.webp){kind=icon}
Мајкл Џордан е најдобриот кошаркар на сите времиња... И најбогатиот.
Продажбата на уделот во НБА тимот Шарлот Хорнетс (Charlotte Hornets) овој месец, ја зацврсти неговата нето вредност на околу 3,5 милијарди долари, според индексот на милијардери на „Блумберг“, кој за првпат го пресметува неговото богатство.
Џордан, ги предводеше Чикаго Булс до шест титули во НБА и освои пет МВП награди, и важи за културна икона чија појава, од неговата силуета на култните патики, до неговото насмеано лице на колекционерските кутии „Витис“ (Wheaties), е сеприсутна. Играчот од Куќата на славните, во 2010 стана вториот Афроамериканец што е мнозински сопственик во лигата, кога купи контролен удел во Хорнетс, кои тогаш играа под името Бобкетс. Но, договорoт за лиценцирање со „Најк“ (Nike Inc.) склучен во 80-тите години на минатиот век, кога Џордан сè уште беше релативно непознат, е она што ја создаде основата на неговото големо богатство.
Depositphotos
Продажбата на акциите на Хорнетс од страна на Џордан следува по значајните спортски трансакции во 2022 година и го потврдува статусот на НБА како една од најпрофитабилните лиги во светот. Нејзините тимови ја зголемија вредноста во последниве години бидејќи милијардерите го користеа своето огромно богатство за да станат сопственици. Мет Ишбија, кој го основаше големопродажниот хипотекарен заемодавец УВМ (UWM Holdings Corp.), минатата година се согласи да купи повеќе од 50 отсто од Феникс Санс во рекорден договор кој го процени клубот на 4 милијарди долари.
Џордан ја продаде својата сопственост во Хорнетс на група предводена од Гејб Плоткин, основач на „Мелвин капитал менаџмент“ (Melvin Capital Management) и Рик Шнал, копретседател на фирмата за приватен капитал „Клејтон, Дубилие и Рајс“ (Clayton, Dubilier & Rice). Како дел од договорот од 3 милијарди долари, Џордан задржува малцински удел кој не беше прецизиран од страна на тимот. Проценката на „Блумберг“ е дека тој продал 65 отсто од акциите во тимот и задржал помалку од 5 отсто интерес.
„Сега е вистинско време да ги предадам уздите“, наведе Џордан (60) во отвореното писмо од 3. август, упатено до фановите на Хорнетс. „Возбуден сум да видам што ќе донесе иднината и со нетрпение очекувам во наредните години да ги поддржам тимот и заедницата преку мојата нова улога“.
Портпаролот на семејната канцеларија на Џордан одби да коментира.
Совет од мама
Освен Хорнетс, голем дел од богатството на Џордан произлегува од неговата неверојатно успешна спортска линија „Џордан“ во соработка со „Најк“, која беше тема на овогодинешниот филм „Ер“ (Air) во режија на Бен Афлек. Неговата мајка, Делорис Џордан, била клучен фактор во обезбедувањето на тој договор, кажа Џордан во документарната серија „Последниот танц“ (The Last Dance) што се емитуваше на ЕСПН и „Нетфликс“.
„Мајка ми рече: 'Ќе одиш и ќе сослушаш. Можеби нема да ти се допадне, но треба да слушнеш'“, рече Џордан во документарецот.
Во 1984 година, тој потпиша петгодишен договор со „Најк“ за 2,5 милиони долари. Набргу потоа беше претставен првиот модел од линијата на патики „Ер Џордан“ (Air Jordan). Минатата година, бреднот „Џордан“ забележа приход од 5,1 милијарди долари, што претставува речиси 11 отсто од вкупната продажба на „Најк“, според документите на компанијата.
Тило Кункел, директор на Истражувачкиот центар за спортска индустрија на Универзитетот Темпл, рече дека има „луди шпекулации“ за тоа колку Џордан заработил од „Најк“. Вообичаено, таквите зделки содржат авторски права плус исплати во вид на бонуси кога се исполнети одредени продажни прагови.
„Кога би бил сопствен бренд, би имал прилично пристојна пазарна капитализација што би им конкурирала на брендови како 'Андер армор' (Under Armour)“, рече тој. „Во овој момент важи за речиси луксузен спортски бренд“.
