„Тикток“ во САД преоѓа во американски раце речиси за џабе

На 25 септември оваа година, претседателот Доналд Трамп потпиша извршна наредба со која се финализира договорот за преземање на американските операции на „Тикток“ (TikTok) од американските инвеститори, со што се стави крај на годините правна и политичка неизвесност околу иднината на популарната апликација во Соединетите Американски Држави. Да потсетиме, по стравувањата дека „Тикток“ може да ја загрози националната безбедност на САД и поради потребата да се ограничи (гео)политичката моќ на Кина, Трамп ја држеше работата на оваа платформа во сопственост на кинескиот „Бајтденс“ (ByteDance) на тенок мраз сè додека не најде заеднички јазик со Шји Џјинпинг претходно овој месец.

Што носи новото поглавје од сагата за „Тикток“?

Според деталите од договорот, американските инвеститори, предводени од „Оракл“ (Oracle), ќе преземат минимум 65 проценти од акциите во новата американска компанија „Тикток“, додека кинескиот сопственик, „Бајтденс“ ќе задржи помалку од 20 проценти. Остатокот од акциите ќе биде распределен меѓу други инвеститори, вклучувајќи ги Лари Елисон, Мајкл Дел и Руперт Мардок. „Бајтденс“ќе задржи само едно од седумте места во новиот одбор, додека шест места ќе им бидат доделени на американски експерти за национална безбедност.

Постигнатиот договор е форма на заедничко вложување, во кое „Оракл“ ќе преземе клучна улога во управувањето со алгоритмот за препораки, безбедноста на податоците и модерирањето на содржината. Значи, структурата на договорот е дека „Тикток“ ќе остане иста апликација и бренд во САД, но деловните и корисничките податоци ќе бидат формално одвоени во посебен правен субјект под контрола на САД.

Важно е да се истакне дека „новата компанија“ не значи нова платформа, туку правно одвоена американска подружница на „Тикток“.

Дали вредноста на „Тикток“ во САД е потценета?

Потпретседателот Џ.Д. Венс, кој одигра централна улога во изготвувањето на договорот, изјави во четврток дека трансакцијата ќе ја процени новата американска компанија на приближно 14 милијарди долари. Тоа е значително пониско од претходните проценки, кои се движеа околу 40 милијарди долари.

„На крајот на краиштата, инвеститорите ќе одлучат во што сакаат да инвестираат и што го сметаат за соодветна вредност“, рече Венс.

Значи, пониската проценка е секако резултат на политички притисоци, а во дел може да биде и поради намалувањето на приходите од рекламирање и опаѓањето на растот на корисничката база. Проценката на американските операции на „Тикток“ несомнено отсекогаш била тешка поради неизвесноста околу технологијата вклучена во секој договор, особено потребната алгоритамска функционалност на апликацијата.

Главната аналитичарка на „Емаркетер“ (Emarketer), Јасмин Енберг, изјави дека вредноста од 14 милијарди долари „е во согласност со нивната проценка за очекуваните приходи од реклами на ‚Тикток‘ во САД за 2026 година“.

Што следува?

Според извршната наредба, процесот на преземање треба да биде финализиран во рок од 120 дена, што значи дека новата структура на „Титок“ во САД ќе биде оперативна до крајот на јануари 2026 година. Секако, сè уште не е кристално јасно и ќе има сомнежи: на пример, дали „Бајтденс“ и покрај договорот, на крајот ќе го напушти „Тикток“ во САД или ќе задржи одредено влијание преку инвестиции и намален удел. Тој аспект може да биде предмет на понатамошни преговори и може да зависи од насоката на кинеско-американските политички, трговски и други односи.

Како започна постапката?

Во април 2024 година, тогашниот американски претседател Џо Бајден го потпиша законот за заштита на Американците од странски непријатели за контролирани апликации (Protecting Americans from Foreign Adversary Controlled Applications Act - PAFACA), кој им овозможи на американските претседатели да наредат продажба или забрана на апликации што се сметаат за закана за националната безбедност поради странска сопственост. Овој закон експлицитно ги вклучуваше „Тикток“ и неговиот кинески сопственик „Бајтденс“, поставувајќи рок до 19 јануари 2025 година за преземање соодветни чекори за да се избегне забрана за апликацијата. Веднаш по влегувањето во Белата куќа на 20 јануари оваа година, Трамп ги искористи овластувањата што му ги даде PAFACA за да одобри договор за преземање на американските операции на „Тикток“ од домашни инвеститори, вклучувајќи ги „Оракл“, „Силвер лејк“ и други.                      

Зошто „Тикток“ е трн во окото? Популарната кинеска апликација со години предизвикува загриженост во американската администрација. Причината не е само тоа што собира огромни количини на податоци за корисниците - од локација, контакти до навики за користење на интернет - туку и потенцијалот кинеската влада, во теорија, да побара пристап до тие информации. Таквото сценарио, предупредуваат експертите, претставува ризик за приватноста на американските граѓани и безбедноста на податоците. Покрај проблемите со приватноста, „Тикток“ има значително влијание врз американското општество, особено кај младите. Политичарите стравуваат дека алгоритмите на апликацијата може да фаворизираат одредена содржина, обликувајќи ги перцепциите на корисниците за социјалните прашања и политичките ставови. Сето ова се случува во рамките на поширокото технолошко соперништво и трговските тензии меѓу САД и Кина. Ограничувањата и преземањата на американските технолошки компании од кинеско потекло станаа дел од стратегијата за заштита на националната безбедност и технолошките ресурси. За американскиот претседател, „Тикток“ стана опиплив „трофеј“ во кампањата за заштита на американските интереси. Сепак, и покрај намерата максимално да се следи управувањето со податоците на корисниците, во исто време, на социјалните мрежи им се дава простор за пласирање на често дискутабилна содржина - без видот на цензура што ја претрпеа традиционалните медиуми, како што видовме неодамна.

  

Интересно е што „Оракл“ го реинженерира алгоритмот на „Тикток“ за американските корисници, во соработка со американската влада, вест објавена само дванаесет дена откако првиот човек на „Оракл“, Лари Елисон, за кратко стана најбогатиот човек во светот (сега повторно надминат од Маск). Богатството на Елисон се зголеми за 101 милијарда долари, бидејќи „Оракл“ објави подобри од очекуваните квартални резултати. Што се случуваше зад сцената во претходните месеци - можеме само да претпоставуваме; дали подемот на „Оракл“ и Елисон и давањето доверба на компанијата во врска со толку важно геополитичко прашање како што е „Тикток“ во САД - е чиста случајност или нешто повеќе.

Во моментов сме сведоци на опипливата моќ на нешто што беше замислено како социјална мрежа за забава и млади, а кое, според сите извештаи, се претвори во огромно геополитичко и економско прашање, без мешање на концепти што традиционално ги поврзуваме со геополитиката, како што се влијанието на географските фактори, стратешки важните области и односите меѓу центрите на моќ на меѓународно ниво. Параноја или не, основани или неосновани тврдења, тоа сега паѓа во вода, бидејќи апликациите со странско потекло во САД се на масата за политички преговори веќе со години.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар