Ова се најлуксузните електрични кампери, кои практично возат сами

Боб Андерсон е лекар, пилот и менаџер познат по тоа што не прави компромиси. Во животот поседувал доволно кампери за да знае што му пречи кај секој од нив. „Ерт роамер“ (Earth Roamer) имал премногу слаби оски, „њумар“ (Newmar) вреден 350.000 долари имал преголема технологија за издувни гасови, а „ерстрим“ (Airstream) долг 7,5 метри премногу зависел од гасот. Сепак, Андерсон, кој има 81 година, и понатаму купува камперски возила, надевајќи се дека следниот ќе биде и последен.

Наесен ќе пристигне „лајтшип АЕ.1 космос“ (Lightship AE.1 Cosmos), електричен кампер што има толку заедничко со класичниот „ерстрим“ колку што има „тесла роудстер“ со „понтијак фајрбрд“.

Она што го издвојува овој модел се погонскиот систем и дизајнот. „Лајтшип“ има два електрични мотора и способен е да се „вози сам“ додека е прикачен на возилото што го влече. Горниот дел на возилото се спушта за време на возењето, што значително ја подобрува аеродинамиката. Резултатот? Хибридниот пикап на Андерсон ќе троши на автопат колку што троши без приколка  - околу 8,7 литри на 100 километри, наместо досегашните 18,8 литри, колку што троши кога влече „ерстрим“.

„Ова ќе го промени целиот свет на камперските возила“, уверен е Андерсон.

Боб Андерсон разговара со коосновачите Тоби Краус (лево) и Бен Паркер, пред прототипот на „лајтшип“ во Брумфилд, Колорадо  Lightship

И навистина, изгледа дека оваа година е пресвртна за индустријата - првпат се појавуваат сериозни алтернативи на камперите што „пијат“ литри бензин и дизел додека се движат од парк до парк.

Освен „лајтшип“, на патиштата наскоро ќе се најде и „пебл флоу“ (Pebble Flow), уште еден кампер со сопствен електричен погон.

Електричните комбиња влегуваат во сериско производство, најпознато меѓу нив е „фолксваген ај-ди“ (Volkswagen ID. Buzz ) - новата верзија на култниот минибус. Дури и гигантот „Тор“ (Thor), кој во светот на камперските возила има статус каков што „Епл“ (Apple) има кај паметните телефони, го завршува развојот на својот прв хибриден модел.

„Ова е голема пресвртница“, вели Мекеј Федерстон, задолжен за глобални иновации во „Тор“ (Thor Industries). „Конечно луѓето можат да ги купат овие возила и да ја испробаат новата технологија.“

Американците минатата година купиле дури 637.000 камперски возила. Повеќето од нив трошат литар гориво на секои шест до 15 километри. Тие возила ќе останат на патиштата следните 200.000 километри и ќе емитуваат значително количество CO₂.

Првото возило на „Пебл“, наречено „флоу“, почнува од околу 135.000 долари и автономно се поврзува со возило за влечење Pebble/Instagram

Електричните камперски возила ветуваат почисто, потивко и попрактично патување.

Освен што ќе ја намалат загаденоста, можат да ѝ помогнат и на индустријата да закрепне. Здружението годинава предвидува мало зголемување на продажбата во САД, делумно благодарение на зголемениот број електрични модели.

„Вибрацијата е добра“, вели портпаролката Моника Џерачи. „А изгледа и дека има интерес за овие возила.“

Има и логика во тоа. Љубителите на кампување и луѓето загрижени за животната средина често се исти лица. Од 58 милиони американски домаќинства што кампуваат секоја година, само 12 милиони имаат свој кампер. Но тоа не значи дека возачите на камперски возила не се грижат за климатските промени.

„Секако дека ја сакаат природата“, вели Федерстон од „Тор“, „а тоа често значи дека сакаат да остават помал отпечаток.“

Некои што со години одбивале да користат камперски возила токму поради емисиите денес отвораат свои компании што развиваат „зелени“ кампери.

„Лајтшип“ го спушта горниот дел за подобра аеродинамика и користи сопствени мотори за речиси целосно да го неутрализира отпорот Lightship/Instagram

„Лајтшип“ го основале двајца поранешни вработени во „Тесла“ (Tesla), разочарани од едно такво патување. Едниот од нив, Тоби Краус, вели дека интересот доаѓа од повеќе насоки – од една страна има климатски освестени почетници, а од друга страна се оние на кои не им е премногу важен јаглеродниот отпечаток, но им се допаѓа технологијата.

Во оваа група спаѓа и Андерсон. Тој отворено признава дека не го интересира премногу околината, но затоа сака да заштеди на гориво и да има кампер што може да користи клима и фрижидер без да го вклучува моторот со внатрешно согорување.