Пресметката на индексот на „Блумберг“ проценува дека тој заработил 5 отсто авторски надомест од продажбите на „Ер Џордан“, како и приходи од договори за одобрување и неговата плата во НБА. „Најк“ не одговори на барањата за коментар за заработката на Џордан.
„Како Мајк“
Во последниве години, други спортисти остварија свои долгорочни договори со брендови за линии на спортска облека со надеж дека ќе бидат „како Мајк“. „Андер армор“ во март објави дека постигнал долгорочен договор со НБА ѕвездата Стеф Кари за неговиот бренд „Кари“, кој вклучува годишно плаќање во готовина, стимулации, авторски права и акции. И НБА ѕвездата Леброн Џејмс изгради богатство од околу 1,5 милијарди долари преку спонзорства, инвестиции и сопствениот бизнис за потрошувачи и забава, „Спрингхил“ (SpringHill Co.), според индексот на „Блумберг“.
Симеон Сигел, аналитичар за БМО (BMO Capital Markets), вели дека брендот, го надминал Џордан како играч. Имено, многу од купувачите се премногу млади за воопшто да го виделе како игра професионална кошарка.
Depositphotos
„Џордан човекот и Џордан брендот помогнаа во обликувањето на 'Најк', како и на целото поле за спортска облека“, рече тој.
Потоа, тука се и други придобивки. Тој потпиша 10-годишен договор вреден 13,5 милиони долари со 'Гејторејд' (Gatorade), што резултираше со познатата ТВ реклама од 1991 година наречена „Биди како Мајк“ (Be Like Mike). Се појави на кутиите на „Витис“ 19 пати, повеќе од кој било друг спортист. Во 1991 година, на врвот на неговата кариера, „Њујорк Тајмс“ објави дека заработува меѓу 15 и 20 милиони долари годишно од зделки со различни брендови.
Тој исто така се обложи и на други бизниси поврзани со спортот. Во 2020 година, го лансираше „23XI рејсинг“ (23XI Racing) во Наскар, чиј тим го вклучува Баба Валас, единствениот црнец во натпреварувањето. Истата година, на Џордан му беше доделен акционерски интерес во „Драфт кингс“ (DraftKings Inc.), каде што служи како специјален советник на одборот. Големината на неговиот удел во компанијата за спортско обложување, која започна со јавно тргување во април 2020 година, не е откриена.
Портпаролот на „Драфт кингс“ одби да коментира.
Џордан е и советник на „Хер“ (Heir Inc.), компанија која беше ко-основана од неговиот син Џефри. Компанијата има апликација која им нуди на членовите пристап до спортисти и спортски искуства, според нејзината веб-страница.
Ниту заработката што ја добиваше како играч не е нешто за потсмев. Тој беше платен повеќе од 90 милиони долари за време на неговата кариера со Булс и Вашингтон Визардс, според „Спотрак“ (Spotrac), што ги следи спортските договори.
Depositphotos
Наследство во Шарлот
Џордан, кој порасна во Вилмингтон, Северна Каролина, рече дека му било сон да поседува тим во неговата родна држава. Тој играше на Универзитетот во Северна Каролина под легендарниот тренер Дин Смит, кој го охрабри да продолжи со професионална кошарка. Џордан ги нарече неговите студентски години „најчисто“ искуство за него како играч.
Во една сцена од „Последниот танц“, Џордан се смее додека ја слуша мајка си како на глас чита писмо што го напишал на колеџ, во кое бара од неа да му испрати поштенски марки и да стави пари на неговата сметка бидејќи е сведена на само 20 долари.
Џордан го купи својот мнозински удел во Шарлот Бобкетс во 2010 година по проценка од 275 милиони долари, а подоцна го промени нивното име во Хорнетс. Тимот немаше многу успех за време на мандатот на Џордан како мнозински сопственик, не успевајќи да напредува подалеку од првиот круг на плеј-офот во која било сезона.
Пред да го продаде својот удел, Џордан презеде чекори за да обезбеди Хорнетс да остане во Шарлот. Во 2022 година, градот го продолжи закупот на тимот до 2045 година и се согласи на договор од 275 милиони долари со кој ќе се реновира неговата арена, а ќе помогне да се изгради и нов објект за тренирање.
„Иако не бевме толку успешни на теренот како што јас - и многумина од вас - би сакале, горд сум на работите што ги постигнавме како организација“, посочи Џордан во своето писмо до навивачите.
