.webp){kind=icon}
Мајмунските сипаници беа главоболка за африканските здравствени работници повеќе од половина век, но овој вирус го привлече вниманието на јавноста во остатокот од светот дури во 2022 година, кога се прошири и во други земји. Светската здравствена организација (СЗО) тогаш прогласи вонредна состојба во јавното здравство на 10 месеци, а новиот вид на вирус ја принуди СЗО да го преземе истиот чекор сега.
Единствената ефикасна бариера за натамошното ширење на вирусот би можела да биде вакцината, а единствената компанија која моментално има одобрена вакцина (изработена исклучиво за оваа болест) во Европа и САД е „Бавариан Нордик“ (Bavarian Nordic) За данската компанија ова претставува голема одговорност, но и одлична можност за остварување профит што може да го остварат само монополистите во областите во кои работат.
Кога зборуваме за можен раст и профит, тоа може да биде под влијание на неколку фактори, изјави за Блумберг Адрија Стефан Мајкиќ, брокер-дилер во „Пруденс Капитал“ (Prudence Capital). Тие вклучуваат регулаторни одлуки, развој и одобрување на конкурентни вакцини, појава на нови случаи, расположение на инвеститорите и пазарни услови, како и производствен капацитет и логистика.
„Доколку СЗО или други глобални здравствени организации одлучат да препорачаат или наложат широко распространета вакцинација против мајмунски сипаници, тоа може значително да ја зголеми побарувачката за вакцини и позитивно да влијае на активностите на овие компании“, вели Мајкиќ.
Баварската компанија води во трката
Акциите на „Бавариан“ пораснаа повеќе од X?, а причина за растот е ширењето на инфекцијата и непредвидливоста на новиот сој, што во голема мера ја отежнува работата на научниците кои го проучуваат.
Дополнително, данската фармацевтска компанија побара Европската агенција за лекови (ЕМА) да ја одобри нејзината вакцина за употреба кај адолесценти на возраст од 12 до 17 години. Вакцината моментално е одобрена само за возрасни, но во САД е доделена лиценца за итни случаи за употреба кај адолесценти на оваа возраст.
Од компанијата се надеваат дека наскоро ќе можат да ја добијат споменатата ЕМА дозвола и дека апликацијата би можела да започне веќе во последниот квартал од оваа година, а моментално тестираат вакцина за возраст од две до 12 години.
Не е се розово
Од друга страна, акциите на „Бавариан“ во минатото пораснаа и паднаа заедно со надежите дека компанијата ќе заработи пари од вакцините против рак на простата, респираторен синцицијален вирус (РЦВ) и „Ковид-19“, сепак, вакцината против мајмуниски сипаници и сипаници е сè уште на „Бавариан“ клучен производ, а во првите шест месеци од годината донесе околу 45 отсто од приходите од продажба.
За компанијата, сепак, способноста да се справи со големата побарувачка ќе биде клучна. Акциите на „Бавариан“ скокнаа за 54 проценти во јули 2022 година, откако Светската здравствена организација прогласи дека мајмуните сипаници се закана за јавното здравје. Сепак, голем дел од овој раст беше обратен во текот на следните два месеци кога стана јасно дека компанијата нема да може да се справи со толку голема побарувачка.
Аналитичарите сега се главно оптимисти за потегот на акциите. Од експертите следени од „Блумберг“, повеќето сугерираат или купување на акциите или задржување.
„Сегашната цена добро ги потценува идните парични текови од вакцините против големи сипаници и мајмунски сипаници, како и вакцините пред патување “, напиша аналитичарот на Ситигруп, Питер Вердулт во белешката, објавена од „Блумберг“.
Во вториот квартал „Бавариан“ ги надминаа очекувањата на аналитичарите и остварија приходи од 1,43 милијарди дански круни (191,7 милиони долари). Речиси половина од тоа дојде од продажбата на вакцината „Јуннеос“ (Jynneos), против мајмуниски сипаници. Компанијата очекува оваа вакцина да и донесе повеќе од 400 милиони долари приход оваа година.
Поради зголемениот број случаи во Африка, „Бавариан“ размислува да премести дел од производствениот процес на тој континент.
Локалното производство е секогаш решение за растот на бројот на случаи, изјави извршниот директор Чаплин за „Блумберг“ по објавувањето на резултатите на компанијата кон крајот на август.
