Раст на бруто домашниот производ на Македонија од два проценти годинава и од 3,1 проценти во 2024 година, предвидува Европската комисија во новиот извештај „Пролетната економска прогноза 2023“ објавен денеска.
Оттаму констатираат дека по делумното закрепнување од рецесијата предизвикана од пандемијата од Ковид-19, годишниот раст на македонскиот БДП забавил од 3,9 проценти во 2021 година на 2,1 процент во 2022 година, како и дека на македонската економија влијалаеле намалената надворешната побарувачка, прекините во глобалните синџири на снабдување и растот на глобалните цени на храната и енергијата.
„Додека пензиите и платите реално се намалија, пораснаа дознаките и приватната потрошувачка. Домашната потрошувачка, иако помала отколку во 2022 година, останува клучниот двигател на растот“, се вели во извештајот.
Се предвидува растот на инвестициите да остане стабилен со дополнително зголемување на постојните. Негативните надворешни влијанија се очекува да се намалат, согласно со зголемената странска побарувачка и понискиот раст на увозот.
Од ЕК укажуваат дека дефицитот на тековната сметка значително се зголемил во 2022 година, поради наглиот раст на цените на енергијата и зависноста од увоз. Значителното зголемување во приватните трансфери (дознаки) и суфицитот во услужната дејност, потпомогнат од закрепнувањето на туризмот, делумно го компензирале влошувањето во трговијата со енергија. Проектираното намалување на дефицитот на сметката во текот на прогнозираниот период е главно поради значителното подобрување на трговскиот биланс, пониските цени на суровините, како и посилната надворешна побарувачка, поддржана од олеснувањето на притисоците во синџирите на снабдување.
Оттаму посочуваат дека стапката на инфлација се искачила на 14,2 проценти во просек во 2022 година, во споредба со 3,2 проценти во 2021 година.
„Храната и енергијата заедно сочинуваат речиси 60 проценти од домашната структура на индексот на потрошувачките цени, а токму растот на цените во овие две категории имаа најголемо влијание на вкупната инфлација, која во октомври достигна врв од 19,8 проценти. Иако се бележи пад, базичната инфлација опстојува, поради заостанатите прелевања од цените на енергијата, но се очекува да продолжи да се намалува“, се вели во извештајот.
Економскиот раст треба да се засили во 2024 година, пред се воден од домашната побарувачка. Се предвидува и постепено намалување на фискалниот дефицит.
Како ризици за економскиот раст ЕК ги посочува пречките што се поставуваат пред владините планови за јавни инвестиции и даночната реформа. Од друга страна, процесот на пристапување на земјата во ЕУ се посочува како катализатор на развојот и за спроведување на структурните реформи и фискална одржливост.