.webp){kind=icon}
Цените на вештачките ѓубрива остануваат високи и годинава, а земјоделците се воздржуваат од примена, што долгорочно ќе се одрази негативно на нивните приноси, се наведува во најновиот извештај на аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“, кој во целост можете да го најдете во ПДФ во оваа статија.
„Цените на вештачките ѓубрива се намалија од највисоките вредности што ги имаа во 2022 година, но тие остануваат на историски високи нивоа. Сегашното израмнување на цените ја одразува слабата основна побарувачка, бидејќи земјоделците ја намалуваат употребата на ѓубрива поради проблеми со достапноста“, се наведува во извештајот.
Цените на вештачките ѓубрива лани достигнаа највисоки нивоа по 2008 година поради растот на влезните трошоци, пред сè цената на гасот, кој е клучен во производство на амонијак, важен за производството на ѓубривата. Нашите аналитичари пишуваат дека овој енергент во земјава имаше највисок раст. Дополнителен проблем е снабдувањето, кое забави поради војната во Украина, а токму Русија и Украина се најголеми светски извозници на ѓубрива и суровини за нивно производство.
Лани растеа цените и на земјоделските производи, но тој раст не беше во чекор со растечките цени на ѓубривата, што придонесе за раст на заработката на производителите поради поволните продажни цени на ѓубривата.
Во земјава најголем производител на вештачки ѓубрива е „Алкалоид“, каде што производството се одвива во мал обем, во рамките на сегментот „хемија“. Вкупната продажба во овој сегмент во 2021 година изнесува 25-26 милиони евра. Течните ѓубрива чинат 6,82 отсто од производството, а продажбата во 2021-та изнесувала 366.000 евра, што е раст од 30 отсто споредено со 2020 година. Најголем дел од производите на „Алкалоид“ завршува на домашниот пазар, а остатокот на пазарите во регионот.
Во целиот регион Адрија производството на вештачки ѓубрива е концентрирано во неколку големи производители, а најголеми се српскиот „Еликсир“ и хрватската „Петрокемија“, кои бележат двоцифрени стапки на раст на продажбата, пишува во извештајот на нашите аналитичари.
И перформансите на глобалните играчи се зголемија во овој период. „И покрај неконтролираното зголемување на влезните трошоци (главно природен гас), маржите се зголемија, а продажбата се зголеми и покрај помалите произведени количества. Ова значи дека земјоделците и потрошувачите најверојатно ќе ја платат сметката за повисоки цени на ѓубривата“, наведуваат од нашиот аналитички тим.
Цените на гасот паѓаат поради топлата зима, така што еден од факторите за поскапувањето на ѓубривата е елиминиран, но има и други ризици за наредниот период. Како главни ризици, нашите аналитичари го наведуваат конфликтот во Украина, кој може и натаму да влијае на понудата и побарувачката, но и сезонскиот карактер на употребата на ѓубривата. Во овој регион најмногу се употребуваат во периодот од март до мај за производство на пченка и пченица.
Иако периодот за користење на ѓубривата во регионот е блиску, многу земјоделци го одложуваат процесот на донесување одлука за употреба на ѓубрива затоа што чекаат пад на цените, а некои пак ја оставаат употребата за по сеидбата, кога ќе бидат поизвесни откупните цени.
„Дополнително, натамошното зголемување на цените на инпутите може да ги наведе земјоделците да се префрлат на земјоделски култури со помалку хемиски интензивни култури, како што се соја или сончоглед. Поради наглото поскапување, земјоделците бараат и алтернативи за индустриските ѓубрива на база на азот. Алтернатива се биолошките ѓубрива (кои содржат живи микроорганизми). Биолошките ѓубрива се исто така многу поодржливи од синтетичките ѓубрива базирани на азот. Сепак, повеќето фармери го доживуваат овој пресврт како ризичен. Преминот од азотни на биолошки ѓубрива може значително да влијае на приносите, а со тоа и на приходите на земјоделците“, заклучуваат аналитичарите на „Блумберг Адрија“.
