.webp){kind=icon}
Денеска се очекува Владата да прогласи кризна состојба во енергетскиот сектор. Одлуката што ќе биде донесена на денешната седница ќе биде со важност од 30 дена, а потоа ќе биде даден предлог до парламентот за нејзино продолжување. Кризната состојба ќе важи од 01 септември до 31 март догодина.
Кризната состојба се прогласува за да може да се маневрира со парите во буџетот, објаснуваат за Блумберг Адриа владини извори. Односно да може со владина одлука да се врши пренамена на средства за енергетските капацитети.
Претходно, во разговор за Блумберг Адриа ТВ, ова прашање го коментираше и енергетскиот експерт Константин Димитров.
„Во кризна состојба ќе може да се купи јаглен и гас за да функционираат енергетските постројки за да се произведува електрична енергија“, рече тој.
Со ребалансот на буџетот обезбедени се околу 80 милиони евра за резревни мерки кои се додаваат на претходно резервираните 50 милиони евра за истата намена. Овие пари Владата ќе ги користи за ублажување на последиците од енергетската криза. Минатата година по овој основ беа потрошени 80 милиони евра од буџетот.
Освен овие пари, преку Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) треба да бидат обезбедни 100 милиони евра евтини заеми, за поддршка на ликвидноста на државното електростопанство, ЕСМ, кое во моментов произведената струја ја продава под пазарната цена за да не дојде до голем ценовен шок.
И комапниите чекааат реакција од Владата, трошоците им се драстично зголемени
Компаниите бараат итна реакција од страна на надлежните за да се најде излез од тешката состојба во која се наоѓаат големите потрошувачи кои струја набавуваат на слободниот пазар. Најчесто, тие купуваат струја на унгарската берза каде цената веќе надмина 600 евра за мегават час. Ваквата цена кај некои компании ги зголеми трошоците за производство и до 400 отсто што влијае на крајната цена на производите. На пример, хотелиерите во Охрид лани плаќале сметка за струја од 10 до 15.000 евра, а годинава од 60 до 90.000 евра,.
Едно од клучните барања на стопанствениците во земјава е зголемување на домашното производство на струја. Во последните десет години тоа е во континуиран пад заради лошото менаџирање со енергетските капацитети. Најголемо влијание на намалувањето на производство имаат честите дефекти во термоелектраните кои всушност, обезбедуваат најголем дел од потребните количини струја во земјава.
Комапниите бараат и олеснување на процедурите за поставување на соларни панели на објектите за да можат да произведуваат струја за сопствени потреби. Лани од сонцето, во земјава биле произведени само три отсто од вкупните количини на струја. Топлото време го ограничува капацитетот и на работа на ветерениците кои имаат мал удел во производство. Летово не се користат ни хидроцентралите заради сушата. Водата во акумулациите се чува за зимскиот период кога потребите ќе бидат поголеми.
Владата најавува тешка зима, но рестрикции не се очекуваат
Зимава ќе биде најтешка досега, но ако се тече според планот, рестрикции нема да има, рече минатата недела министерот за економија, Крешник Бектеши.
Тој вели дека паралелно, преку штедење струја и инвестиции во енергетскиот сектор, состојбата ќе биде стабилна.
Владата од 01 септември има план да заштедува по 15 отсто струја. Планот предвидува препораки за граѓаните и фирмите и обврски за државните институции каде, ако нема заштеди, ќе има казни за менаџерите.
Според мерките, декоративното осветлување на фасадите на јавните објекти и културните споменици ќе биде исклучено, сијалиците ќе се гасат кога има доволно дневна светлина, во сезона на ладење, климите ќе се местат не пониско од 27 степени, а во сезона на греење не повисоко од 20 степени, ќе се исклучуваат компјутерите по работата, редовно ќе се менуваат филтрите на грејните тела и клима уредите, ќе се принтаат само потребните материјали, а Владата побара и да се заменат прозорците со енергетски ефикасни.
Директорот на АД ЕСМ, Васко Ковачевски, пак рече дека компанијата работи со максимален капацитет и потребите за струја на ЕВН хоум се задоволуваат исклучиво од сопствено производство.
Во планот за производство на АД ЕСМ се предвидува од ноември да профункционираат трите блока во РЕК Битола, за што подготовките се веќе во тек.
„Во моментов постојниот трансформатор се наоѓа на сервисирање во Белград, а истовремено извршена е и јавна набавка за купување на нов трансформатор што не е направено 40 години од пуштањето во работа на РЕК Битола. Очекуваме на крајот на септември или на почетокот на октомври еден од трансформаторите да пристигне и на крајот на октомври да бидеме во полна капацитетност со РЕК Битола за да може еден од блоковите да влезе во краток ремонт“, вели Ковачевски.
Во функција ќе биде ставен и РЕК Осломеј кој се очекува да работи со полн капацитет во текот на грејната сезона.
Првпат годинава, двете термоцентрали, РЕК „Битола“ и РЕК „Осломеј“ произвеле за речиси 40 отсто повеќе струја од лани. Според податоците на државната ЕСМ, за седум месеци годинава во нив биле произведени 1559 гигават часови електрична енергија, а во истиот период лани 1126.
