.webp){kind=icon}
Без разлика дали се работи за ширење теории на заговор или организирање немири, апликацијата за пораки Телеграм стана жариште на екстремистичката активност на интернет. Сервисот, кој беше покренат во 2013 година, е една од најсимнуваните апликации ширум светот. Во нејзината основа тоа е сервис за приватни резговори, што во текот на времето стана слободен простор за отворена дискусија во земји со авторитарни режими. Но, релативно лесниот пристап за модерирање на содржините значи дека оваа апликација сега е главна цел за владите кои се обидуваат да ги запрат криминалните активности и ширењето на дезинформации кои можат да ги дестабилизираат општествата. На 24 август, француските власти го уапсија главниот извршен директор Павел Дуров поради тоа што наводно не презел чекори за спречување на криминалната употреба на Телеграм. Сè уште нема јавно објаснување за апсењето. Компанијата, пак, соопшти дека ги почитува европските закони.
Што е Телеграм?
Тоа е сервис за текстуално пишување пораки која малку наликува на Ватсап (WhatsApp), со дополнителни функции слични на она што го наоѓате на X или Фејсбук. Во моментот стотици милиони луѓе ширум светот го користат Телеграм како директна, секојдневна алатка за комуникација.
Прочитај повеќе
Уапсен извршниот директор на Телеграм
Дуров со руско потекло е уапсен на аеродромот Ле Бурже
25.08.2024
Корисниците исто така можат да објавуваат приказни (од англиски: story), да создаваат групи за дискусија. Се создаваат и канали кои можат да привлечат милиони претплатници и да станат влијателна дестинација за вести и информации.
Новите корисници треба да се согласат дека нема да испраќаат спам содржини или измами, дека нема да промовираат насилство или да објавуваат нелегални порнографски содржини. Но, во пракса има помалку умереност на содржината во споредба со големите социјални мрежи со седиште во САД. Неговите модератори генерално ги отстрануваат експлицитните повици за насилство, но некои „спорни“ содржини секако остануваат.
Пред четири години имаше скандалозна група на Телеграм наречена „Јавна соба“ во која илјадници членови од Македонија споделуваа експлицитни фотографии и видеа од девојки од Македонија, меѓу кои имаше и малолетнички. По низа реакции Телеграм ја изгаси оваа група, а во земјава Министерството за внатрешни работи приведе четворица за кои имаше сомнеж дека ја креирале и биле членови на групата.
Колку е приватен Телеграм?
Степенот до кој Телеграм е шифриран и денеска е нејасен. Додека конкурентските сервиси за пораки Ватсап и Сигнал на пример, користат таканаречена „енд ту енд“ (end-to-end) енкрипција, што се смета за еден од најдобрите начини за заштита на корисничките пораки, Телеграм не го прави тоа.
Наместо тоа, страницата нуди вакво шифрирање само за корисници кои ќе започнат „таен разговор“, со што пораките стануваат нечитливи за Телеграм и за трети страни. Телеграм исто така, се потпира на сопствените протоколи за шифрирање, што значи дека, за разлика од Сигнал, безбедносните експерти не можат да тестираат и да потврдат дека компанијата го прави она што го тврди.
Зошто Телеграм е толку моќна алатка за екстремистите?
Содржината на Телеграм не се пласира до корисниците врз основа на нивната историја на интеракции на ист начин како што е на други платформи како X, Тикток или Фејсбук.
Но, говорот на омраза и дезинформациите сè уште можат да станат вирални на Телеграм. Една од причините за ова е тоа што корисниците можат да ја вкрстуваат својата содржина од еден канал на друг. Корисниците кои следат канал за поддржувачи на американскиот претседателски кандидат Доналд Трамп, на пример, може да бидат цел на теоретичарите на заговор кои објавуваат линкови до нивните сопствени канали со поагресивна политичка содржина. Ако корисниците ги следат тие врски, тие можат да се најдат во контакт со порадикални корисници кои споделуваат поекстремни наративи.
Која беше улогата на Телеграм во немирите во Велика Британија?
