Дали вештачката интелигенција ќе има позитивен нето-економски резултат? Веројатно не

Бумот во инвестициите во вештачка интелигенција (ВИ) во моментов несомнено го зајакнува не само американскиот берзански пазар туку и пошироката економија. Но што е на подолг рок? Дали вештачката интелигенција ќе има голем позитивен нето-резултат, носејќи просперитет и решавајќи ги фискалните проблеми на нацијата?

Најверојатно, жал ми е што морам да кажам, ќе биде поблиску до пропаст.

За да се проценат долгорочните импликации на вештачката интелигенција врз економските изгледи, мора да се земат предвид три прашања:

1. Колку ќе ги зголеми продуктивноста и растот?
2. Како ќе ги промени побарувачката за работна сила и рамнотежната стапка на невработеност?
3. Како ќе влијае на каматните стапки?

 

За продуктивноста нема консензус. Сè уште е тешко да се каже какви видови работа може да врши ВИ и колку брзо бизнисите можат да ги реконфигурираат своите процеси за целосно да ја искористат. На пример, беа потребни неколку децении додека да се трансформира производството по појавата на електричната енергија. Во ерата на компјутерите економистот Роберт Солоу во 1987 година славно изјави дека таа може да се види „насекаде освен во статистиката за продуктивноста“.

Нобеловецот Дарон Аџемоглу тврди дека ВИ нема да има значително влијание врз повеќето задачи што ги извршуваат многу работници и затоа ќе го зголеми нивото на продуктивност за помалку од еден отсто во текот на следната деценија. Економистите во „Голдман Сакс“ (Goldman Sachs), пак, проценуваат зголемување од 15 отсто кога ќе биде „целосно усвоена и вклучена во редовното производство“, што може да потрае значително подолго.

Најверојатно на почетокот влијанието ќе биде многу скромно, а потоа ќе расте со текот на времето како што бизнисите ќе ја користат технологијата - прво внатрешно, каде што ризиците од халуцинации и пристрасност може подобро да се управуваат, а потоа и надворешно во производите и услугите насочени кон клиентите, каде што ризикот од репутација и правна одговорност претставуваат поголем проблем.

Во однос на пазарот на трудот, едно од клучните прашања е дали ВИ ќе ги замени работниците или само ќе им помогне подобро да ја работат својата работа. Веројатно од двете по малку. Да го разгледаме кодирањето: ВИ ќе го забрза, намалувајќи го бројот на работници потребни за да се изврши одреден проект; но исто така треба да ја зголеми побарувачката за софтвер заради намалувањето на трошоците за развој. Вкупната побарувачка за програмери ќе зависи од тоа кој од овие два ефекта ќе доминира.

 

Втор проблем е отпорот. Ако програмерите ги изгубат своите работни места, колку лесно можат да се преквалификуваат и да најдат вработување на друго место? Темпото на промените е многу важно. Ако ВИ истисне многу работници за краток период, повеќе од нив ќе бидат во неизвесност додека се обидуваат да се преквалификуваат за нови работни места и професии. Во тоа сценарио, рамнотежната невработеност - стапката што е во согласност со стабилната инфлација - ќе биде поголема.

Влијанието на ВИ врз каматните стапки е поедноставно. Историски гледано, технолошките иновации го зголемија и потенцијалниот поврат на инвестициите и бараа нови видови инвестиции за да се приспособат на новите начини на водење бизнис. Дополнителната побарувачка за капитал, пак, ги зголемува реалните каматни стапки. За време на интернет-бумот кон крајот на 1990-тите, на пример, трошењето за изградба на националната мрежа со оптички влакна ги зголеми реалните каматни стапки далеку над три отсто. Во случајот со ВИ, влијанието веројатно ќе биде однапред, со оглед на обемот и брзината со која мора да се изгради компјутерската и енергетската инфраструктура.

Тешко е да се види како ефектите од ВИ, земени заедно, ќе ја излечат неодржливата фискална траекторија на американската влада. Повисоката продуктивност и раст ќе бидат позитивни до степен до кој ќе се случат, генерирајќи повеќе даночни приходи и зголемувајќи го именителот во односот долг-БДП на земјата. Но, повисоките каматни стапки ќе ги зголемат трошоците за сервисирање на долгот, што ќе води во спротивна насока.
Несомнено, вештачката интелигенција е важна. Сепак, малку е веројатно дека драматично ќе ги промени долгорочните економски изгледи на нацијата. Може да се надеваме на најдоброто, но надежта не е стратегија.