Неколку стотици семејни куќи и станови што биле предмет на заплена по основа на ненаплатени кредити нудат на продажба во моментов македонските банки. Нашата анализа на огласите за продажба на имот на банките покажа дека речиси нема град во Македонија каде што банките не заплениле станбен недвижен имот или, пак, тој е предмет на присилна наплата. На продажба се нудат куќи вредни и повеќе од 500.000 евра, но има и трошни имоти од кои банките очигледно не можат да се ослободат. Огласите откриваат и драстични разлики во цените на квадрат станбена површина, кои освен од состојбата на живеалиштата, главно зависат од местоположбата односно градот во кој се наоѓаат.
Избор поголем отколку кај агенциите за недвижности
Меѓу најскапите живеалишта е индивидуалниот станбено-деловен објект во месноста Бел Камен во Радишани што на продажба го нуди Комерцијална банка. Станува збор за недвижност со површина од 1.107 квадрати и земјиште со право на сопственост од 1.469 квадрати. Имотот е бесправно вселен, а се нуди на продажба по цена од 39.649.990 денари (644.000 евра).
Прочитај повеќе
Веќе нема добри локации за градење станови, затоа цените нема да паѓаат
Бавната администрација е главен кочничар на пазарот на недвижности.
22.06.2023
НБМ: Станбените кредити забавуваат, должниците редовни
Ја прашавме Народната банка дали континуираниот раст на цените на недвижностите во новонастанатите услови носи ризици по македонската економија, односно по финансиската стабилност.
22.06.2023
Листа на апартмани и куќи во Хрватска што може да се купат на аукција
Кои имоти на хрватското крајбрежје ќе може да ги купите на аукција?
23.05.2023
Ако не може стан во центар, може куќа на периферија
Се остваруваат прогнозите за мал пад на цените на становите.
17.05.2023
Скопје како Солун: Месечен закуп на гарсониера и до 300 евра
Во многу случаи цените за закуп на станови во Скопје се повисоки отколку во Солун.
17.05.2023
Градежниците за скапите станови: На цената влијаат политички одлуки
Во Македонија се случуваат работи што ги нема никаде во светот, затоа цените растат.
11.05.2023
На листата на живеалишта наменети за продажба на НЛБ банка отскокнува семејна куќа во Берово, оддалечена 500 метри од градскиот плоштад. Куќата е со вкупна површина од 900 квадрати. Имотот е проценет на 213.350 евра, а се продава по цена од 142.234 евра.
НЛБ банка продава и куќа во населбата Кисела Вода во Скопје, со површина од 243 квадрати. Објектот има станбено-деловен карактер. Деловната просторија е во сутерен, во дворот, а станбените простории се доградба и надградба на постоен објект. Моменталната продажна цена изнесува 182.294 евра. Банката продава и семејна куќа во Битола, во населбата Буковски Ливади, со површина од 246 квадрати. Оддалеченоста на објектот од центарот на Битола е до четири километри. Недвижниот имот има дворно место (во сопственост на РМ), кое е оградено и добро уредено и се продава по цена од 6.250.519 денари (101.000 евра).
Шанса за живеалиште по ниски цени
Забележително е дека во огласите може да се најде имот што се нуди на продажба по цени што се многу пониски од пазарните. Така, Комерцијална банка продава станбена куќа од 394 квадрати во скопски Центар, со земјиште од 360 квадрати, по цена од 12.737.884 денари или околу 207.000 евра. Банката продава и стан во населбата Карпош во Скопје, со вкупна површина од 112 квадрати, по цена од 6.112.485 денари (99.000 евра). Станува збор за две станбени единици што не се поврзани меѓу себе.
Добар пример за недвижност што се продава по цени пониски од пазарните е и стан во Охрид со вкупна површина од 69 квадрати, кој Комерцијална банка го продава по цена од 2.651.453 денари (43.000 евра).
Халк банка продава куќа во Битола со површина од 304 квадрати во рамките на новоформирана населба во Битола, во близина на маркети и поликлиника во мирен дел од градот. Објектот може да претставува три посебни станбени единици, бидејќи има посебни влезови и се нуди по почетна цена од 2.912.000 денари (околу 47.000 евра).
