Како изгледа кога „Ролекс“ прави нов часовник: Ви го претставуваме „ленд двелер“

Потребни се од пет до седум години за „Ролекс“ (Rolex) да направи нов модел на часовник.

Седам во Женева во седиштето на најважниот производител на часовници во светот, со платинеста верзија на неговиот сосема нов, сè уште необјавен „ролекс ојстер перпетуал ленд двелер“ (Rolex Oyster Perpetual Land-Dweller). Ова е свежо издание во линијата што вклучува легенди како што се „дејтџаст“ (Datejust), „ГМТ мастер 2“ (GMT-Master II), „сабмаринер“ (Submariner) и „космограф дејтона“ (Cosmograph Daytona). „Ленд двелер“, кој доаѓа и во изработка од челик и од розово злато, изгледа малку како „дејтџаст“ - со блескава рамка, лупа над прозорецот за датум и метални белезици со различни текстури и големини. Секако, при внимателен поглед, секој познавач ќе види дека овој модел е милји далеку. Повеќе за тоа подоцна.

Поканет сум на оваа врвна тајна средба за да ги откријам чудата на новиот часовник. Една недела подоцна, „ленд двелер“ ќе биде претставен на саемот „Вочес енд вондерс“ (Watches and Wonders) во друг дел од градот, а неколку минути по дебито, колекционерите и обожавателите низ  светот ќе ги впиваат секој негов детаљ и отчукување. Секако, ќе се пласираат информации пред официјалната промоција, со што ќе се поттикне интересот.

Oyster Perpetual Land-Dweller во бела боја Фото: Rolex

 

Тоа е затоа што целосно нова колекција од „Ролекс“ е навистина ретка појава. Како и другите луксузни гиганти, како „Порше“ (Porsche) или „Хермес“ (Hermès), големата сила на „Ролекс“ е во тоа што ретко прави значителни промени. Мора да бидете во можност да погледнете часовник и веднаш да препознаете дека е „ролекс“ - како и тоа што кажува тој за неговиот сопственик. Компанијата постепено ги менува своите основни производи со текот на времето, што ги тера обожавателите да ги следат дури и најмалите модификации (поинаков облик на бројките, нов материјал за рамката, како и многу внатрешни технички измени што никогаш не се објавуваат) и да им останат верни на истите модели што постојат уште од 50-тите, 60-тите и 70-тите години од минатиот век.

Но колкумина луѓе навистина обрнуваат внимание на вакви работи? Компанијата продаде околу 1,2 милион часовници во 2024 година, во вкупна вредност од речиси 10,6 милијарди швајцарски франци (11,5 милијарди долари), според процените на „Морган Стенли“ (Morgan Stanley) и швајцарската фирма „Лукс консалт“ (LuxeConsult). Тоа претставува 30 отсто од целокупната продажба на швајцарската индустрија за часовници. Има милиони луѓе низ светот што носат „ролекс“, а сепак мнозинство од оние што сакаат одреден модел сè уште мислат дека не можат да го набават. (Оваа перцепција е делумно наследена од недостигот од резерви предизвикан во пандемијата, но најмногу е резултат на паметната маркетинг-стратегија на „Ролекс“.) Таа недостапност прави луѓето да го посакуваат уште повеќе.

Важно е што мислат овие луѓе - сопствениците и сонувачите - за „ленд двелер“. Не и јас. Но, еве сум, новинар во внатрешниот свет на брендот, во нивната фабрика во Женева, и сите погледи се вперени во мене. Седам со двајца ПР-специјалисти, како и со шефовите на дизајн и истражување и развој на „Ролекс“, плус историчар на брендот, на една рана презентација на производот. Овие луѓе не се јавни личности; тие не даваат интервјуа; вакви состаноци многу ретко се случуваат. „Ролекс“ во тој поглед е како ЦИА: неговите луѓе не зборуваат - неговата репутација зборува. Едноставно не можам да поверувам дека сум тука.

Го напуштив Њујорк потпевнувајќи ја песната „We’re Off to See the Wizard“, главно затоа што утрото го гледав „Волшебникот од Оз“ со мојата четиригодишна ќерка. Но, кога стигнав до седиштето на „Ролекс“, не можев да се ослободам од чувството дека, како Дороти, одам на средба со некои големи и моќни фигури што се кријат зад сцената. Имињата Оливие Грејм, шеф на истражувањето и развојот во „Ролекс“, и Давид Аиролди, шеф на дизајнот, не се наведени на веб-страницата на компанијата, ниту пак може да се најдат во вестите на Гугл. Според интернетот, тие не постојат.

