На алтернативните фондови повеќе ќе влијае политиката отколку каматните стапки

Алтернативните инвестициски фондови во Србија сè уште се во рана фаза на развој, а на понатамошните движења во оваа област најверојатно би можела најмногу да влијае политичката стабилност - пред сè онаа на светско ниво, е заклучокот на претставниците на тој сектор, кои говореа на конференцијата „Finance & Insurance Industries Trends 2025“, која денеска во Белград ја организира „Блумберг Адрија“.

Финансискиот директор на VC (англ. venture capital - ризичен капитал) фондот „Фифт квотер“ (Fifth Quarter Ventures), Марко Мијатовиќ, изјави дека меѓународната геополитичка стабилност годинава ќе биде клучна и дека во голема мера ќе ги дефинира движењата во доменот на активностите за ИПО (англ. initial public offering - иницијална јавна понуда) и M&A (англ. mergers and acquisitions - спојувања и преземања). Овие меѓународни влијанија ќе се прелеат и на домашниот и регионалниот пазар, смета тој, додека каматните стапки на централните банки не ги гледа како пресудни кога станува збор за инвестициите во ризичен капитал.

Прочитајте повеќе: Каматите остануваат високи, парите ќе ја задржат вредноста

Претседателот на Надзорниот одбор на „Виста Рајс“ (Vista Rice), Зоран Поповиќ, исто така го истакна значењето на потенцијалниот мировен договор меѓу Украина и Русија, како и намалувањето на трговските тензии меѓу ЕУ и САД.

„Америка во 2024 година доста растеше и ги исполни перформансите во однос на профитабилноста и приносите, а годинава ја гледаме Европа како подоминантна. Различни фактори се тука во прашање, ќе видиме, имаме огромни поместувања, царини, мировни преговори, очекувања од ублажување на монетарните услови... Сето тоа може да влијае на фондот и на нашите напори да остваруваме поголеми приноси за нашите клиенти“, рече Поповиќ на конференцијата.

Зоран Поповиќ Фото: Bloomberg Adria

Тој наведе дека моментално имаат два фонда и дека од самото основање се фокусирале на умерено конзервативна стратегија. „Идејата беше да го задржиме фокусот на домашниот пазар на капитал, кој го разбираме и познаваме, но учествувавме и на странските пазари, со приближно 10-15 проценти изложеност“.

Кога станува збор за домашниот пазар на капитал, тој рече дека главно инвестираат во државни хартии од вредност, бидејќи тие доминираат на Белградската берза, додека ликвидноста на секторот акции останува ниска. Поповиќ во тој контекст се осврна на доделувањето на инвестицискиот рејтинг на Србија од страна на „Ес енд Пи глобал“ (S&P Global), за кој оцени дека позитивно влијаел на последната емисија на државни обврзници.

„Нè радува што гледаме дека домашниот пазар на капитал се развива и дека една од најголемите домашни компании е во процес на издавање корпоративни обврзници“, рече тој, мислејќи на „Еликсир груп“ (Elixir Group).

Тој истакна дека нивната крива на приноси во 2024 година се движела стабилно и дека годината ја завршиле под управување со имот вреден над 40 милиони евра. И во наредниот период ќе го задржат фокусот на домашниот пазар на капитал, додаде тој.

Мијатовиќ изјави дека нивниот фонд, од друга страна, инвестира во многу поризични инвестиции - во стартапи во бившојугословенскиот регионот и во основачи на стартапи што потекнуваат од овие простори, но бизнисот го развиваат во странство. „Регионалниот пазар сè уште е мала бара во која нема премногу крокодили“, оцени тој.

Марко Мијатовиќ Фото: Bloomberg Adria

Две третини од инвеститорите во „Фифт квотер“ доаѓаат од Србија, но и покрај тоа, повеќе капитал им се слеал од странство, напомена тој.

Мијатовиќ посочи дека повеќето инвеститори во земјата сè уште најмногу избираат недвижности како инвестициско средство, но нагласи дека е оптимистичен во врска со инвестирањето во ризичен капитал.

На прашањето како да се привлечат инвеститори да вложат во домашни алтернативни инвестициски фондови, Поповиќ наведе дека тој пазар веќе бележи експоненцијален раст и дека гледаат различни иницијативи за отворање нови фондови, како и дека очекуваат дополнителни играчи на пазарот, што, според неговото мислење, е добро. Со поголем број играчи, но и со едукација за инвестирање и подобрување на регулативата, ќе дојде и до развој на самиот пазар, заклучи тој.