Со векови луѓето користат табели за да утврдат колку долго ќе живеат. Сега вештачката интелигенција ја презема задачата - и нејзините одговори можеби ќе бидат од интерес за економистите и менаџерите на пари.
Неодамна објавената Дет клок (Death Clock), апликација за долговечност управувана од вештачка интелигенција (ВИ), се покажа како хит кај клиентите што плаќаат – симната е околу 125.000 пати од нејзиното лансирање во јули, според фирмата за пазарна интелигенција „Сензор тауер“ (Sensor Tower).
Вештачката интелигенција е обучена на база на податоци од повеќе од 1.200 студии за очекуваниот животен век со околу 53 милиони учесници. Таа користи информации за исхраната, вежбањето, нивоата на стрес и сон за да го предвиди најверојатниот датум на смрт. Резултатите се „значително“ подобрување во однос на стандардните очекувања од табелите што се користеа досега, вели нејзиниот развивач Брент Франсон.
И покрај малку морбидниот тон - апликацијата прикажува картичка со „срдечно збогум“, на која е прикажан и денот на смртта - Дет клок станува популарна меѓу луѓето што се обидуваат да живеат поздраво. Таа е рангирана високо во категоријата на апликации за здравје и фитнес. Но технологијата потенцијално има поширок спектар на употреба.
Очекуваниот животен век е клучен за сите видови финансиски и економски пресметки, од страна на владите, компаниите и поединците - од потребите за приходи во пензија до покривање полиси за животното осигурување и пензиските фондови, како и финансиско планирање.
Во САД - кои заостануваат зад другите развиени економии во очекуваниот животен век на своите граѓани во последниве години - Администрацијата за социјално осигурување има своја табела за стапките на смртност, која се појавува во годишниот финансиски извештај до доверителите.
Владината агенција моментално предвидува дека 85-годишен маж во САД има 10 отсто веројатност да умре во рок од една година и просечно 5-6 години живот. Но таквите просеци може да бидат многу неточни, вели Франсон, а новите алгоритми може да дадат попрецизна метрика.
Дека ваквите наоди се од интерес за економијата се покажува со објавувањето - само во изминатиот месец или нешто повеќе - на два труда на оваа тема од страна на Националното биро за економски истражувања.
Искористување на придобивките
Еден од нив, насловен „За границите на хронолошката возраст“, ги разгледува различните начини на кои процесот на стареење влијае на физиолошките капацитети. Тој открива дека многу аспекти на економското однесување, како што е подготвеноста за влез на пазарот на трудот, можеби не се добро опфатени со календарската возраст на луѓето - иако тоа е основата на политиките како што е законската пензија.
Со потпирање на т.н. „хронолошката возраст“ како показател за тоа колку добро луѓето можат да функционираат, општествата можат да остварат неуспех во „целосното искористување на придобивките од зголемената долговечност“, заклучуваат истражувачите од Харвард и Лондонската бизнис-школа.
Друг работен труд ја испита „вредноста по статистички живот“ или value per statistical life (VSL) - мерка што звучи бездушно и се користи за анализа на трошоците и придобивките во области како што се регулирањето на загадувањето или компензацијата за несреќи на работно место. Таа обично се пресметува врз основа на компензацијата за работниците на високоризични работни места.
Истражувачите зад студијата на НБЕР (NBER) „Вредноста на статистичкиот живот за постарите лица“ користеа различни бази на податоци: склоноста на постарите Американци да трошат пари на медицински услуги што го намалуваат ризикот од смртност. Тие открија просечна ВСЛ на возраст од 67 години од нешто помалку од 2 милиона долари за луѓето што го пријавиле своето здравје како „одлично“, во споредба со 600.000 долари за оние во „добро“ здравје.
Кога станува збор за личните финансии, подобрите мерки за очекуваниот животен век ќе имаат длабоки импликации за луѓето што штедат за пензија, според Рајан Забровски, финансиски планер во фирмата за инвестициски консултации „Крилоги“.
„Голема грижа за постарите луѓе, нашите пензионери, е да не ги надживеат своите пари“, вели Забровски, кој ја допира оваа тема во својата книга што наскоро ќе биде објавена, „Време напред“ (Time Ahead).
Низ прозорецот
Одлуките како што се колку да се штеди и колку брзо да се повлекуваат средствата често се базираат на широки просеци за очекуваниот животен век. Тестовите управувани од вештачка интелигенција што потенцијално можат да ја намалат таа неизвесност сега се речиси непознати, но веројатно нема да бидат толку необична идеја во иднина.
Покрај тоа, самата технологија на вештачка интелигенција заедно со напредокот во медицината има потенцијал да го зголеми очекуваниот животен век - и со тоа ризикот од исцрпување на заштедите. Забровски смета дека една последица е јасна: подолгите пензии ќе значат дека штедачите ќе имаат потреба од инвестиции со повисок принос за нивната старост, што ќе ги поттикне да алоцираат повеќе акции отколку хартии од вредност со фиксни приходи.
„Конвенционалниот метод за мерење на побарувачката за акции ќе биде фрлен низ прозорец“, пишува тој во својата претстојна книга. Како што луѓето почнуваат да очекуваат да живеат подолго, ќе има „масовна ескалација на побарувачката за акции“.
Веќе постојат многу технологии - како монитори за срцев ритам и мерачи на максимална потрошувачка на кислород од носливи уреди - кои имаат потенцијал, заедно со новите уреди управувани од вештачка интелигенција, да ја намалат неизвесноста околу смртноста.
Секако, секогаш ќе има граници. Освен целосно непредвидливи варијабли, како несреќи или дури и пандемии, има многу нематеријални фактори.
.webp){kind=icon}
Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...