Празниците честопати ги зближуваат луѓето со сосема спротивни верувања, па, така, и оние што се сомневаат во климатските промени, ЕСГ и самата идеја за зелена транзиција, со оние што ги следат научните трендови и предупредуваат за брзото топење на глечерите. Во тие разговори честопати се минимизираат климатските ризици или се прогласува дека ветерот и сончевата енергија се преценети. Но, и покрај ваквите ставови, транзицијата кон почиста енергија продолжува да напредува, првенствено затоа што се исплати финансиски.
И кога разговорот оди во погрешна насока, добро е да имате конкретни бројки при рака. „Блумберг НЕФ“ (BloombergNEF) истакна пет факти што јасно покажуваат колку глобалниот енергетски систем се оддалечува од фосилните горива и се насочува кон обновливи извори.
Продажбата на електрични возила расте побрзо од кога било
Електричните автомобили добиваат на популарност. Денес еден од пет нови автомобили регистрирани низ целиот свет е електричен, според долгорочните пазарни прогнози на „Блумберг НЕФ“. Додека во Соединетите Американски Држави (САД) растот малку забавува, на други места, особено во Кина, Бразил и Европа, се забрзува.
Прочитај повеќе
Победа за фосилните горива, многу нации незадоволни од епилогот на КОП30
Договорот на климатскиот самит на ОН избегна експлицитно споменување дека нафтата, гасот и јагленот се одговорни за најголемиот дел од климатските промени.
23.11.2025
На КОП30 расте притисокот за конечен договор за напуштање на фосилните горива
Сè повеќе преговарачи сметаат дека на нацрт-договорот му недостигаат доволно јасни насоки.
19.11.2025
Климата стана (не)важна за светските лидери
Годинашната конференција на Обединетите нации за климата (КОП30) е неконвенционална и по својата локација и по пристапот на нејзините бразилски домаќини.
10.11.2025
Зелениот сектор ја враќа довербата на инвеститорите поради високите приноси
Силниот раст на побарувачката на енергија во ерата на вештачката интелигенција го оживува интересот за чисти технологии.
04.11.2025
Светот конечно ги намалува емисиите, но дали е доволно
И покрај рекордните инвестиции во зелени технологии, светот сè уште не ги намалува емисиите доволно брзо.
28.10.2025
Во Кина речиси половина од сите нови автомобили ќе бидат електрични оваа година. За споредба, само еден од десет нови автомобили во САД е електричен. Европа исто така одржува солидно темпо, при што околу еден од четири нови автомобили е електричен.
Кина денес продава повеќе електрични возила отколку сите автомобили во САД заедно | Bloomberg
Главната причина за промената? Парите. Во Кина електричните возила се во просек поевтини од бензинските автомобили благодарение на големите попусти, економиите на обем и технолошкиот напредок. Глобално, производителите воведуваат попристапни модели, а трошоците за полнење сè повеќе се приближуваат до трошоците за полнење гориво. До 2030 година, проценува „Блумберг НЕФ“, дури 40 проценти од новите автомобили ќе бидат електрични, двојно повеќе од денес.
Обновливите извори привлекуваат рекордни инвестиции
Другата голема приказна за успех е обемот со кој ветерната и сончевата енергија се проширија, и тоа со индустриско темпо, практично насекаде. Во првата половина од 2025 година инвестициите во обновлива енергија повторно достигнаа рекордно високо ниво, и покрај напорите на администрацијата на Трамп да го забави развојот на чистата енергија во САД. Проектите за ветерна и сончева енергија привлекоа вкупно 386 милијарди долари, што е зголемување од 10 проценти во однос на истиот период минатата година. Инвестициите во соларни инсталации се зголемија на 252 милијарди долари, а во ветерни централи на 126 милијарди долари, според податоците на „Блумберг НЕФ“.