Телеграм беше искористен за поттикнување и координирање на антиимигрантските немири во Обединетото Кралство на почетокот на август.
По убиството на трите млади девојки во Саутпорт, северна Англија, на 29 јули, екстремистите ги користеа каналите на Телеграм за поттикнување омраза против муслиманите, за дистрибуција на локации и цели за акции и за ширење практични совети за потенцијалните бунтовници, покажа студијата на Анти-екстремистички тинк-тенк институт за стратешки дијалог со седиште во Лондон.
Прегледани се 16 истакнати канали и групи на Телеграм кои „активно објавуваат, хостираат и препраќаат антимуслимански и антимигрантски содржини поврзани со немирите“. Шест канали создадени како директен одговор на немирите беа отстранети од платформата на 5 и 6 август.
Запрашан за улогата на апликацијата во немирите во Обединетото Кралство, портпаролот на Телеграм рече дека неговите модератори „активно ја следат ситуацијата и ги отстрануваат каналите и објавите што содржат повици за насилство“. Мониторингот вклучувал директен надзор на јавните делови од платформата, употреба на алатки за вештачка интелигенција и извештаи од корисници, рече портпаролот.
Премиерот Кир Стармер одговори со ветување за сузбивање на платформите на социјалните медиуми кои помогнаа да се разгорат немирите.
Зошто владите се толку загрижени за Телеграм?
Се покажа дека е многу тешко да се следат екстремистите кои се приклучуваат на платформата и испраќаат лажни или поттикнувачки информации директно до поединци или во виртуелни простории за разговор и канали.
Агенциите за спроведување на законот имаат повеќе моќ да убедат сопственикот компанијата „Мета платформс“ која ги лансираше Фејсбук и Ватсап, да им помогне да ги идентификуваат корисниците вклучени во нелегални активности, бидејќи тоа е јавно котирана компанија со седиште во САД. Сепак регулаторите се покажаа во голема мера немоќни кога станува збор за Телеграм кој е со седиште во Дубаи.
Проруските сметки се особено активни на Телеграм и тоа во ширење дезинформации чија цел е да ја поткопаат поддршката за Украина. Руските разузнавачи го искористија за да регрутираат ситни криминалци за да вршат саботажни дејствија низ европските метрополи. Телеграм користат и многу Украинци, вклучувајќи го и претседателот Володимир Зеленски.
Кое е потеклото на Телеграм?
Телеграм е создадена од Дуров, руски претприемач, и неговиот брат Николај, програмер и математичар. Тие го заработиле своето богатство со создавањето на руската социјална мрежа ВКонтакте во 2006 година. Таа платформа брзо стана популарна меѓу Русите, што ја направи цел на милијардер со врски со Кремљ. Павел избега од земјата и го продаде својот удел во ВКонтакте. Токму тогаш се роди идејата за Телеграм, при што Николај ги развиваше системите за пренос на податоци на платформата.
Павел, кого некогаш го викаат Марк Цукерберг од Русија, продолжува да живее во самонаметнат егзил. Тој често се појавува на насловните страници со приказни за неговото богатство кое вреди над 10 милијарди долари.
Платформата стана нераскинливо поврзана со криптовалутите и издаде своја почетна понуда на монети во 2018 година, наречена „Телеграм опен нетворк“ (Telegram Open Network).
Како Телеграм заработува пари?
Во 2020 година, Павел Дуров ги објави плановите за монетизација на платформата откако пријави нула приходи од нејзиното создавање. Верзијата заснована на претплата, Телеграм премиум, започна да се применува во 2022 година. Корисниците можеа да платат надомест за подобрено искуство на Телеграм, вклучувајќи побрзи преземања и поголеми прикачувања на датотеки.
Исто така, воведе систем за наградување кој им дава на креаторите на содржини можност да задржат 50 отсто од приходите направени од рекламирање на нивните канали. Најголем дел од финансирањето за платформата, сепак, сè уште доаѓа од самите основачи.
- Со помош на Елеанор Торнбер, Џеф Стоун, Даниел Зуидијк, Јулија Федоринова, Тори Кларк и Питер Елстром
