Македонските компании срамежливо се движат по патот на имплементацијата на ЕСГ стандардите.
А во време кога ЕСГ станува „новото нормално“, компаниите што ќе заостанат во воведувањето на стандарди за одржлив развој допрва ќе се соочат со проблеми како отежнат пристап до финансии и пласман на меѓународните пазари.
Парите или профитот не е веќе главниот показател за успешноста на една компанија. Сè поголем фактор за добар имиџ, конкурентност и успешност во работењето на долг рок е воведувањето на стандардите за одржлив развој или ЕСГ-практиките, посочува во интервју за „Блумберг Адрија“, Зоран Мартиновски, основач и претседател на „Прајм Блу Институт“.
Зоран Мартиновски
Bloomberg Adria
„Оние компании коишто ќе заостанат во примената на овие стандарди за одржливост се соочуваат со бројни ризици. Од една страна ќе биде отежнат пристапот до меѓународните пазари, влезот и останувањето во ланците на набавка ќе бидат доведени во прашање бидејќи тие стандарди ќе бидат секако наметнети од странските купувачи, бројни компании ќе се соочат и со проблемот на отежнат пристап до финансирање, бидејќи неисполнувањето на условите наметнати од финансискиот сектор ќе значи неможност за финансирање. Така што очекувам овие аспекти од примената или непримената на ЕСГ-стандардите да бидат сè подобро разбрани во наредниот период и добрите примери коишто веќе ги имаме во земјава да бидат мотивација за останатите“, посочува Мартиновски.
Иако на краток рок ЕСГ-практиките може да наметнат дополнителни трошоци и инвестиции, на долг рок, вели Мартиновски, придобивките за компаниите се големи.
„Примената на ЕСГ-стандардите придонесува кон долгорочна конкуретност на компаниите, преку намалени трошоци, а зголемена ефикасност и продуктивност, зголемена отпорност кон ценовни шокови, промени на регулативите, ја би рекол и правни последици коишто доаѓаат како дел од новите пакети на регулативи со т.н. европска таксономија. Секако тоа придонесува и кон олеснет пристап и намалени трошоци за финансирање, подобрен имиџ и репутацијата на една компанија, знаеме дека компаниите се соочуваат хроничен недостиг на талентирана работна сила, па компаниите коишто имаат вакви стандарди се поатрактивни особено за помладите генерации“, вели тој.
Притисокот кај домашните компании се зголемува од ден на ден така што очекувам во наредниот период помасовно прифаќање на овие стандарди, додава Мартиновски.
Зоран Мартиновски (ТВ гостување)
Bloomberg Adria
„Свесноста кај македонските компании најмногу е изразена кај извозниците на европските пазари, кај компаниите во сопственост на странски инвеститори, домашни компании коишто се дел од ланците на набавка на компании кои доаѓаат од ЕУ, секако во секторот на мали и средни претпријатија, кај фирмите коишто се корисници на странски кредитни линии и кои имаат вградени критериуми за пристап до овие зелени или одржливи финансии и секако би рекол во финансискиот сектор, банките и осигурителните компании коишто се дел од меѓународни финансиски групации ги наметнуваат своите стандарди на работење на своите филијали во земјава. Сепак, свесноста за ЕСГ-стандардите во македонскиот корпоративен сектор е во континуиран пораст, а за овие стандарди до пред неколку години воопшто не се знаеше и зборуваше, но оваа тема се актуелизира поготово од почетокот годинава, по најновите промени во Европските регулативи коишто ги погодуваат и компаниите не само во ЕУ туку и надвор од нив. Сè повеќе македонските компании ја разбираат важноста на концептот и ЕСГ-критериумите“, вели тој.
Сепак, за пребродување на предизвиците на компаниите при имплементација на ЕСГ-стандардите треба и системска поддршка, додава Мартиновски.
„Најголем предизвик е како да се најде баланс меѓу вложувањето во раст и развој од една страна и остварување на ЕСГ-целите. На компаниите им треба финансиска помош, знаење кое сè уште во земјава е ограничено. Поддршката во моментов најмногу доаѓа од финансискиот сектор и банките кои финансираат такви проекти, но нефинансиската помош е сè уште ограничена и најмногу доаѓа од страна на меѓународните развојни агенции. Мислам дека потребна е системска поддршка, пред сè на компаниите извозници и од страна на Владата, организациите за поддршка на бизнисот како стопанските комори, со цел да имаме помасовна примена на овие стандарди, а со тоа и зајакнување на конкурентноста на македонските фирми“, вели основачот и претседател на „Прајм Блу Институт“.