Седиштето на „Ролекс“ во Женева, Швајцарија Фото: Chris Rovzar/Bloomberg

 

Седиштето на „Ролекс“ во Женева, во населбата Ле Закаси, се издигнува над тревниците и дрворедите. Пред него се наоѓа административна кула во светлозелена боја, омилената боја на брендот, со прочуената круна на врвот. Зад неа се наоѓаат големи стаклени црни фабрички зданија каде што се вршат финалното составување и интензивното тестирање. Ова не е местото каде што „Ролекс“ го топи своето злато (да, точно е, „Ролекс“ има своја леарница веднаш надвор од градот, во План-Ле-Уат), ниту местото каде што се произведуваат повеќето механизми (тоа е неколку часа северно, во Бил). Но ова е местото каде што се создаваат плановите и се сонуваат соништата.

Кога влегов, зелената тема продолжи. Столовите, масите и рецепцијата во лобито беа во нијанса на свежа смарагднозелена - не, малахитна. Дури и светлината што продираше низ прозорците изгледаше зелено.

Ова не е баш Оз.

Oyster Perpetual Land-Dweller во розово злато со дијаманти на рамката Фото: Rolex

Приказната за „ленд двелер“ започна пред најмалку пет години, кога канцеларијата на генералниот менаџмент издаде насоки до тимовите за дизајн и развој, опишувајќи го концептот на часовникот што треба да го создадат. (Жан-Фредерик Дифур во 2025 година слави 10 години како извршен директор на „Ролекс“.) Меморандумот содржи инспиративни слики - линеарен цртеж на футуристички град, можеби Дубаи, и фотографија од тревна падина, можеби во Ирска. Идејата беше новиот производ да го дели името со нуркачкиот часовник „си двелер“ (Sea-Dweller) и со календарскиот часовник „скај двелер“ (Sky-Dweller), кој има две временски зони за оние што често патуваат. Се разбира, повеќето луѓе што носат „си двелер“ не го користат за нуркање. Го носат додека работат на лаптоп или излегуваат на вечера. „Ленд двелер“ е создаден како почит кон тие луѓе - оние што живеат во реалниот свет.

„Ролекс“, се разбира, го формулира тоа на херојски начин. „’Ојстер перпетуал ленд двелер’ е дизајниран за оние стабилни мажи и жени што ги градат своите судбини“, се наведува во промотивните материјали, „препознавајќи ја можноста во секој момент“.

Двата модела на часовници „ролекс“ што послужија како инспирација за новиот часовник Фото: Rolex

Насоките од генералниот менаџмент истакнуваа дека часовникот треба да биде модерен, но да црпи дизајнерска инспирација од интегрираната белезица што првпат се појави со моделот со референтна ознака 5100 - кварцниот „ролекс“ од 1969 година, кој е омилен меѓу колекционерите, и моделот со референтна ознака 1630 - механички „дејтџаст“ од 1974 година во двобојна комбинација, со дијагонално поставени сегменти. „Важно е да се каже дека новиот часовник не е ривајвл“, вели Кристоф Карупт, шефот за наследство на „Ролекс“, додека ми покажува винтиџ модели. „Но инспирацијата доаѓа од ДНК на брендот“.

А за да се постигнат поголема прецизност и издржливост во мерењето на времето, часовникот треба да отчукува со пет херци. Типичен „ролекс“ работи на четири херци, или осум отчукувања во секунда. Модел со пет херци отчукува десет пати во секунда, или 36.000 пати на час. „Тоа беше предизвик“, објаснува Грејм, шефот за истражување и развој. „Кога ја зголемувате фреквенцијата од четири на пет херци, часовникот е помалку чувствителен на движења, забрзувања, удари“. Со други зборови, часовникот ја задржува подолго прочуената прецизност на „Ролекс“. Но зголемувањето на ритамот троши повеќе енергија. „Моравме повторно да го дизајнираме нашиот регулациски систем“, продолжува Грејм. „И така дојдовме до нов ’ескејпмент’ (механизам за контрола на ослободувањето на енергијата), кој веруваме дека е мала револуција во оваа сфера“.

На крајот, насоките истакнуваа дека механизмот треба да биде потенок - што значеше повеќе инженерски труд и решавање проблеми. Резултатот е калибар 7135, со 16 нови поврзани патенти. (Вклучувајќи ги белезицата и другите дизајнерски елементи, поднесени се вкупно 32 барања за патенти за овој часовник.)

