.webp){kind=icon}
Проверивме кои странски евтини брокери им даваат услуги на инвеститорите во регионот Адриjа.
За да влеземе во светот на инвестициите, неопходно е да избереме берзански брокер што ќе ни овозможи да купуваме и продаваме различни видови на средства. Но кој да се избере? Ова прашање е фундаментално, првенствено затоа што на брокерот му ги доверуваме нашите пари, а во многу ситуации и нашите животни заштеди.
Ја истражувавме понудата на странски брокери за земјите од регионот Адрија. Проверивме кои брокери нудат најширок опсег на различни видови средства, кои покрај акции вклучуваат и фондови (анг. Exchange Traded Funds, ETFs), криптовалути, суровини, како и други форми на инвестициски средства. Дополнително, акцент ставивме на доверливоста, како и на надоместоците за вршење трансакции, заедно со другите можни трошоци.
Начин на избор на брокер
При анализата и изборот на брокерските куќи, решивме да им дадеме предност на странските брокери што примарно имаат минимални провизии или се ослободени од провизии за тргување со имот, односно кои наплаќаат минимални услуги за чување. Во овој избор го користевме методот на економичност.
Токму поради овие причини ги исклучивме водечките банки од регионот, како и одредени брокерски куќи што според достапните ценовници бараат одредени провизии што се претерано високи за инвеститорите со мала почетна инвестиција. Покрај трошоците, многумина нагласуваат дека е важно да се зборува и на мајчин јазик, поради што претпочитаат домашни даватели на услуги. Познавањето на англискиот јазик е речиси суштинско за инвестирање преку странски посредници.
Истакнуваме само неколку даватели на услуги за кои проценивме дека имаат најмногу корисници во регионот.
Понуда на странски брокери во регионот
1. ИНТЕРАКТИВ БРОКЕРС
Листата ја отвораме со брокер со седиште во САД, основан уште во 1977 година. Станува збор за „Интерактив брокерс“ (Interactive Brokers). Широкиот асортиман на понуди на различни видови средства, како и можноста за купување на речиси сите познати светски берзи, е главната предност на овој брокер.
„Интерактив брокерс“ првенствено е наменет за професионални „трејдери“ и инвеститори, што јасно можеме да го видиме при користење на компјутерскиот интерфејс или мобилната апликација. Што се однесува до основните валути што можете да ги користите, тие нудат дури 23 различни.
За да отворите трговска сметка, не треба да депонирате ниту едно евро. Нема провизија за повлекување средства. Како еден од најголемите недостатоци на „Интерактив брокерс“ го посочуваме временскиот период за отворање сметка, кој може да биде и до три дена. Потоа при регистрацијата инсистираат на доста обемна документација, која вклучува лична карта, доказ за живеалиште, изводи од банка, одредени сметки за комунални услуги, возачка дозвола итн.
Доколку сте отвориле сметка и сакате да ги депонирате вашите пари, „Интерактив брокерс“ ви нуди можност да го направите тоа преку банкарски трансфер. Овде, како минус, укажуваме дека сè уште не е овозможена уплата преку кредитна/дебитна картичка или преку дигитални (електронски) паричници. Истите правила важат за рефундирање, односно повлекување пари, со дополнување дека треба да почекате до два дена за парите да бидат депонирани на вашата сметка.
Што се однесува до платформата за тргување, веб-платформата е многу едноставна и практична. Спротивно на тоа, мобилната апликација „Интерактив брокерс“ е многу сложена и на почетокот збунувачка за почетник, токму затоа што IBKR нуди многу професионални алатки за тргување, кои во повеќето случаи не ги користат многу долгорочни инвеститори.
Следната ставка што е многу важна при изборот на брокер е понудата на инвестициски имот. Овде би можеле да кажеме дека „Интерактив брокерс“ е победник. Покрај стандардната понуда на акции, тие нудат најголем избор и пристап до водечките светски берзи. Ако барате некои помалку познати акции, „Интерактив брокерс“ ќе биде првото место што треба да го погледнете. Понатаму, тие нудат купување делови од акции, што значи дека можете да купите одреден дел од акцијата, а не исклучиво цела. Тие нудат разновиден избор на фондови (ETF), потоа можност за тргување со валути (Forex), опции, фјучерс-договори, ограничен сет на криптовалути и стоки.
Како дел од понудата за едукација и истражување на пазарот, имаат разновидна и квалитетна понуда на едукативен материјал, како и алатки за истражување. Интересно е што нудат и ДЕМО-сметка, каде што можете да си играте тргување, како и да проверите како функционира реалниот свет на инвеститорите.
