.webp){kind=icon}
Електричните автомобили се се популарни и се повеќе ги има по патиштата. Не ги купуваат само технолошките ентузијасти, туку се поширок круг купувачи. За тоа, во последно време, придонесе се поголемата понуда и достапноста на моделите, но и се повисоките цени на горивата. Но, дали електричните возила ја достигнаа точката на која ќе можат финансиски да се споредуваат со класичните автомобили?
Се исплати ли воопшто купувањето електричен автомобил? Колку време, односно поминати километри се потребни за да се исплати влогот? Тесла заштедите на гориво веќе ги огласуваше на интенет конфигураторот и ги одбиваше од цените на новите возила.
Што зедовме во предвид во пресметките?
Во трошоците го вклучивме задолжителното осигурување (автомобилска одговорност) и каско – осигурување, замена на гумите, техничкиот преглед и цената на горивата однсно струјата. За горивата ја зедовме предвид сегашната цена за бензинот од 1,49 евра по литар, а за дизелот 1,641 евра по литар и годишно поминати 25.000 км. Како и за горивата, и цената на струјата зависи од тоа каде се полни возилото. Така, на брзите полначи цената на киловат час може да биде и пет до шест пати поскапа отколку дома. Затоа претпоставивме дека просечен возач, возилото ќе го полни дома. За цена на киловат час ја зедовме цената од 0,12 евра, колку што изнесува цената за киловат час за домаќинствата за првото тромесечие од 2022 година согласно податоците на заводот за статистика.
Трошокот за пневматици и технички преглед ги пресметавме според цените на овластените трговци. Во категоријата компактни автомобили ги споредивме бенизинец со електричен автомобил Opel Corsa, во популарните категории спортски теренски возила бензинец и дизел Skoda Kodiaq со електричен Skoda Enyaq, a од високите класи бензински и дизел BMW 420d со електричен BMW i4.
Електричната Corsa се исплати за осум години
Батеријата е најголем трошок во производството на автомобили. Помалите автомобили како Opel Corsа најчувствителни се на поскапувањата на новите технологии затоа што маржите им се најниски. Од таму, разликата меѓу бензинецот Corsа која ја возат мнозинството Словенци, е значително пониска од електричната. Заедно со субвенцијата на Ekosklad, словенечкиот еколошки фонд, бензинската Corsa и натаму е во предност од 11.280 евра. Електричнниот модел финансиското заостанување го надоместува за близу осум години односно по поминати повеќе од 200.000 км. Дури и ако полнењето е бесплатно, електричниот модел би се исплател дури по пет години и осум месеци или по поминати 114.800 км.
Споредба на бензински и дизел Kodiaq со електричен Enyaq
Кај Шкода, со електричниот Enyaq со поголема батерија споредивме два модели на Kodiaq. Меѓу словенечките купувачи популарни се и бензинците и дизелите. Бензинскиот Kodiaq со Ambition опрема го преферираат рационалните купувачи кои бараат пространо семејно возило, додека дизел моделот го преферираат купувачите кои имаат поголеми барања, кои сакаат погон на четири тркала и автоматски менувач. Во споредба со бенизнскиот Kodiaq ценовната разлика на електричниот Enyaq би се исплатела дури по 15,5 години, односно 390.000 поминати километри. Дизелот Kodiaq со богат пакет опрема Style ценовно е поблизок до Enyaq, но при купувањето Enyaq и со субвенција ќе биде за 8.434 евра поскап. Тој износ би се исплател по помалку од пет години, односно по поминати 118.000 километри електрично возење.
Електричното BMW во првата година е поевтино од дизелот
Ако сте подготвени да вложите повеќе во автомобил, инвестицијата во електрично возило побрзо ќе ви се исплати. Поскапите автомобили независно на каков погон се, ценовно се поизедначени. Во споредба со дизел BMW 420 Gran Coupe, кој е во иста каросерија достапен и со електричен погон, влогот се враќа првата година – поточно по четири и пол месеци односно по помалку од 10.000 поминати километри. Дизел 420d и електричниот i4 се изедначени затоа што ја делат платформата, а брзо може да ја надмине границата од 65.000 евра, по што се губи правото на субвенција.