Главната причина за ова зголемување е цената. Денес ветерните и сончевите извори се споредливи по цената со фосилните горива, а во многу случаи се поевтини. Тие исто така се градат и пуштаат во употреба побрзо од централите на јаглен, што им дава дополнителна предност во трката за нови инвестиции..
Инвестициите во обновлива енергија рушат рекорди | Bloomberg
Големите компании сами ја финансираат зелената енергија
Некои од најголемите потрошувачи на електрична енергија денес силно го промовираат развојот на обновливи извори на енергија преку обезбедување долгорочни количества на зелена електрична енергија за сопствени потреби. „Амазон“ (Amazon), „Гугл“ (Google), „Мајкрософт“ (Microsoft) и „Мета“ (Meta) се меѓу најголемите купувачи во таканаречените ППА-договори, преку кои компаниите купуваат енергија директно од производителите, а не преку националните енергетски компании.
Големите технолошки компании сакаат да ги покријат растечките потреби на своите центри за податоци со чиста енергија, а не со централи на јаглен. Ова е уште еден показател дека е можно да се намалат емисиите дури и во секторите со екстремно висока потрошувачка. Членовите на иницијативата RE100 минатата година користеле 84 проценти од својата електрична енергија од чисти извори. Од 118 терават-часа обновлива енергија што ги купиле, дури 94 терават-часа дошле од соларни и ветерни фарми со кои имаат договори за јавни набавки, според податоците од „Блумберг НЕФ“.
До 2030 година се очекува побарувачката на овие компании за зелена енергија да порасне за 57 проценти, надминувајќи ја годишната потрошувачка на електрична енергија во Полска.
Технолошките компании се приближуваат кон исполнување на своите годишни цели за чиста енергија | Bloomberg
Соларната енергија го надмина јагленот по инсталиран капацитет
Историчарите ќе ја паметат 2025 година како година во која вкупниот инсталиран капацитет на сончева енергија за првпат го надмина капацитетот од централите на јаглен.
Иако централите на јаглен сè уште испорачуваат повеќе електрична енергија во мрежата во текот на годината, таа предност постепено ќе се намалува. Растот на сончевата енергија побива еден од најчестите приговори на енергетската транзиција, дека обновливите извори на енергија се премногу скапи. Во практика точно е спротивното. Имено, сончевата енергија се шири затоа што стана исклучително прифатлива, што поттикна масовно инсталирање системи на покриви на домовите и индустриските згради низ целиот свет.
Според процените на „Блумберг НЕФ“, глобалната референтна цена на фотоволтаичните модули сега е околу девет центи по ват, што е за 88 проценти помалку отколку во 2012 година. Во исто време ефикасноста на самите модули значително се зголеми, па истите панели произведуваат значително повеќе енергија денес отколку пред една деценија.
Инсталираниот капацитет на сончева енергија ќе го надмине капацитетот на јаглен за првпат во 2025 година | Bloomberg
Штетите од климатските промени се зголемија експлозивно во последните години
Вистинските трошоци од климатските промени растат, можеби побрзо од инвестициите во решенија. Осигурителите минатата година исплатија 1,4 билион долари за побарувања поврзани со климата, според „Блумберг интелиџенс“. Тоа е повеќе од двојно од износот исплатен пред една деценија.
Штетата поврзана со климатските промени минатата година изнесуваше вкупно 1,4 билион долари | Блумберг
Бројките јасно покажуваат дека инвестирањето во решенија и приспособување кон климатските промени повеќе не е избор, туку неопходност, што беше една од главните теми на неодамнешните разговори за климата на Обединетите нации во Бразил. Според „Блумберг НЕФ“, минатата година во глобалната енергетска транзиција беа инвестирани 2,1 билиони долари. Помалку од половина од таа сума, нешто помалку од еден билион беа наменети за проекти за ветер и соларна енергија, системи за складирање енергија, нуклеарни централи и технологии за зафаќање јаглерод. Тоа е голема сума, но, сепак, недоволна во споредба со темпото на климатската штета.