Последно, но не и најмалку важно, се безбедноста и стабилноста на брокерската куќа. „Интерактив брокерс“ се регулирани од повеќе финансиски институции, вклучувајќи ја и Комисијата за хартии од вредност на САД (SEC). Тие котираат и на американската берза NASDAQ, каде што можете да ги купите нивните акции под кратенката IBKR. Сегашната цена на една акција на овој брокер е 75 американски долари.
ДОСТАПНОСТ ВО ЗЕМЈИТЕ ОД РЕГИОНОТ АДРИЈА: Словенија, Хрватска, Србија, Босна и Херцеговина, Северна Македонија.
ОЦЕНКА: 5/5
2. ТРЕЈДИНГ 212
Следниот брокер што привлече најголем број корисници во последните пет години, пред сè поради својата едноставност, симпатичност и квалитет на мобилната апликација, е „Трејдинг 212“ (Trading 212). Седиштето на овој брокер е во Бугарија, додека земјите одговорни за регулација се Велика Британија, Бугарија и Кипар.
„Трејдинг 212“ нуди осум основни валути, додека минималниот депозит во готовина, како и провизијата што се плаќа при подигање пари, е нула долари.
Временскиот период потребен за отворање сметка во „Трејдинг 212“ е еден ден, што е многу брзо во споредба со другите брокери. Покрај стандардната понуда на акции, како и можноста за купување делови од акциите, тие нудат можност за тргување со ETF, Forex и суровини, додека не нудат купување фондови, обврзници, опции, фјучерс-договори и криптовалути.
Уште еден плус при изборот на овој брокер е поддршката на повеќе начини на плаќање. Покрај банкарски трансфер, можно е и плаќање со кредитна/дебитна картичка, како и со електронски паричници. Повлекувањето средства е можно исто така на сите три начини, додека рокот потребен за парите да „легнат“ на сметка е само еден ден.
Отворањето сметка е поедноставно отколку кај „Интерактив брокерс“, бидејќи процедурата е нешто поедноставна и има помали бирократски маки, додека рокот во кој можете да започнете со тргување е еден ден, кој е потребен за отворање на сметката.
Во однос на безбедноста на тргувањето, средства до 85.000 британски фунти се осигурени за клиентите под надзор на англискиот регулатор ФЦА (анг. Financial Conduct Authority), а средства до 20.000 евра за клиентите се под надзор на кипарската агенција за пазарот на хартии од вредност ЦуСЕК или бугарската ФСЦ. Акции на „Трејдинг 212“ не котираат на берзите.
ДОСТАПНОСТ ВО РЕГИОНОТ АДРИЈА: Словенија, Хрватска, Србија и Северна Македонија, додека Босна и Херцеговина е исклучена од листата.
ОЦЕНКА: 4/5
3. РЕВОЛУТ
Иако „Револут“ (Revolut) е всушност банка, таа нуди различни опции за тргување со минимални трошоци и надоместоци за користење. Нивната главна карактеристика е мобилната апликација за почетници и во исто време веќе корисници на нивните банкарски услуги.
Земјата на потекло е Велика Британија. Што се однесува до основната валута, „Револут“ нуди една како можност. Депонирањето готовина е можно преку банкарски трансфер, кредитна/дебитна картичка или електронски паричници. Повлекувањето средства е можно само со банкарски трансфер, кој се извршува во рок од еден ден. Отворањето сметка е брзо, едноставно и без големи бирократски барања. Мобилната апликација е многу едноставна, погодна за почетници, додека веб-платформа не постои.
Што се однесува до понудата на видови средства, „Револут“ нуди само акции и можно е да се купат делови од акциите, заедно со понудата на криптовалути. Понудата на алатки за истражување е скромна, како и можноста за едукација.
Што се однесува до заштитата на вложените средства, одредена е сума од 500.000 американски долари. Регулаторна земја е Обединетото Кралство.
ДОСТАПНОСТ ВО РЕГИОНОТ АДРИЈА: Словенија и Хрватска, додека Србија, Босна и Херцеговина и Северна Македонија се исклучени.
ОЦЕНКА: 3/5
4. ТРЕЈД РИПАБЛИК
„Трејд рипаблик“ (Trade Republic) е германска брокерска банка и банка за тргување со хартии од вредност, основана во 2015 година, која е регулирана од Федералната банка на Германија и Федералната управа за финансиски надзор (БаФин).
