.webp){kind=icon}
Во Јоханесбург, Јужна Африка започна самитот на кој се собираат земјите од економскиот блок БРИКС, вклучувајќи ги Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужна Африка. Меѓу темите на самитот се и проширувањето на членството со потенцијални кандида како Саудиска Арабија и Индонезија, фаворизирањето на домашните валути во однос на доларот, а на маргините на средбата се планирани и неколку важни средби на политичките лидери.
Топло добредојде за Кина
Првата ваква средба се одржа пред почетокот на самитот - се сретнаа претседателот на Јужна Африка, Сирил Рамафоса и претседателот на Кина, Си Џинпинг. За време на овој самит, двете земји слават и 25 години дипломатски односи, а колку се добри во моментот говори фактот што пред неговото доаѓање, Кси напиша колумна за јужноафрикански дневен весник за светлата заедничка иднина на двете земји.
Зборувајќи од Преторија за „Блумберг Адрија Конект“, новинарката на „Блумберг“, Џенифер Забазаџа истакнува колку е взаемно лукративна оваа врска - Јужна Африка е најголемиот трговски партнер на Кина на африканскиот континент, Кина е еден од најважните инвеститори во земјата, а Јужна Африка исто така беше првиот африкански потписник на кинеската иницијатива „Појас и пат“.
„Јужна Африка традиционално е увозник на голем број кинески производи, но не и нужно извозник, и покрај постоењето на многу сектори каде што извозот е потенцијално можен. Од јужноафриканските власти слушнавме дека сакаат да истражат начини на кои можат да ја зголемат вредноста на јужноафриканските бизниси и да извезуваат во Кина“, вели Забазаџа.
Bloomberg Adria Connect
БРИКС се обедини против доларот
Не сите изгледаат толку благонаклоно на топлите односи на релација Преторија - Пекинг. Во рамките на блокот, Индија е една од земјите што многу внимателно ја следи динамиката меѓу членките во обид да го спречи зајакнувањето на прокинеската струја во БРИКС. Едно од прашањата на овој самит останува дали лидерот на Индија, Нарендра Моди, ќе се сретне со Џинпинг - засега се знае дека се планирани билатерални разговори, но нема најави за средби.
А токму спротивставените интереси се една од причините зошто 15 години по првиот самит на БРИКС, блокот сè уште не успева да заземе солидна политичка позиција на глобалната сцена и во меѓународните институции како ММФ, Светската банка или Советот за безбедност на Обединетите нации. Во исто време, развојната банка на БРИКС има да покаже прилично скромни резултати во осумгодишното работење - само 32,8 милијарди долари кредити, а идејата за заедничка валута на блокот не се помести од мртва точка.
„Наместо тоа, БРИКС има намера да ја намали зависноста од доларот. Исто така, намерата е членките да го зголемат обемот на трговија со локални валути и да видат некаква корист од она што во овие разговори се нарекува 'нов мултиполарен свет'“, вели Забазаџа.
БРИКС: Главоболки на домашен терен
Точка на сопнување се и предизвиците со кои се соочуваат лидерите на БРИКС на домашна основа. Додека Русија се бори со санкциите поради војната во Украина, претседателот Владимир Путин ќе присуствува на самитот преку интернет за да избегне потенцијално апсење под обвинение за воени злосторства. Кина се бори со забавување на економијата и проблеми во секторот на недвижности. За Индија, главниот проблем е високата инфлација и внатрешно-политичките несогласувања, додека бразилскиот претседател Лула се соочува со воведување даночни реформи, стабилизирање на валутата и намалување на јавниот долг.
„Значи, овие лидери не доаѓаат овде со 'празен лист' на кој можат да напишат што сакаат се случи во нивните земји. Тие доаѓаат тука со долг список на проблеми и згора на тоа размислуваат што можат да направат на глобално ниво за да го зајакнат гласот на БРИКС и неговата позиција на светската сцена“, вели Забазаџа.
Сегашната политичка ситуација, сепак, може да биде во корист на БРИКС, доколку нејзините лидери се доволно агилни да ја искористат. Раздорот меѓу Кина и САД, како и поделбите во однос на војната во Украина, се одлична можност за блокот кој ќе опфаќа дури четири милијарди луѓе до 2050 година. Потенцијално проширениот БРИКС има шанса да претставува околу половина од глобалното производство до 2040 година, што е двојно повеќе од земјите од Групата 7.
„Во изминатите неколку недели од овие лидери слушнавме дека заеднички интерес се реформите на светската сцена во однос на глобалното владеење и работата на мултилатералните институции како што се Советот за безбедност на ОН и ММФ. Останува да видиме дали можат да излезат со јасна, кохезивна изјава која навистина ќе се фокусира на таа цел“, заклучи Забазаџа.