Други опции
Покрај „Бавариан“, рацете би можеле да ги тријат и други компании. Првенствено - американската „Емергент БиоСолушн“ (Emergent BioSolutions) и јапонската компанија „КМ Биолоџик“ (KM Biologics).
Споменатото локално производство се уште е на долг пат за реализација, па се разгледуваат и други опции, а една од нив ја нуди јапонски производител.
„КМ Биолоџик“ ја разви вакцината ЛЦ16, која доби одобрение од јапонските здравствени регулатори за време на избувнувањето во 2022 и 2023 година, но сè уште не е одобрена на меѓународно ниво. И покрај ова, африканските земји веќе бараат дози од самата компанија и од јапонската влада, која има залихи.
Фармацевтската компанија „Емергент БиоСолушн“ со седиште во Мериленд ја купи вакцината против сипаници АЦАМ2000 од француската „Санофи“ (Sanofi) во 2017 година, а СЗО сега ја препорачува за превенција против мајмунски сипаници кога не се достапни други вакцини.
Таа најави дека ќе донира 50.000 дози од нејзината вакцина во Африка. Од друга страна, оваа вакцина не е главниот производ на компанијата, а фармацевтската компанија се надева дека АЦАМ2000 би можел да придонесе за подобрување на бизнисот бидејќи компанијата претрпува големо реструктуирање.
Иако првичната цел на оваа вакцина не е спречување на мајмунски сипаници, туку на сипаници, таа е сосема безбедна за употреба и обезбедува доволно висока заштита и од овој вирус, така што е полесно да се одобри нејзината употреба во случај на недостиг на вакцини против мајмунски сипаници.
Една од компаниите чии акции пораснаа за време на пандемијата на Ковид 19 е „Биотек“, позната по своите „мРНА“ вакцини.
Оваа компанија развива и вакцина против мајмунски сипаници, иако нејзиниот кандидат „БТН166“ (за кој доби финансирање од 90 милиони долари) се уште е во првите фази на истражување.
Минати победници
Покрај компаниите кои произведуваат вакцини, „победник“ на оваа епидемија би можела да биде и компанија која на друг начин учествува во синџирот на производство. Не треба да се заборави дека по прогласувањето на вонредна состојба од страна на СЗО, акциите на „Прецисион Систем“ (Precision System ) јапонска компанија која произведува медицинска опрема и „Биотек“, која произведува опрема за тестирање на вируси, исто така, скокна.
Залихите на производителите на суровини и материјали за вакцини би можеле да скокнат во случај на поголема епидемија. „Компаниите кои произведуваат клучни суровини како што се стаклени ампули, игли, шприцови и специјални филтри (на пр. „Шот“ (Schott AG) за стаклени ампули) може да забележат зголемена побарувачка“, вели Мајкиќ.
Тој додава дека корист би можеле да имаат и логистичките компании, како и компаниите кои се занимаваат со специјализиран транспорт и складирање на медицински производи, како што се „УПС“ или „ДХЛ“.
„Компаниите кои произведуваат помошни медицински средства, кои се користат за подобрување на имунолошкиот одговор на вакцините, како што се „Дунавакс“ (Dynavax Technologies) или „ГСК“ (GSK), може да забележат зголемена побарувачка за нивните производи“, вели Мајкиќ, додавајќи дека таканаречениот фармацевтски аутсорсинг може да очекува и раст.
„Компаниите кои се занимаваат со производство на вакцини врз основа на договори (Организации за производство на договори), како што се „Лонза Груп“ (Lonza Group) и „Каталент“ (Catalent), исто така можат да профитираат доколку другите фармацевтски компании им го доверат производството на нивните вакцини“, вели брокерот.
На крајот, на профитот на компанијата би можела да влијае и СЗО, која сè уште не препорачала масовна вакцинација, но препорачува вакцинација само за оние кои се изложени на ризик да дојдат во контакт со заразени лица, но и самиот вирус, чие ширење, како што призна и самата СЗО, сè уште не знаеме доволно.
Во случај на вонредна состојба од поголеми размери, можно е да има поголеми превирања во областа на технологијата и комуникациите, малопродажбата и онлајн шопингот, туризмот, угостителството и енергетиката.
„Во време на кризи, инвеститорите често бараат сигурност во златото и другите благородни метали, што може да ја зголеми нивната цена и да ги направи атрактивен сектор за инвестирање“, рече Мајкиќ, додавајќи дека е рано да се извлечат какви било заклучоци бидејќи се уште има премногу непознати.
