.webp){kind=icon}
Пазарот е мал, а бизнисот скап за да можеме да размислуваме за национален авиопревозник. Факт е дека има потреба од повеќе летови и поголема поврзаност на земјава со светските метрополи, но можностите за остварување на овие потреби се лимитирани.
За идејата за национален авиопревозник, која како дебата се распламтува и во земјите од регионот, „Блумберг Адрија“ разговараше со двајца експерти што долги години работеа во авиобизнисот, Зоран Крстевски и Живко Груевски. И двајцата сметаат дека концептот за национален авиопревозник е веќе надминат, а како поддршка на оваа теза е тоа што во регионот таков имаат само Хрватска и Србија.
„Тоа е романтичарска идеја. Тешко е да се реализира од повеќе причини. Прво е многу скапа и тешко е да се почне одново, второ веќе немаме кадар. Пилотите, кабинскиот персонал, механичарите потребни за одржување на авионите веќе си заминаа од земјава“, вели Живко Груевски, еден од сопствениците на поранешниот национален авиопревозник МАТ.
„Има неколку причини зошто е неостварлива оваа идеја. Прво, ова е мал пазар за таква инвестиција. Второ, еден авион чини од 75 до 100 милиони долари, значи зборуваме за многу скап бизнис. Трето, немаме индустрија што ќе помогне за одржување на флотата. И последно, немаме ни сигурни параметри на пазарот за таков бизнис, кој бара стабилност. Ова најдобро може да се види низ последните две кризи со пандемијата и со скапите горива“, вели Зоран Крстевски, поранешен директор на скопскиот аеродром и на Агенцијата за цивилно воздухопловство.
Регионална авиокомпанија подобро решение од национален превозник
Сепак, има формула што е блиска со таа за национален авиопревозник. Груевски вели дека партнерско поврзување со некоја од големите компании што летаат во земјава може да се реализира.
Тој потсетува на времето кога МАТ водеше преговори за вакво партнерство со „Туркиш ерлајнс“, но и на српскиот пример. Имено, некогашниот ЈАТ тонеше во долгови, па, сепак, од него произлезе рентабилна авиокомпанија „Ер Србија“, во партнерство со „Етихад“ од Обединетите Арапски Емирати.
Живко Груевски / Приватна архива
„Може да се создаде силен конзорциум, акционерско друштво во кое знаењето и технологијата ќе ги донесе некоја од големите компании што веќе летаат во земјава и сметам дека би имале интерес за тоа. Конзорциумот главно би се потпирал на приватен капитал, но многу е важно и државата да има своја улога во него, затоа што овој бизнис е најконтролираниот, и таа е важна за да ја обезбеди потребната контрола. Ваков конзорциум би бил одличен и за операторот со македонските аеродроми ТАВ, затоа што значајно би се зголемила фреквенцијата во земјава“, вели Груевски.
И Зоран Крстевски смета дека идејата за регионален авиопревозник е добра и, според него, во овој случај важно е капиталот на биде приватен.
Зоран Крстевски / Фејсбук на „ТАВ аеродроми“
„Ако погледнете во регионот, речиси сите државни авиокомпании пропаднаа поради големите долгови. Затоа треба да се размислува во правец на формирање регионален авиопревозник што би бил создаден со приватен капитал“, вели тој.
Од македонските аеродроми најмногу лета „Визер“
Од двата македонски аеродрома, меѓународниот аеродром „Скопје“ и охридскиот „Свети Апостол Павле“, во согласност со зимскиот ред за летање, летаат 11 авиокомпании („Ер Србија“, „Аустриан ерлајнс“, „Кроација ерлајнс“, „Еделвајс“, „Чаир ерлајнс“, „Пегасус ерлајнс“, „Туркиш ерлајнс“, ЛОТ, „Ејџиан“, „Визер“, „Изиџет“). Од аеродромот во Скопје тие сообраќаат на 36 дестинации, а од Охрид на четири.
Во текот на минатата година, кога авиосообраќајот се врати во нормала по двете пандемиски години, бројот на патници на двата аеродрома стигна до близу 2,4 милиони и се доближи до рекордната 2019 година.
Лани биле опслужени 19.448 лета, а над 70 отсто од сите летови биле кон пет европски дестинации. Најмногу се летало кон Германија, потоа кон Турција, Швајцарија, Шведска и Австрија.
Најголем број патници лани превезол нискобуџетниот авиопревозник „Визер“, близу 60 отсто од сите патници.
Sakam da ima let od Skopje do Burgas Od juni do oktomvri Ednas vo nedelata