.webp){kind=icon}
Наречете ја година на пресврт. По најагресивниот циклус на зголемување на каматните стапки во последните четири децении, клучните централни банки ќе почнат да ги намалуваат трошоците за задолжување во 2024 година.
Клучното прашање е дали податоците за инфлацијата во наредните месеци ќе им овозможат на централните банкари доволно брзо да го променат правецот и да избегнат рецесија.
Инвеститорите ги полагаат своите надежи во пресврт на неодамнешните охрабрувачки податоци за инфлацијата, како и неодамнешните коментари на поборниците за построга монетарна политика во Европската централна банка (ЕЦБ) и Фед, кои сугерираат оддалечување од дополнително затегнување.
„Идната, 2024 година е преодна, таа е пресвртница за економијата и за монетарната политика. Сепак, што значи тоа? Дали е и пресвртница од раст во рецесија? Дали е пресвртница од посилен кон побавен раст“, прашува главната американска економистка во „Морган Стенли“, Елен Зентнер.
Зентнер и нејзиниот тим веруваат дека вториот исход е во САД, делумно затоа што буџетите на домаќинствата се добро заштитени и просечната каматна стапка на хипотеката е под четири проценти. „И ако Фед почне да ги намалува каматните стапки до крајот на јуни, како што предвидува ’Морган Стенли’, тоа треба да помогне да се избегнат ризиците од рецесија“, вели Зентнер.
Опасностите ќе се зголемуваат доколку трошоците за задолжување останат подолго на сегашните нивоа. Износот на американскиот корпоративен долг што доспева ќе се удвои во следните две години на околу еден трилион долари во 2025 година, а во еврозоната ќе се зголеми тројно на повеќе од 400 милијарди долари, според податоците собрани од „Оксфорд економикс“.
Bloomberg
„Секоја компанија што има добиено заем пред 2022 година сега ќе се соочи со повисоки трошоци за рефинансирање“, вели главниот економист на Американската стопанска комора, Кертис Дубај.
Компаниите чиј рејтинг е под инвестициската оценка се особено ранливи поради значителното скратување на рокот на достасување на нивниот долг на помалку од пет години во САД и помалку од четири во еврозоната.
„Достасувањето на долгот со висок принос не било пократко во мојата кариера“, вели Џим Рид, глобален економски аналитичар во Дојче банк.
Оваа недела, Банката на федерални резерви, ЕЦБ и Банката на Англија (БОЕ) ги имаат своите последни состаноци за монетарната политика годинава, на кои ќе наведат некои од нивните очекувања за 2024 година. Но многумина, вклучувајќи ја и Банката на федералните резерви, ќе бидат во ситуација да се справуваат со одлуки во опкружувањето на изборната година.
Претседателот на Банката на федералните резерви, Џером Пауел, јавно ги даде своите последни коментари на 1 декември, кога рече дека ќе биде прерано со сигурност да се заклучи дека е постигната доволно рестриктивна монетарна политика, односно да се шпекулира за нејзино олабавување. Претседателот на Бундесбанка, Јоаким Нагел, неодамна изјави дека би било премногу рано наскоро да се намалат каматните стапки или да се шпекулира за таков потег.
Учесниците на пазарот, кои не ја погодија точно висината на зголемувањето на каматните стапки годинава, сега велат дека основите се на нивна страна бидејќи очекуваат олабавување на монетарната политика. Стапките на инфлација се пониски од пред една година, а каматните стапки се значително повисоки.
Во САД во последните шест месеци просечната стапка на базичната инфлација изнесуваше 2,5 отсто, а во еврозоната годишната инфлација во ноември падна на 2,4 отсто.
Во земјите на Организацијата за економска соработка и развој просечната стапка падна на најниското ниво во две години, од 5,6 отсто.
„Ќе дојде до намалување на каматните стапки. Инфлацијата брзо се намалува“, рече Алиша Гарсија Хереро, која е главна економистка за азиско-пацифичкиот регион во инвестициската фирма „Натиксис“.
Bloomberg
Како уште еден показател за климатските промени е фактот што некои пазари во развој, кои беа меѓу првите што ги зголемија каматните стапки кога инфлацијата почна да се забрзува во 2021 година, веќе почнаа да ги намалуваат стапките, вклучувајќи ги и Чиле и Бразил.
Како и да е, бидејќи централните банки во развиените економии почувствуваа дека нивниот кредибилитет е намален поради тоа што не реагираа доволно брзо кога инфлацијата почна да расте, централните банкари можеа да почекаат до 2024 година пред да се движат во спротивна насока.
„Прачката за намалување на каматните стапки е поставена високо, бидејќи сè уште постои загриженост дека инфлацијата би можела да биде постојана. Затоа не очекувам промена пред втората половина на 2024 година“, вели главниот економист на „Мудис“, Марк Занди.
Додека економската теорија предупредува дека монетарната политика работи со мало временско задоцнување, ова е концепт што економистите имаат тенденција да го заборават, според Рид од Дојче банк. Насловот на неговата прогноза за 2024 година е „Трка против времето“ и ја одразува потребата да се намалат трошоците за задолжување доволно брзо за да се ограничат финансиските и економските трошоци.
„Тој одложен ефект во суштина ќе има последици“, вели Рид.