Ја препорачуваме „Трејд рипаблик“ за инвеститори и трговци што бараат едноставна платформа за тргување со акции и ETF. Тоа е исто така добра опција за почетници, иако недостигот од соодветна служба за корисници е проблем.
„Трејд рипаблик“ нуди вложување без провизија во акции (дури и 10 словенечки), ETF, обврзници и криптовалути, како и бесплатни ETF, но само оние што имаат т.н. KIID - тоа е клучен информациски документ за инвеститорите.
Што се однесува до провизиите за тргување, при поставувањето се пресметува провизија во износ од едно евро по трансакција. Исто така, за првиот готовински депозит не се наплаќаат провизии, но за сите последователни плаќања се пресметува провизија од 0,7 проценти. Можете да направите депозит во готовина преку СЕПА-трансфер, кредитна картичка или мобилен паричник.
Сите депозити се заштитени до 100.000 евра по инвеститор. Тие се чуваат на заедничка сметка кај „Соларисбанк“ (Solarisbank AG) во Берлин.
Во однос на достапноста на криптовалутите, овој брокер нуди четири криптовалути: биткоин, етереум, лајткоин и биткоин кеш. Понудата на суровини вклучува сребро и злато.
ДОСТАПНОСТ ВО ЗЕМЈИТЕ ОД РЕГИОНОТ АДРИЈА: само Словенија.
ОЦЕНКА: 4/5
5. ЕТОРО
„Еторо“ (eToro) може да биде избор за оние што се заинтересирани за евтино тргување со акции, договор за разлика - CFD (Contract for Difference), тргување со валути (Forex) и криптовалути на пристапната мобилна апликација. „Еторо“ нуди бесплатно тргување со акции и ETF, лесно отворање сметки и една од најдобрите криптоселекции во индустријата.
Неговата најголема привлечност е копирањето трговија, бидејќи можете да ги следите потезите и портфолијата на другите корисници. Според многу аналитичари, „Еторо“ е и најголемата социјална мрежа на инвеститори, каде што можете слободно да коментирате и лајкувате туѓи објави и коментари. Копирањето исто така носи ризици за кои треба да бидете свесни.
Друга интересна карактеристика на „Еторо“ е „смарт портфолиос“ (Smart Portfolios), што е групација од неколку различни видови средства, како што се акции, криптовалути, ETF, па дури и луѓе, групирани заедно врз основа на однапред одредена тема или стратегија.
Како главни недостатоци на овој брокер ги посочуваме големите провизии доколку не тргувате редовно, како и можноста за користење само една основна валута. Депозит во готовина е можен само во долари, така што за секој депозит се пресметува провизија од пет долари. Така што, далеку од тоа дека е бесплатно како што се рекламира.
Понудата на повеќе од 70 различни криптовалути, како и повеќе од 20 стоки, го рангира на самиот врв во однос на разновидноста на инвестициските средства. Во однос на берзите, „Еторо“ има пристап до 17 берзи, како Амстердам, NYSE, Nasdaq, Euronext, Франкфурт, Лондон, Париз, Мадрид...
ДОСТАПНОСТ ВО ЗЕМЈИТЕ ОД РЕГИОНОТ АДРИЈА: Словенија и Хрватска
ОЦЕНКА 3/5
Дали знаевте? Почеток на тргување
Да се потсетиме на почетоците на тргувањето. Многу аналитичари го земаат договорот Бретон Вудс како воспоставување и почеток на регулираното тргување со акции на најпознатата светска берза, Њујоршката берза. Договорот е потпишан уште во 1792 година. Главна негова карактеристика беше спогодбата на 24 брокери дека акциите ќе се тргуваат само меѓу себе и дека на таа трговија ќе се наплатува фиксна провизија од 0,25 отсто.
Во средината на 19 век, купувањето акции значително се модернизира со појавата на телеграмата и телефонот, па многу трансакции почнаа да се вршат на овој начин. Во денешниот модерен финансиски систем, едноставно не можете физички да купите акции, треба да изберете брокер. Купувањето и продавањето различни форми на инвестициски имот никогаш не биле полесни и побрзи. Буквално кажано, од удобноста на фотелјата во вашиот дом, преку компјутери и паметни телефони, можете да нарачувате и купувате секој ден или пак да продавате. Со демократизацијата на финансиите во последните години, се појавија некои евтини, па дури и бесплатни посредници. Или барем така се рекламираат. Сепак, знаеме дека во светот на финансиите нема бесплатни ручеци. Затоа, завршете си ја домашната задача пред да ја направите првата инвестиција.
Превод на Игор Смилевски