BMW на некои пазари нуди и поевтина варијанта на eDrive35 со помала сила и досег, но и со пониска цена. Во тој случај електричниот погон ценовно бил можел да биде изедначен со дизелот. На пазарот денес постојат и електрични возила кои се поевтини од конвенционалните модели. Електричниот Mercedes-Benz EQS 450 4Matic на пример, е поевтин од бензинецот S450 4Matica.
Поскапо осигурување и пневматици
Трошокот на сопственикот на електричен автомобил во просек е понизок во споредба со дизелите и бензинците, но набавната цена е секако, повисока. Тоа се гледа по осигурувањето. На пример, осигурувањето на Enyaq или на електричната Corsа може да биде двапати псокапо од осигурувањето на бензинскиот Kodiaq, односно бензинската Corsа. Пневматиците се исто така често пати поскапи затоа што мора да се посилни за да можат да ја носат поголемата маса на електричните возила, па побрзо се трошат. Поголемите вртежни моменти и силата исто така долгорочно би требало да укажат на почестата смена на пневматиците. За споредба зедовме во предвид вообичаена замена на пневматици.
Ако претпоставиме дека горивото и струјата и во иднина ќе поскапуваат, на своите паричници тоа ќе го почувтвуваат возачите на класични возила. Цената на горивата е значително поголем вкупен трошок на сопствениците. Со оглед на тоа дека електирчната енергија има помал удел во трошоците, електричните возила се помалку подложни на флуктуацијата на цените. Кај дизел Skoda Kodiaq горивото во првата година изнесува 61,1 отсто од сите трошоци, а кај електричнмата Škodа Enyaq цената на струјата е само 22,9 од трошоците.
Треба да се напомени и дека во пресметката постојат неколку варијабли кои можат значително да ја сменат конечната пресметка. Ако на кровот имате соларни панели, вложувањето во електричен автомобил побрзо ќе ви се испалти. Ако живеете во зграда и не можете да го полните дома и мора да користите јавни полначи, тогаш ќе ве чини поскапо, а купувањето можеби никогаш нема да ви се исплати. Ако поминувате за пократко време натпросечно километри, исплатата ќе биде побрзо отколку ако возите помалку. На пресметката влијае и цената на електричниот автомобил. Ако на пример, одберете поевтин модел на Enyaq со помала батерија, влогот побрзо ќе ви се врати.
Холандската лизинг куќа LeasePlan, koja во трошоците на сопственикот ја пресметува и загубата во вредноста, заклучува дека и овие трошоци може да се споредат.
Кому најмногу му се исплати купувањето електричен автомобил?
„Најмногу даночни олеснувања има за компаниите, а начелно исплатливо е и за возачите кои дневно поминуваат многу километри“, вели Славко Ажман од Porsche Словенија. „Значајна е разликата во цената на вкупните трошоци на сопственикот. Најголема е разликата во возењето и одржувањето. Што повеќе километри, толку побрзо влогот се исплати“.
Признава дека моментално е тешко за пониска цена да се добие мал електричен автомобил, но додава дека во превид може да се земат и употребувани возила. „Сега има мала понуда. Минатата година единствена опција беше ново возило, а сега веќе мислам дека има и вакви возила кои можат да дојдат предвид. Кај поголемите автомобили веќе нема толку голема ценовна разлика меѓу класичните и електричните модели".
Бараат поедноставување и дигитализација на постапката за добивање субвенција од Ekosklad. „Ќе треба уште поддршка, во моментов непредвидливоста на системот е главен проблем. Можеби ќе ги намалат или укинат. Системот треба да е многу поедноставен“. Исто така предупредува на ризикот за купувачите. „Додека муштеријата да го добие автомобилот, го плати, регистрира, да ги исполните сите услови за субвенција, може да се случи веќе да нема субвенции. Државата мора да води подобра долгорочна политика“, предупредува Ажман.
При купување електричен автомобил, тој ги советува купувачите да тргнат од сопствените потреби. „Треба да видат колку километри поминуваат, колку простор користат. Каде ќе го полнат, можат ли да го полнат на работа. Помалите автомобили се поеколошки, полесни се и трошат малку струја. Од друга страна, треба да се види колку километри се потребни, што веќе не би требало да е проблем со оглед на тоа дека најголем број од Словенците дневно поминуваат по 50 километри“. Ја нагласува и важноста на енергенсите, долгорочните системски мерки како домашни соларни електрани и целосни решенија.
