.webp){kind=icon}
Во период кога клучните глобални берзански индекси запаѓаат во мечкин пазар со пад на вредноста поголем од 20 проценти, „Блумберг Адрија“ направи споредба на перформансите на главните берзански индекси во регионот Адрија во однос на оние од земјите од Централна, Источна и Југоисточна Европа (CESEE), како и во однос на најзначајните индекси од светските берзи.
Забележително е дека падот на берзите во регионот, освен во Словенија е многу помал отколку во светски рамки, а кај некои од нив има и пораст, што секако во вакви околности е позитивно за инвеститорите. Овој тренд, главно се должи на послабата ликвидност односно неразвиеноста на локалните пазари.
Глобални случувања
Меѓу клучните глобални индекси, вредни за истакнување се намалувањата на вредноста на Eurostoxx 50 (-22 проценти од почетокот на годината), Dax (-23 проценти од почетокот на годината) и MSCI EM (-26 проценти од почетокот на годината). Падот на именуваните индекси главно се должи на неизвесноста околу геополитичките случувања, слабите економски изгледи и се делумно поттикнати од борбата против инфлацијата односно затегнувањето на монетарната политика низ целиот свет.
Аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ ги илустрира негативните трендови на пазарите и глобалната аверзија кон ризик преку одливот на средства од инвестициските фондови. Имено, од почетокот на годината до 14 септември забележан е вкупен одлив од -635 милијарди американски долари од глобалните инвестициски фондови, што претставува околу 1,7 проценти од вкупните средства под управување во сите фондови ширум светот. За споредба, вкупниот одлив на средства од фондовите во 2020 година за време на пандемијата од Ковид-19 изнесуваше -484 милијарди евра.
Локални случувања
Берзанските индекси во регионот Адрија имаат измешани перформанси од почетокот на годината до сега, со пад во Словенија (-19 проценти од почетокот на годината), Македонија (-8 проценти од почетокот на годината) и Хрватска (-7 проценти од почетокот на годината ), додека другите пазари забележаа зголемување.
„Иако индексите во регионот треба да бидат во корелација со светските трендови, гледаме исклучоци и подобри перформанси на индексите во регионот Адрија, коишто се силно поврзани со релативно послабата ликвидност на локалните пазари“, сметаат нашите аналитичари.
Тие објаснуваат дека локалните пазари имаат дневен промет кој се движи во опсег од 0,02 проценти до 0,07 проценти од free float пазарната капитализација. Во исто време, глобалните и пошироките регионални пазари имаат многу посилна ликвидност. Имено, акциите на германскиот DAX неодамна забележаа дневен промет од околу 0,35 проценти од free float пазарната капитализација.
Според нашиот аналитички тим, главни причини за ниската ликвидност на регионалните пазари се ниските бројки за капитализацијата, кои се премали за да привлечат поголеми глобални инвеститори и негативната перцепција за потенцијалот на поврат на капиталот (и во однос на вредност и на време) од инвестирање во локалните компании.
„Сите овие елементи сè уште сугерираат дека постои нагорен потенцијал за локалните пазари како дел од општата конвергенција кон поголеми пазари“, укажуваат нашите аналитичари.
Во анализата односно споредбата на перформансите на берзите од регионот и од светот беше земен уште ден параметар - таканаречениот price earnings ratio (PE индикатор) кој го покажува соодност меѓу цената на акцијата и заработувачката на компанијата по акција. Иако и според овој показател кај берзите од регионот имa различни перформанси, тенденцијата е надолна.
„Сметаме дека падот на стапките на PE во регионот Адрија се должи на намалувањето на вредноста на акциите, главно како резултат на општа одбивност кон ризик предизвикан од загриженоста за геополитичките случувања и намалените економски очекувања коишто го нагризуваат потенцијалот за профитабилност на компаниите“, велат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
Во однос на индикаторот кој ја мери вредноста на компаниите во однос на ЕБИТДА забележано е намалување во голема мера како резултат на пад на цената на акциите.
„Компаративните промени за земјите од Адрија во голема мера се во согласност со движењата во другите пазари. Гледајќи во детали, словенечките и хрватските пазари се позиционирани токму помеѓу пазарите како Унгарија, Романија и Бугарија од една страна и поразвиени пазари (Dax, Eurostoxx 50 за еврозоната) од друга страна. Клучен исклучок е С. Македонија со највисока вредност на овој индикатор во регионот Адрија, што сугерира некое мало преценување“, сметаат нашите аналитичари.
Очекувања
„Блумберг Адрија“ предвидува нестабилност на пазарите на капитал со надолна тенденција во следните месеци. Клучни причини за ваквите трендови се загриженоста за геополитичките случувања, материјализирање на економската криза од четвртиот квартал од 2022 година натаму и понатамошно затегнување на монетарните политики.
„Додека сите овие елементи ја нагризуваат заработката на компаниите, влијание ќе има има и притисокот од инфлацијата. Иако се очекува забавување на инфлацијата во 2023 година, очекуваме таа да се задржи над повеќегодишниоот просек“, велат од нашиот аналитички тим.
Сепак, позитивно е што надолните притисоци се ограничени со фактот дека многу негативни елементи се веќе вкалкулирани односно имаа одраз врз сегашните нивоа на цените на акциите. Кога станува збор за соодносот на цените на акциите во однос на заработувачката по акција, аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ смета дека сите пазари во регионот Адрија, освен Словенија, се малку преценети имајќи предвид дека MSCI EM Index се тргува на пониско ниво.
„Во исто време, нивоата на PE соодносот сугерираат некои нагорни трендови за словенечките акции, кои сега се вреднуваат на пониско нивоа од Dax, Eurostoxx 50 и MSCI EM индексот. Сепак, словенечките акции забележаа помала компресија од Dax од почетокот на годината досега“, велат нашите аналитичари.
Според нив, клучниот фактор што дава одредена поддршка за стапките на PE во регионот Адрија е фактот дека веќе е направена материјална корекција од почетокот на годината досега.
