Финансии

Данок на банкарските профити: Ќе има ли и за македонските банки

Автор: Наташа Хаџиспиркоска Стефанова

15 септември 2023, 08:00

По Италија, ваков данок најавија и Чешка, Шпанија, Унгарија, Литванија и Словенија

Профитот на македонските банки годинава е зголемен за близу 32 милиони евра

Данокот на солидарност ја има истата цел, велат од Министерството за финансии

Данок на банкарските профити: Ќе има ли и за македонските банки

Ivonne Wierink / Depositphotos

Наташа Хаџиспиркоска Стефанова

Од моментот кога беше објавено дека Италија ќе воведе екстра-данок за банките, вредноста на нивните акции не може ниту да се стабилизира ниту да се врати на нивото од пред тоа. Само еден ден по објавата на екстра-данокот, тие загубија 10 милијарди евра од вредноста. Вчера, пак, откако италијанската премиерка Џорџа Мелони повторно изјави дека се очекуваат три милијарди евра во националниот буџет од овој данок, цените на акциите имаа најлошо остварување од сите акции од индексот STOXX Europe 600 Banks.

Идејата за екстра даночење на банките се шири низ Европа. По Италија, ваков данок најавија и Чешка, Шпанија, Унгарија и Литванија. Идејата станува реалност и во регионот Адрија откако словенечкиот премиер Роберт Голоб минатата недела најави даночење на екстра-профитите на банките во текот на пет години.

„Во овој момент се планира новото оданочување на активите на банките во износ од 0,2 отсто да биде, од една страна, нешто што не го потресува финансискиот систем на Словенија, а, од друга страна, тоа значи праведен придонес на финансискиот сектор за обнова и развој на поплавените подрачја“, објасни тогаш Голоб.

Денеска анализираме дали за ваков данок може да се размислува и во земјава. Ги прашавме надлежните за идејата, а проверивме и какви се резултатите на банките во земјава

Профитот на македонските банки годинава е зголемен за близу 32 милиони евра

Според последниот извештај на Народната банка (НБРМ) за банкарскиот сектор, вкупниот профит на 13-те банки во првите шест месеци од годинава изнесува 121 милион евра. Во истиот период лани, профитот стигнал до 89,2 милиони евра или 31,8 милион евра помалку. Приходите од камати во истиот период годинава се зголемиле за 57,7 милиони евра во однос на првата половина од 2022 година. Лани изнесувале 132,6 милиони евра, годинава надминаа 190 милиони.

Од Народната банка за „Блумберг Адрија“ велат дека воведувањето данок не е во нивна надлежност, но внимателно ги анализираат показателите за работењето на банкарскиот систем и во рамките на своите надлежности донесуваат мерки доколку се оцени дека тоа е потребно за одржување на стабилноста на банкарскиот систем и севкупната финансиска стабилност.

„Во оваа насока се и неодамна воведените т.н. макропрудентни мерки. Со нив, меѓу другото во услови на солидна профитабилност на банките, а присутни ризици, Народната банка ги зголеми капиталните барање за банките. Со тоа, банките имаат обврска да издвојуваат и држат поголем износ на капитал, а заради апсорбирање евентуални ризици“, велат од НБРМ.

Данокот на солидарност ја има истата цел

Од Министерството за финансии, пак, велат дека во изминатиот период работеле на спроведување даночна реформа што ги опфаќа измените во законот за личен доход, данок на добивка, ДДВ и солидарниот данок, кој ги опфаќа и добивките на банките. На нашето прашање за нов данок на екстра-профитот на банките не добивме одговор.

„Целта е да се воспостави современ даночен систем, кој ќе обезбеди праведност во оданочувањето, подобра наплата на приходите, поголема даночна одговорност, даночна транспарентност и дигитализација на услугите, а сето тоа да поттикне инвестиции и иновации и економски раст“, ни одговорија од Министерството.

Во име на праведноста, како што велат од Министерството за финансии, целта на данокот на солидарност е тие што оствариле големи добивки во услови на криза да дадат придонес во финансирањето на антикризните мерки наменети за оние што се најпогодени од кризата.

Вашата претплата не може да се зачува. Ве молиме обидете се повторно.
Вашата претплата е успешна.

„Со ова законско решение, кое се воведува како еднократна вонредна давачка за компании што во време на кризна година оствариле екстра-профит, се опфатени сите компании што во текот на 2022 година оствариле приход над 615 милиони денари и кои оствариле профит што е за 20 отсто поголем во однос на просекот во претходните три години, не земајќи ја предвид пандемиската 2020 година“, велат од МФ.

Законот за данок на солидарност двапати досега влегува во собраниска процедура. Првиот пат во февруари, кога заглави во Комисијата за финансирање и буџет, со која претседава пратеник од опозицијата. За да ја забрза постапката, Владата го повлече и го измени, ставајќи му европско знаменце. Потоа го врати во Собранието со цел побрзо да ја помине процедурата. Доставен беше на средината на јули и сè уште не е донесен. Во моментов се наоѓа во фаза на второ читање пред Комисијата за европски прашања.

По новата верзија, за десет дена, односно до 25 септември компаниите ќе треба до Управата за јавни приходи (УЈП) да го достават потребниот образец за пресметка на данокот. Потоа, во рок од 30 дена од поднесувањето на образецот, треба да платат солидарен данок од 30 отсто.

Сите новости од рубриката Бизнис

Бизнис

ЕУ казни дел од автомобилските гиганти со 458 милиони евра за картелско здружување
Компании

ЕУ казни дел од автомобилските гиганти со 458 милиони евра за картелско здружување

Истрагата на ЕУ откри дека 16 големи производители на автомобили, како и Европската асоцијација на производители на автомобили, пред повеќе од 15 години склучиле договори против пазарната конкуренција.

02.04.2025

сите новости од рубриката Бизнис

Регистрирајте се за да продолжите со читање. Регистрирајте се

Продолжете со читање со одбирање на една од опциите подолу

БЕСПЛАТЕН НАЛОГ

Прочитајте го овој и уште четири други текстови (не се однесува на премиум текстови)

Бесплатен билтен

Регистрирај се

Претплата

Неограничен пристап до премиум содржина на сите 5 портали

Неограничен пристап до ТВ и видео содржина

Ексклузивни приказни и анализи од Businessweek Adria

Истражете ги понудите

Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористивте еден бесплатен текст.

Го цениме вашиот интерес за веродостојни информации. Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Добијте неограничен пристап денес

Продолжете

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Вашите конкуренти веќе го знаат ова. Дали ќе останете тивки?

Приклучете се сега за само 11 € месечно!

Истражете ги понудите