваме зголемување на стапките на српската централна банка до 5,50 проценти во текот на следните неколку месеци. Инфлацијата ќе достигне врв во периодот меѓу четвртиот квартал од 2022 и првиот квартал од 2023 година, поради тековните прелевања од минатите покачувања на цените на енергијата и храната врз категориите што ја формираат базичната инфлација“, велат нашите аналитичари.
Тие додаваат дека затегнувањето на политиката на ЕЦБ, исто така, ќе генерира одреден пренос во локалниот финансиски систем, со оглед на големината на евроизацијата во српската економија. Оттаму не очекуваат промена во поставеноста на монетарната политика во Босна и Херцеговина и задржување на стабилноста на босанската валута во однос на еврото.
„Очекуваме НБРСМ да ја зголеми референтната стапка на 5,25 проценти најдоцна до крајот на првиот квартал од 2023 година, и тоа со цел да се бори против постојано високата инфлација“, велат нашите аналитичари.
Тие очекуваат девизниот курс на денарот во однос на еврото да остане стабилен, бидејќи негативното влијание од слабата странска побарувачка врз стабилноста на девизните резерви е (делумно) неутрализирано од страна на стендбај-аранжманот одобрен од ММФ.
Целата анализа симнете ја на линкот подолу:
.webp){kind=icon}
