Има ли Украина доволно ретки минерали што ги вети на САД?

Главното геополитичко прашање денес, барем во контекст на Европа, е ситуацијата во Украина. Руската инвазија на таа земја влезе во својата четврта година (11 ако за почеток се брои незаконската окупација на Крим), а крајот уште не се гледа. Одбраната на Украина првенствено ја финансираат членките на Европската унија (ЕУ) и САД, но откако Доналд Трамп стана претседател на САД, се интензивираа обидите за замрзнување на конфликтот, иако последниот обид вчера ескалираше со расправија во Белата куќа меѓу двајцата претседатели на САД и Украина.

Во некои елементи, тоа е практично обична трговија. И ЕУ и САД потрошија повеќе од сто милијарди долари за помош за Украина, преку финансиски, воени и хуманитарни канали. Економскиот трошок за ЕУ ​​е многу поголем поради прекинот на набавката на евтина енергија од Русија и губењето на тој извозен пазар.

Цената на американската помош е приближно 0,5 отсто од годишниот БДП, што не е занемарливо, а Доналд Трамп делумно се обидува да ја „врати инвестицијата“. Т.н. „реконструкциски нвестициски фонд“ е дизајниран да собира приходи од експлоатација на минерали и ретки метали и потоа да ги инвестира во Украина. Со него ќе управуваат претставници и на САД и на Украина. Фондот би се полнел на тој начин што Украина во него се уплаќа половина од приходите од концесиите за експлоатација, бидејќи според законот сите минерални богатства во Украина се во државна сопственост.

Иако САД преку овој договор директно не обезбедуваат безбедни гаранции за Украина, Володимир Зеленски се надева дека со тоа САД ќе имаат интерес да ја бранат стабилноста и безбедноста во Украина.

САД самите имаат интерес да обезбедат пристап до ретките минерали, кои се клучни за модерната индустрија и ќе станат уште поважни во иднина. Во моментов, повеќе од две третини од ретките минерали се увезуваат од Кина, која се смета за геополитичка и економска Ахилова пета.

Колку ретки минерали има Украина?

Се проценува дека во Украина има околу 20.000 познати минерални наоѓалишта на дури 117 различни видови минерали. Ова ги вклучува критичните минерали како што се литиум, титаниум, берилиум, манган, галиум, ураниум, циркониум, графит, апатит, флуорит и никел. Вкупната вредност би можела да биде меѓу три и 11,5 милијарди долари.

САД не се толку заинтересирани за директната финансиска вредност колку за снабдувањето на индустријата и за намалување на зависноста од Кина. Минералите како литиум и графит се неопходни во производството на батерии за електрични возила и други зелени технологии.

Седум проценти од сите резерви на титаниум, минерал важен за воздушната индустрија, наводно се наоѓаат во Украина. Докажани се значителни резерви на ураниум, кои ќе стануваат сè поважни со оглед на големото враќање на нуклеарната енергија и обновувањето на нуклеарните централи. Во Украина се наоѓа и галиум, кој е важен за производство на микрочипови и диоди што емитуваат светлина.

Bloomberg

Украинските резерви на овие минерали се потенцијално меѓу најголемите во Европа.

Важни се и други ретки метали. Лантан, цериум, неодимиум, ербиум и итриум имаат примена во различни технологии, вклучувајќи телевизори, осветлување, ветерни турбини, батерии за електрични возила, нуклеарна енергија и ласери.

„Околу пет отсто од сите клучни суровини во светот се наоѓаат во Украина, која зафаќа само 0,4 отсто од површината на Земјата“, рече украинската заменик-министерка за животна средина и природни ресурси, Светлана Хринчук, на состанокот на Економската комисија на ОН за Европа (UNECE) во 2022 година, пред почетокот на руската инвазија на Украина.

Договор кој можеби нема да се исплатува

Нема потреба да се нагласи дека тоа се многу груби проценки. Поголемиот дел од истражувањето на минералните суровини на Украина беше спроведено за време на советската ера, а всушност не е познато дали локациите каде што се пронајдени ретки метали се економски исплатливи. Ретките минерали никогаш не се наоѓаат сами, туку се помешани со почестите руди, како што се железо или бакар.

Издвојувањето на ретките минерали е скап и често еколошки штетен процес. Бројните ретки минерали всушност не се толку ретки во земјината кора, туку не се доволно застапени за да ја направат нивната екстракција економски исплатлива. Дури и кога ги има доволно за профитабилна експлоатација, постојат други проблеми кои ги зголемуваат трошоците.

Инвестициите во инфраструктура, опрема, постројки и технологија за извлекување на ретките метали се многу големи. Украина може да биде и е главен производител на јаглен и железо, но производството и складирањето на ретките минерали се многу поскапи.

Понатаму, голем дел од рудното богатство на Украина се наоѓа на југоисточниот дел на земјата, која во голема мера е окупирана од Русија или е во опасност од скорешна окупација. Кон крајот на 2024 година руската армија ја зазеде областа околу населбата Шевченко во регионот на Доњецк, каде што, според проценките, се наоѓаат 13,8 милиони тони литиум, чија вредност е 141 милијарда долари.

Трамп би го потпишал договорот под претпоставка дека проценките за количината и профитабилноста на рудното богатство на Украина се вистинити, но тоа не е сигурно бидејќи податоците често се застарени и нецелосни, а несигурна е и профитабилноста на самите инвестиции.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар