.webp){kind=icon}
Сега кога американската Комисија за хартии од вредност (анг. Securities and Exchange Commission - SEC) одлучи да регулира голем број дигитални монети со кои нашироко се тргува како со хартии од вредност и, откако ги тужеше двете нивни најголеми трговски седишта поради продажба на токени без претходна регистрација кај надлежните органи, има големи шанси лидерите на блокчејн (анг. blockchain) конечно да можат да преминат во регулирани банки.
Од перспектива на финансиска стабилност, промената ќе биде добредојдена. Берзите на дигитални средства, кои отповеќе им го овозможуваа тоа на луѓето, прераснаа во банки во сенка што на трговците им нудат финансиски поттик во висина до 125 пати повеќе од нивната инвестиција, иако тие цело време беа слабо регулирани.
Ако кризите за ликвидност и солвентност во секторот на криптовалути сè уште не ги загрозиле главните текови на финансии, тоа е само поради нивните ограничени врски. Меѓутоа, прашање на време е кога овие две ставки ќе станат потесно испреплетени. До некои од овие преплетувања може да дојде и надвор од САД. Дури и кога СЕЦ вршеше притисок, еден пратеник од Хонгконг на Твитер ги повика операторите за тргување со виртуелни средства да одат во градот во кој на 1 јуни започна нов регулаторен режим. Амбициите на Хонгконг за криптоцентар (анг. crypto-hub) имаат премолчна поддршка од Пекинг.
На крајот, сепак, ќе надвладее размислувањето на Вашингтон, бидејќи ниту еден реномиран финансиски центар нема да сака да ја ризикува својата стабилност заради дополнителен бизнис. А расположението за регулација во САД е многу јасно. Иако СЕЦ кон крајот на 2020 година ги обвини компанијата „Рипл лабс“ (Ripple Labs) и нејзините највисоки раководители дека продале XRP токени без претходно да ги регистрираат - тоа беше ФТХ (FTX) на Сем Банкмен-Фрид, најспектакуларниот од минатогодишните криптодебакли - ја направи големата пресметка неизбежна. Таа пристигна овој месец со СЕЦ, кој ги тужеше „Бајненс“ (Binance Holdings) и „Коинбејс глобал“ (Coinbase Global).
По тужбите, банките ја повлекуваат поддршката од веб-страницата на компанијата „Бајненс“,, чии клиенти повеќе нема да можат да внесуваат или да повлекуваат долари. „Бајненс УС“, кој ја опиша граѓанската постапка на СЕЦ како неоправдана и вети дека ќе се бори против неа, ќе се префрли на размена само на криптовалути.
Во меѓувреме, „Коинбејс“, кој ги негираше наводите на СЕЦ дека дејствувал како берза, брокер-дилер и клириншка куќа - сето тоа без да се регистрира во агенцијата за која било од тие улоги - е под притисок од државните регулатори, кои бараат најголемата американска криптоберза да ја запре својата програма за стејкинг (анг. staking, вид криптоинвестиции). Стејкинг е вид услуга што го канализира капиталот за децентрализирани финансии или проекти ДеФи (DeFi), давајќи им на инвеститорите пасивен приход за да ги заклучат своите криптосредства преку самоизвршувачки софтвер, познат како паметни договори.
Општата порака на надлежните органи е: инвеститорите треба постепено да се истиснуваат од деловите на светот во кои тргувањето со криптовалути е нерегулирано, без да им се ускрати ефикасноста на децентрализираните книги (анг. decentralized ledgers) , паметните договори или некои други пофалени иновации. Просечниот мал клиент на банка нека стави дел од своите депозити на блокчејн. Сè додека добро регулирана депозитна институција ги канализира тие заштеди, нема да има причина за грижа од дополнителен системски ризик. Приносите за инвеститорите нема да доаѓаат од прекумерни стимулации, туку од создавање фракции. Можностите за инвестирање што вообичаено се резервирани за богатите клиенти од приватното банкарство ќе станат достапни за корисниците на масовниот пазар.
Тоа добро се вклопува во визијата за обединета книга на Банката за меѓународни порамнувања (анг. Bank for International Settlements). Дигиталните валути на централните банки ќе бидат сместени во еден дел од книгата, додека монетите од банкарскиот депозит ќе бидат сместени во друг. Зад втората поделба ќе бидат сите реални средства што може да се купат - акции, обврзници, станови, патишта со патарини - во токенизирани форми. Целата работа ќе биде аналогна на паметен телефон, во кој сите апликации користат иста програмска средина. Исто како што фотографија направена од телефонска камера може да се прочита од апликацијата на социјалните медиуми, парите непречено ќе се движат помеѓу деловите од обединетата книга и ќе одат во сите видови услуги за кои сонува приватниот сектор.
Мејнстрим-финансиите, под надзор од националните монетарни власти, долго време го гледаа секторот на криптовалути како нестабилен во основата и социјално бескорисен. Нерегулираните берзи, стејблкоините што изгледаат како фондови на пазарот на пари и шпекулативните алткоини (работи што не се биткоин и етер) несомнено беа пионери на многу блокчејн-апликации. Во иднина, лиценцираните финансиски институции како „ЏП Морган Чејс“ (JPMorgan Chase & Co.) исто така може да ја преземат контролата над технологијата. На крајот на краиштата, токенизираните депозити на клиентите ќе ја понудат целата функционалност на програмабилните пари. Па, тогаш, зошто да не се промовираат во паметни договори, како алтернатива на стејблкоините, како УСДЦ (USDC) на компанијата „Циркл интернет фајненшл“ (Circle Internet Financial Ltd.)?
Американските регулатори се решени да го контролираат незауздениот раст на криптовалутите, Волстрит може да премине на токенизирани верзии на сопствените традиционални производи, почнувајќи со скромниот банкарски депозит.