Поглед на механизмот 7135 што го движи Oyster Perpetual Land-Dweller Фото: Rolex

„Ленд-двелер“, достапен во куќишта од 40 мм и 36 мм, се нуди во „евероуз“ (Everose - осумнаесеткаратно розово злато), платина и бел „ролесор“ (Rolesor) - комбинација на ојстер челик и бело злато. Некои платинести и „евероуз“ модели исто така имаат дијаманти околу рамката и како маркери за часовите. Цените ќе се движат од 14.900 долари за белата „ролесор“ верзија, што е релативно пристапна почетна точка за „Ролекс“, до 63.500 долари за платинестиот модел и 88.300 долари за 36-милиметарскиот „евероуз“ модел со 44 трапезоидни дијаманти и 10 дијаманти како маркери за часовите.

„Насоките никогаш не се сосема прецизни“, вели Аиролди, шефот за дизајн. „Потребен е тим на дизајнери за да ги направи прецизни“.

Еве ги деталите што тимовите за истражување, развој и дизајн ги осмислија за финалниот производ:

Oyster Perpetual Land-Dweller од 40 милиметри во платинеста варијанта Фото: Rolex

Назабена рамка

„Бројот и големината на назабувањата ни помагаат да му дадеме различен карактер на секој модел“, објаснува Аиролди за еден од најпрепознатливите дизајнерски елементи на „Ролекс“. „На пример, ако го земете 1908, кој го лансиравме пред две години, неговата рамка има 180 ситни назабувања, што му дава многу класичен, традиционален изглед“. „Деј дејт“ (Day-Date) од 40 милиметри има 72 вдлабнатини, што го прави понагласен и посветкав. „Ленд двелер“, пак, има само 60, што му дава уште помодерен изглед.

Рамна белезица „џубили“ со логото со круна, модел Oyster Perpetual Land-Dweller 40 милиметри во платинеста варијанта Фото:  Rolex

Рамна белезица „џубили“ 

Традиционалната белезица „џубили“ (jubilee) на „Ролекс“ има пет сегменти, со три потесни во средината опкружени со два пошироки на краевите. Во оваа модифицирана верзија, сегментите се рамни и создаваат впечаток дека продолжуваат директно од страните на куќиштето. „Формата на сегментите на белезицата е резултат на формата на куќиштето“, вели Аиролди, објаснувајќи зошто тие имаат поостри агли во однос на традиционалната белезица „џубили“. „Остри се, но сепак многу удобни“.

Ризикот кај рамните или косо поставените сегменти е тоа што можат да заглавуваат влакна од раката, но при тестирањето, тоа не се случи. Поголемите сегменти имаат богат технички сатенски финиш, кој, според Аиролди, се постигнува со подлабоко и потемелно опточување, додека аглите се заоблени и полирани. Благодарение на новиот механизам во спојот на белезицата, ниту еден шраф не е видлив однадвор.

Мотив на саќе на бројчаникот Фото: Rolex

Бројчаник со мотив на саќе

Веројатно најконтроверзната карактеристика на овој модел. Секоја верзија, без разлика дали е во леденосина боја кај платинестата варијанта или бела кај другите, има ласерски изгравиран издолжен хексагонален образец. На некои овој детаљ може да им изгледа малку претерано. Аиролди напоменува дека шестаголниците се инспирирани од формата на назабувањата на рамката, само сплескани.

Секундарник

Стрелките за часови и минути се нови за „Ролекс“ - речиси совршено прави линии со луминесцентен материјал. Секундарникот има мал хексагон на врвот, кој го рефлектира мотивот на бројчаникот. Еден од патентите за овој модел се однесува на тоа како индексите за часови ја задржуваат својата луминесценција додека остануваат отворени од сите страни. Кај варијантите без дијаманти, единствените бројки на бројчаникот се 9 и 6.

Дајнапулс запорен механизам Фото: Rolex

Дајнапулс запорен механизам

„Ролекс“ не се потпира само на дизајнерските елементи за да го направи овој часовник посебен. Потенкиот механизам и барањето за пет херци значеа дека е потребен нов запорен механизам.

„Овој нов систем е мала револуција, бидејќи повеќето производители на часовници сè уште го користат традиционалниот швајцарски запорен механизам, развиен во 17 век“, објаснува Грејм. „Ние го унапредивме“.

Tимот на Грејм создаде Дајнапулс (Dynapulse) - систем со преносен зaпчаник поврзан со два распределувачки запчаници, кои наизменично ја активираат импулсната нишалка, што потоа се поврзува со осцилаторот.

Наместо лизгање, како кај традиционален швајцарски запорен механизам, компонентите тука се движат преку надоврзани ротации. Тоа резултира со извонредно мазно движење на секундарникот, а наедно ја прави акцијата поотпорна на силни магнетни полиња.

