Европските земји со години се мета на критики во однос на нивната продуктивност и често се споредуваат со Соединетите Американски Држави (САД) зад кои заостануваат во овој поглед. Експертите обично го наведуваат доцнењето на дигитализацијата како главна причина за овој јаз, со акцент на клауд-секторот и се попопуларната вештачка интелигенција (од англиски: artificial intelligence – AI).
Минатогодишниот iзвештај за европска конкурентност на поранешниот претседател на Европската централна банка (ЕЦБ) Марио Драги се осврна на ова прашање, истакнувајќи дека околу 70 отсто од клучните модели на вештачка интелигенција од 2017 година се развиени во САД, додека европските компании имаат многу мал удел во оваа област. Доминацијата на клауд-пазарот е уште поизразена - три американски хиперскаларни провајдери држат повеќе од 65 проценти од глобалниот клауд-пазар (како и европскиот пазар), додека најголемиот европски провајдер покрива само два проценти од пазарот во Европската унија (ЕУ).
За обидите на Европа да биде конкурентна во развојот на вештачката интелигенција и иновациите во развојната перспектива на една од најголемите компании во светот,„Амазон веб сервисис“ (Amazon Web Services - АWS) за ТВ Блумберг Адрија зборуваше Саша Рубел, лидерка во AWS за генеративна вештачка интелигенција за Европа, Блискиот Исток и Африка.
Прочитај повеќе

Вештачката интелигенција е златна кокошка за производителите на електроопрема
Пазарот на капитал ја цени примената на вештачката интелигенција.
24.02.2025

Прифатете ги вештачката интелигенција и зелените инвестиции или надевајте се дека ќе преживеете
Една третина од извршните директори одговориле дека генеративната вештачка интелигенција (GenAI) ги зголемила приходите и профитабилноста во текот на изминатата година.
19.02.2025

Борба на моделите: Кој води во светот на вештачката интелигенција?
Малку повеќе од две години по дебито на ЧетГПТ, сцената со вештачка интелигенција е значително поразвиена, а алатките базирани на вештачка интелигенција станаа вообичаени. Чија е најдобра?
13.02.2025

Вештачка интелигенција во регионот - едни предводат, други фаќаат чекор
Србија инвестира во суперкомпјутер, Македонија ги усогласува регулативите со ЕУ, додека Франција ги предводи европските инвестиции во вештачката интелигенција.
13.02.2025