Банката по почетна цена од 27.230 евра нуди на продажба семејна станбена куќа од 98 квадрати, оддалечена на околу еден километар од центарот на Велес. Станува збор за објект што се состои од сутерен, приземје, кат, помошни објекти на приземје и сутерен и гаража на приземје. Куќата е изградена во 1940 година, а целосно е реконструирана во 1980 година. Исто така, на продажба се нуди индивидуална семејна куќа во Прилеп од 77 квадрати станбен простор и 14 квадрати подрумска просторија, како и земјиште со површина од 234 квадрати, кое претставува изградено земјиште и земјиште под објект. Овој имот се нуди по почетна цена од 31.998 евра. Халк банка продава и станбен простор од 161 квадрат во Тетово со почетна цена од 2.427.700 денари (39.400 евра).
Висок степен на покриеност на банките
Според извештајот на Народната банка за ризиците во банкарскиот систем во минатата година, нефункционалните кредити на нефинансиските субјекти во 2022 година се намалени за 1,7 процент. Притоа, годишен пад на нефункционалните кредити има кај повеќето банки.
„Главна причина за падот на нефункционалните кредити се редовните регулаторни отписи на овие кредити. Наплатата на нефункционалните кредити преку преземањето на обезбедувањето имашe скромна улога во годишниот пад на нефункционалните кредити. Имено, вредноста на преземените средства во текот на 2022 година е 427 милиони денари (6,9 милиони евра) и изнесува 3,3 проценти од нефункционалната изложеност на крајот од 2021 година, што e пониско во споредба со минатата година (7,3 проценти од нефункционалната изложеност на крајот од 2020 година)“, се наведува во извештајот.
Вкупната продажба на преземените средства во 2022 година изнесувала 694 милиони денари или околу 11,2 милиони евра, што е драстично намалување во однос на 2021 година, кога продажбата изнесувала 5,7 милијарди денари (92 милиони евра).
„Самиот процес на наплата на претходно отпишаните побарувања, како и процесот на извршување и продажба на воспоставеното обезбедување создаваат и дополнителни посредни и непосредни оперативни трошоци за банките, кои за 2022 година беа на нивото од 1,2 процент од вкупните оперативни трошоци на банките (1,5 процент во 2021 година)“, велат од Народната банка.
Кредитите одобрени од страна на банките имаат релативно висок степен на покриеност со одредена форма на воспоставено обезбедување.
„Така, на крајот од 2022 година за 85,5 проценти од нефункционалните кредити и 88,5 проценти од редовните кредити е воспоставено одредено обезбедување. Ова е особено изразено кај кредитирањето на нефинансиските друштва каде што банките имаат воспоставено одредено обезбедување за над 98 проценти од кредитите. Кај домаќинствата, процентот на обезбеденост на кредитите е помал (79,2 проценти за редовните и 59,8 проценти за нефункционалните кредити), главно поради кредитирањето на физичките лица за финансирањето на потрошувачката“,пишува во извештајот.
Имено, околу две третини од кредитите за финансирање на потрошувачката на крајот од 2022 година се покриени со воспоставеното обезбедување, што е значително помалку во споредба со кредитите за набавка на недвижен имот, каде што речиси целиот износ на кредитите е покриен со воспоставеното обезбедување. Банките претежно одобруваат кредити со релативно високо ниво на покриеност на кредитот со вредноста на воспоставеното обезбедување.
„Ова е особено значајно кај кредитите за набавка на станбен простор, бидејќи непосредно е поврзано со сопственото учество на кредитокорисникот во финансирањето на купопродажните трансакции со станови, па оттука посредно влијае како врз движењата на пазарот на недвижности и достапноста на станбениот недвижен имот за населението, така и на степенот на имплицитна заштита што банката ја вградува во договорите за станбено кредитирање од ризикот од ненаплата и од неповолни промени во цените на недвижностите“, укажуваат од централната банка.
Во 2022 година банките склучиле вкупно 6.211 нови кредитни договори со физички лица наменети за набавка на станбен простор. За овие кредити е воспоставено обезбедување во форма на недвижен имот, вклучувајќи го и оној што е предмет на купопродажба.