Поглед одзади  Фото: Rolex

 

Керамички балансен држач и парафлекс амортизери

Додадени се и други патенти, вклучувајќи ултрацврст керамички балансен држач во средината на осцилаторот и ажурирани амортизери за шокови, кои спречуваат механизмот да биде оштетен од удари или нагли движења.

Заден капак од сафирно стакло

„Ролекс“ сè почесто користи сафирни задни капаци, како што веќе го видовме кај моделот 1908, лансиран во 2023 година. Долги години робусните механизми на „Ролекс“ беа скриени - технологијата внатре во часовникот не беше фокусот. Но, со иновации како Дајнапулс и трендот меѓу производителите на часовници од сите ценовни категории да користат транспарентни задни капаци, брендот реши да ја покаже својата технологија. Преку задниот капак може да се види дел од новиот запорен механизам во акција, но, искрено, би сакал да се гледа уште повеќе.

Роџер Федерер го носи Land-Dweller 40 во бела варијанта Фото: Rolex

Бидејќи имав малку време со прекрасните волшебници од „Ролекс“, ги прашав како функционираат. Дизајнерскиот тим, под раководство на Аиролди, има 18 луѓе, вклучувајќи моделери и работници со други вештини, но и шест дизајнери. Аиролди дошол од светот на автомобилите, поточно од автомобилската компанија „Алфа Ромео“, каде што работел во дизајнерскиот центар во Милано. „Тоа не беше толку голема промена“, вели тој. „Производот не е ист, но техниките и алатките што ги користиме за дизајнирање автомобили и часовници се повеќе-помалку исти“. Во „Ролекс“ е веќе 16 години.

Што се однесува до Грејм, тој дошол во „Ролекс“ од мултинационалната компанија за тутунски производи „Филип Морис“ пред 12 години. „Отсекогаш бев страстен во врска со часовниците“, вели тој. Не кажува колку луѓе работат за него во секторот за истражување и развој, но тоа е „помалку од 400“.

Двајцата се тивки и ненаметливи. Но јасно е дека знаат колку нивната работа значи за луѓето и колку сериозно ги сфаќаат своите одговорности.

Прашав зошто верзијата на „ленд двелер“ во жолто злато не беше понудена во првата рунда, со оглед на тоа што колекционерите денес го сакаат жолтото злато. Ме потсетија дека почнале да го планираат овој часовник пред пет години и дека имаат производствена линија за оваа колекција што се протега и подалеку од 2030 година. „Тоа беше стратегиска одлука што ја донесе комерцијалниот сектор, а не естетска одлука“, објаснува Грејм. „Во жолто злато е прекрасен. Имавме прототип. Но одлуката беше да започнеме со помала колекција“.

Пијанистката Јуја Ванг го носи Land-Dweller 36 од розово злато со дијамантска рамка Фото: Rolex

Со други зборови, тие веќе имаат план за следните пет години за варијации во линијата „ленд двелер“. Останете во тек за жолтото злато, претпоставувам, и потенцијално други материјали. Иако „Ролекс“ традиционално користи само метални куќишта, Грејм вели дека експериментирале со неметални куќишта што би можеле да се користат во иднина. „Нашата работа е да управуваме со портфолио за краткорочни, среднорочни и долгорочни проекти и да бидеме чекор напред“, вели тој. „Така што, во зависност од барањата на генералниот менаџмент, нашиот тим може брзо да реагира. Исто така можеме да предложиме нешта што можеби не постоеле досега“.

Дали тоа значи дека „Ролекс“ ќе започне да нуди компликации како турбилиони, вечни календари - вид на спектакуларни високохоролошки уметнички дела во кои се специјализирале некои од другите познати швајцарски часовничари за да ги импресионираат колекционерите и да создадат аура околу своите производи? 
„Секако дека имаме идеи, но тоа не ни е приоритет денес“, вели Грејм. „Нашиот приоритет се робусни, едноставни, сигурни, препознатливи функции - и да бидат убави“. Да кажеме поедноставно: „Нашите часовници се алатки. Тие покажуваат време“.

Со други зборови, тие се за секојдневните херои што работат секојдневни работи. Жителите на копното.

Дали „Ролекс“ ги зема предвид барањата на своите дистрибутери, колекционери или обожаватели на интернет при дизајнирањето нови производи? Аиролди вели дека компанијата ги слуша повратните информации - и забавно е да се читаат коментарите на интернет, иако често се непријатни. „Но нашите одлуки не се под влијание на нивната волја“, вели тој.

„Мора да бидеме свесни за коментарите“, додава Грејм. „Не ги следиме трендовите. Ние ги дефинираме трендовите“.

Сертифицирано од „Ролекс“

Фото: Rolex