Во тој контекст, „Лајтшип“ презема клучна лекција од успехот на „Тесла“.

„’Тесла‘ не стана популарна затоа што беше еколошка“, вели Краус. „Туку затоа што беше врвен производ. Одржливоста дојде како тројански коњ.“

Внатрешноста на „лајтшип АЕ.1“ изгледа како бизнис-класа во авион. Индукциската плоча е вградена во работната површина, топлинската пумпа тивко го кружи воздухот, а сите системи се контролираат преку апликација. Планиран е и помал, поевтин модел, но засега возилото чини околу 250.000 долари.

„Пебл флоу“ има цел да го покрие понискиот сегмент, а почетната верзија чини 175.000 долари.

Соосновачот Бингруи Јанг, поранешен вработен во „Епл“, се погрижил естетиката на возилото да го следи дизајнерскиот потпис на ајфонот. Креветот се склопува покрај ѕидот, а во камперот е интегриран и интернет старлинк (Starlink) за повици на Зум (Zoom) среде шума. Зашто работата на далечина не познава граници...

Тоби Краус, соосновач и извршен директор на „Лајтшип“ Bloomberg

„Времето за ваков производ конечно пристигна“, вели Јанг.

Купувачите се менуваат, а пазарот сè повеќе се насочува кон електрични опции. Од 2021 година просечната возраст на американскиот купувач на рекреативни возила (RV) падна од 53 на 49 години, додека уделот на оние со годишни приходи над 100.000 долари порасна од 29 на 33 проценти.

„Во камперот веќе не се бабите и дедовците“, вели Џерачи. „Овие нови купувачи бараат напредна технологија.“

Електричните кампери ја менуваат и самата економија на овие возила бидејќи можат самостојно да се движат повеќе време, а за нивно влечење не е потребна голема влечна сила. Така стануваат компатибилни и со електрични автомобили, за кои досега влечењето беше голем проблем поради скратувањето на опсегот.

На пазарот се појавуваат и алтернативи на големите кампери со три спални соби, кои трошат повеќе гориво отколку повеќето товарни возила. „Тор“ токму го завршува развојот на својот хибриден модел, едноставно наречен „тест-возило“ (Test Vehicle). Иако на прв поглед не изгледа поинаку од стандардните кампери, има за 20 проценти подобра аеродинамика, батерија од 210 kWh и дополнителен бензински генератор за полнење. Достигнува опсег од околу 800 километри. На подолги патувања ќе троши двојно помалку гориво од класичните возила со иста големина, а на пократки релации ќе биде уште поефикасен. Нарачките започнуваат наесен, а производството до крајот на годината.

За многумина, и тоа е премногу. Минатата година Американците купиле 8.300 комби-кампери, а којзнае колку дополнително биле претворени во камперски варијанти – од семејни моноволуми до доставни возила.

Доаѓаат и нови опции. Само во првата половина на годинава се продадени 2.500 примероци на „ај-ди баз“ (ID. Buzz). Многу од нив ќе послужат како минималистички камп-возила, а специјализирани работилници веќе ги опремуваат со дополнителни содржини.

Една од нив е „Пис Венс“ (Peace Vans) од Сиетл, чии клиенти се и познати музичари како Меклмор и Мер Камерон од „Перл џем“ (Pearl Jam). Компанијата разви три различни распореди за кампување во „баз“ и планира да изврши околу 1.000 модификации во следните неколку години.

Сем Шапиро го основал „Граундед“ (Grounded RVs) по шест месеци живот на пат во 2020 година, за време на патувањето до новата работа во „спејс екс“ (SpaceX).

„Пред тоа мислам дека никогаш не сум бил во кампер“, вели тој. „Има нешто иронично во тоа да одиш во природа, а цело време да брчиш со мотор, да испушташ чади да произведуваш бучава.“

„Граундед“ со седиште во Детроит продава електричен кампер што може да помине приближно 300 милји со едно полнење GroundedRVs

Во фабриката во Детроит, „Граундед“ користи шасија од електрично комбе на „Џенерал моторс“ (General Motors), „Ббрајт дорп“ (BrightDrop), на кое поставува куќиште за кампер од класата B, свој соларен систем и софтвер за управување со батериите. Камперот може да прејде околу 480 километри со едно полнење. Цената? Околу 195.000 долари, речиси двојно повеќе од слично бензинско возило. Минатата година се испорачани 15 примероци. Оваа година целта е 50.

Приближно половина од купувачите се комплетни почетници во светот на камперите. „Со години чекаа нешто вакво“, вели Шапиро. „Многумина од нив ни кажуваат дека повеќе никогаш не сакаат да поседуваат возило со мотор на фосилни горива.“