.webp){kind=icon}
Состојбата во реалниот сектор и натаму е далеку од стабилна, иако одредени економски параметри се подобруваат барем за нијанса. Бизнис-секторот не смета дека ќе се вратат на преткризниот период во скоро време. Оттаму велат дека последиците од кризата уште долго ќе се чувствуваат во реалниот сектор.
„Состојбата во автомобилската индустрија сè уште е далеку од стабилна. Има делумно подобрување споредено со ланската година и има одредено стабилизирање во делот на недостиг од чипови, но ситуацијата и натаму е далеку од идеална. Ваквата ситуација и несигурноста околу чиповите се очекува да траат до 2025 година. Дополнително оптоварување во Европа е и војната во Украина“, вели Боријан Борозанов, генерален извршен директор на „Џонсон Мети“, во разговор за Блумберг Адрија ТВ.
Растот на трошоците и цените на репроматеријалите и градежните материјали во последните две години го ставија градежништвото во тешка и незавидна положба.
„Во моментов доаѓа до одредена стабилизација на некои енергенти што се битни во функционирањето на градежништвото, а тоа е пред сè некоја стабилизација или намалување на цените на нафтените деривати и, што е битно за нас, намалување на цената на арматурното железо по скокот од минатиот период. Сепак, градежната индустрија ја чека уште една тешка година“, вели Андреа Серафимовски, претседател на Здружението на градежништво при Сојузот на стопанските комори, во разговор за „Блумберг Адрија ТВ“.
„Ова не е краткотрајна криза и треба да сме свесни дека ефектите ќе потраат. Како групација може да кажам дека има и до 30 проценти деградација на профитните маргини како директен контрибут на инфлацијата на одредени материјали и, се разбира, зголемените цени на енергентите“, вели Боријан Борозанов од „Џонсон Мети“, кој очекува минимален раст во наредната година, но сепак далеку од преткризниот период. Според него, тоа што Македонија се соочува со недостиг од стручен кадар може да се реши единствено со инвестиции во обуки и тренинзи на вработените.
„Без некоја голема филозофија, одговорот е инвестиции, дури и сега, во услови на континуирана криза, најлошата услуга што може да си ја направиме и ние како компании и државата е ако ги скратиме инвестициите. Свесни сме за моменталната состојба со вештините на пазарот на трудот и сите имаме одговорност за тоа, и компаниите и државата. Задолжително мора да ги зголемиме тие инвестиции и да се трудиме тие да бидат концентрирани за максимум ефект. ’Џонсон Мети’, и покрај ситуацијата, двојно го зголеми буџетот за внатрешно тренирање и обука, зашто тоа е единствен начин да останеме компетитивни на долг рок“, вели генералниот извршен директор Боријан Борозанов.
Во градежниот сектор, пак, не се очекува пад на цените на становите, бидејќи многу контрибути во крајната цена се покачени. Според градежниците, евентуално стабилизирање на цените на становите ќе биде позитивен импакт на пазарот, но тие и натаму ќе останат за 25-30 проценти поскапи од преткризниот период.
„Цените на становите доживеаја еден раст во последните две години, најмногу поради поскапувањето на градежните материјали и нивната недостапност. Според нашите анализи, повеќе од половина од производите и материјалите што се користат се покачени за 150-200 отсто. Но улога има и поскапувањето на работната рака, како и покачувањето на минималната плата. Од друга страна, знаеме дека пазарот на недвижности го креира односот меѓу понудата и побарувачката. Во време на ковид-мерките и во време на пандемијата сфативме дека граѓаните некако почнаа да вложуваат во купување недвижности, сметајќи дека тоа ќе им донесе дополнителна заработка во периодот што следува. Ако ги споиме овие две работи, сфаќаме зошто сè уште следиме некој раст на цените на квадратот. Јас не мислам дека ќе следува некој пад на цените на становите во следната година. Единствено што може да констатираме е дека ако дојде до стабилизација на градежните материјали, можеби може да очекуваме некоја стабилизација на цената на продажбата на станови, која ќе биде најверојатно 25-30 проценти повисока од константната и стандардна цена што ја имавме пред две години“, вели Андреа Серафимовски, кој потенцира дека во наредниот период малку повеќе ќе се обрне внимание на квалитетот на градбата и на околината.
За уште многу теми и прашања поврзани со проблемите во реалниот сектор погледнете го целото видео со гостувањето на Боријан Борозанов, генерален извршен директор на „Џонсон Мети“, и Андреа Серафимовски, претседател на Здружение на градежништво при СКМ.
