.webp){kind=icon}
Сума од 156 милиони евра минатата година издвоила Владата за поддршка на стопанството. Тоа е 24,5 отсто од вкупната сума што е потрошена за антикризни мерки.
Блумберг Адриа ТВ
„Севкупно, може да оцениме дека во еден дел овие мерки ги заштитија малите потрошувачи, но исто така мерките беа исклучително ограничени во смисла на широкопојасност“, вели Благица Петрески, извршна директорка во „Фајнанс тинк“, со која ги анализиравме ефектите од антикризните мерки што Владата ги презеде минатата година. Нашата економија беше значајно погодена од енергетската криза, а дополнителниот пакет што целеше и на компаниите и на граѓаните чинеше околу 358 милиони евра. Притоа, една од клучните мерки, која беше во делот на компаниите и домаќинствата, беше мерката за субвенции на електричната и топлинската енергија.
„Оваа мерка беше во износ од 220 милиони евра, но освен оваа мерка, која направи заштита, особено кај малите компании, преостанатите мерки што беа воведени беа малку и главно беа канализирани преку Развојната банка на Северна Македонија во форма на кредитни линии или беа мерки што и претходно постоеја во делот на зелената транзиција преку гарантираниот фонд“, вели Петрески.
Петрески анализира дека домашните компании се увозно зависни и од аспект на суровини и од аспект на енергија. Оттука, севкупните случувања на глобалниот пазар на пораст на цените многу брзо се пренесоа во домашната економија. „И домашните компании искусија пораст на цените и во делот на суровините и во делот на трошоците за енергија. Меѓутоа имаа пораст и за цената на работниците“, вели Петрески.
Таа појаснува дека во анкетата што ја направиле, 112 компании искусиле пораст на трошоците за суровини од 20 до 50 отсто. „Во поголема мера биле засегнати малите компании, како и компаниите во секторот земјоделство“, вели Петрески. Таа додава дека во делот на електричната енергија една третина од компаниите имаат пораст на трошоците, и тоа од двократен до петкратен пораст.
„Во овој дел повеќе беа засегнати големите компании, затоа што тие беа најизложени, за разлика од малите потрошувачи, кои беа заштитени со владина мерка. Меѓутоа, исто така, значителен пораст на трошоците забележаа и компаниите од секторот градежништво“, вели Петрески.
Во делот на трошоците за работна сила во споредба со 2021 година овој трошок е пораснат за 50 отсто.
„И повеќе го чувствуваат малите компании, меѓутоа исто така го чувствуваат извозно ориентираните компании. Тоа, пак, може да се должи на недостигот од квалификувана работна сила во делот на средни вештини, каде што таквиот недостиг прави притисок на платите и истите тие растат позабрзано“, вели Петрески.
Компаниите презедоа неколку стратегии за менаџирање на кризата, а најзначајна стратегија е преместувањето на трошоците кон финалните производи. Стратегиите се разликуваа и од тоа дали порастот на трошоците се однесува на суровините или на трошоците за електрична енергија. Иако прекинувањето на производството беше една од стратегиите што беа последна опција, тоа беше малку застапено, но беше концентрирано во секторот земјоделство.