Колку е Македонија подготвена за вештачка интелигенција?
Македонската економија со ниво на индекс од 0,48 бодови е над медијаната, односно во горната половина од рангираните земји.
12.02.2025
„На маргините на Самитот на вештачката интелигенција во Париз, претставивме извештај наречен ‚Отклучување на европскиот потенцијал за вештачка интелигенција‘, во кој наведуваме дека Европа има сè што и е потребно за да биде конкурентна на полето на вештачката интелигенција. Сепак, три работи ја кочат“, рече Рубел.
Првата, вели таа, е потребата од појасна регулатива. „Компаниите ширум ЕУ споделија со нас дека честопати не ги разбираат регулативите бидејќи делуваат како парчиња од загатка што постојано се движат. Околу 68 отсто од компаниите изјавија дека им е тешко да ги разберат нивните обврски според актот за вештачка интелигенција на ЕУ и дека околу 40 отсто од нивните трошоци за ИТ оди на усогласување со регулаторните правила. Компаниите се јасни, тие сакаат јасна регулаторна рамка и меѓународни стандарди за да можат да го зголемат нивниот бизнис“.
Македонија претпоследна во регионот„Блумберг Адрија“ веќе објави дека Македонија со 0,48 бодови се најде на 77. место меѓу 174 земји во светот рангирани според индексот за подготвеност за вештачка интелигенција на Меѓународниот монетарен фонд. Во однос на земјите од регионот Адрија, Македонија го зазеде претпоследното место. Најподготвена за вештачка интелигенција е Словенија (0,63 бодови), а потоа следуваат Хрватска(0,58), Србија (0,54) и последна е БиХ (0,43 бодови). Вредноста на индексот за подготвеноста на земјите за вештачка интелигенција се движи од 0,11 бодови оценувајќи го Јужен Судан со најниско ниво на подготвеност до 0,80 бодови оценувајќи го Сингапур со највисоко ниво на подготвеност. За пресметка на индексот, ММФ ги зема предвид состојбата со дигиталната инфраструктура, човечкиот капитал, иновациите и економската интеграција, како и регулативата и етиката во доменот на вештачката интелигенција. |
Втората пречка е немањето стручност. Според соговорничката, компаниите им велат дека ја имаат технологијата, знаат со какви предизвици сакаат да се справат, но немаат експертиза во компанијата за да можат да ја користат технологијата на најдобар начин.
Конечно, третата пречка - која беше една од главните теми на Самитот за вештачка интелигенција во Париз - се инвестициите. „Компаниите од сите големини велат дека стимулациите од јавниот сектор, владината поддршка и инвестициите во ризичен капитал се апсолутно клучни за отклучување на потенцијалот на стартапите, кои се многу важни за економијата на ЕУ“.
Еден од главните заклучоци на извештајот за европскиот потенцијал во однос на вештачката интелигенција е признавањето на таканаречената двојна економија. Имено, стартапите ја прифаќаат вештачката интелигенција со побрзо темпо од големите компании. Околу 35 од нив ја прифаќаат оваа нова технологија за да лансираат целосно нови производи, додека поголемите компании најмногу се фокусираат на продуктивноста и ефикасноста.
Борбата на моделите со вештачка интелигенција„Блумберг Адрија“ неодамна пишуваше за тоа кој води во светот на вештачката интелигенција. Излегува дека „Опен еј-ај“ (OpenAI), „Гугл“ (Google), а од неодамна и „Дипсик“ (DeepSeek), водат битка за најдобрите модели, додека на државно ниво борбата е меѓу Кина и САД. |
„Предизвикот е да се осигури дека компаниите од сите големини ги имаат потребните алатки и експертиза за да го префрлат фокусот од продуктивност и ефикасност кон трансформација на бизнисот и стратешки иновации. Таква двослојна економија постои кога станува збор за усвојувањето на вештачката интелигенција во јавниот и приватниот сектор. Клучно е да се забрза усвојувањето на вештачката интелигенција во јавниот сектор, особено кога се знае дека три четвртини од компаниите во ЕУ се апсолутно убедени дека вештачката интелигенција целосно ќе го трансформира нивниот бизнис во наредните години“, вели Рубел.
Таа истакна дека AWS е посветена да обезбеди дека бизнисите и другите организации од сите големини можат лесно да ги користат технологиите. Како што објасни таа, тие работат на три нивоа - инфраструктура, апликации и услуги, се со цел да им се олесни на бизнисите кои можеби немаат експерти за вештачка интелигенција во куќата.
„Она што постојано го слушам од компании од сите големини кои се наши клиенти се три работи. Тие сакаат да можат да го изберат моделот кој најдобро функционира за нив, сакаат контрола на трошоците, сакаат да платат за она од што ќе имаат корист и сакаат доверливост и заштита на податоците. Тие три столба се она на што ги базираме нашите клауд-услуги, како и нашите услуги за вештачка интелигенција“, рече Рубел.
Кога станува збор за јавниот сектор, таа верува дека владите можат да се доближат до граѓаните и подобро да комуницираат со нив користејќи вештачка интелигенција. „Вештачката интелигенција во клауд-рамки отклучува неверојатни економски можности. Извештајот на AWS покажува дека вештачката интелигенција во клауд може да отклучи до 433 милијарди евра дополнителен бруто домашен производ (БДП) до 2030 година, но неопходно е да се осигура дека компаниите ќе имаат соодветна експертиза за да можат да ја користат оваа технологија“, додаде таа.
И она на што се многу горди во AWS е тоа што ги поддржуваат европските иноватори од сите големини во нивната дигитална трансформација, признава Рубел. „Една од работите што ги направивме преку ‚Амазон Бедрок‘ (Amazon Bedrock) е да се осигураме дека тие имаат избор на достапни модели, но и дека организациите и земјите од сите големини можат да ги искористат предностите што ги нуди оваа технологија“.
Соговорничката го посочува вниманието и на фактот дека може да се слушне дека различни влади сакаат да развијат големи јазични модели на локалните јазици. „Во Словачка, на пример, работиме на развој на јазичен модел од големи размери на словачки јазик за да им олесниме на поединците и граѓаните да пристапат до податоците на нивниот јазик. Наша ДНК, наша мисија е да обезбедиме и јавниот и приватниот сектор лесно да усвојат и користат вештачка интелигенција за да се справат со предизвиците со кои се соочуваат“, заклучи Рубел.