Текстилната индустрија е еден од најголемите загадувачи во земјава во поглед на создавањето отпаден материјал. Во земјава се создаваат околу 700 тони текстилен отпад годишно.
Новото законско решение, пак, Законот за посебни текови на отпад, стапува во сила од Нова година и треба да биде основа за креирање системско решение и рециклирање на отпадот.
До крајот на годинава текстилците се должни да се здружат преку склучување договор со колективен постапувач или да обезбедат дозвола за самостојни постапувачи. Договор за колективен постапувач веќе имаат склучено две компании што ќе го собираат отпадот од домаќинствата и индустријата - фабриката „Комфи Ангел“ од Прилеп и „Албатрос“ од Штип.
„Од први јануари сите компании што пласираат свои текстилни производи на македонскиот пазар, вклучувајќи ги и сите компании што увезуваат текстилни производи, ќе имаат обврска да даваат одреден надомест за нивните производи, бидејќи стануваат потенцијален отпад во идно време. Тие средства пред сè ќе бидат фокусирани да се користат за кревање на свеста на популацијата во делот на повторно користење на текстилниот отпад или негово соодветно рециклирање. Она што е ново и добро во целата ситуација е тоа што ние како колективни постапувачи планираме да се организираме во рамките на зголемување на свеста на популацијата за текстилниот отпад и што прави истиот тој и да работиме на акциски план и инфраструктура, за да ја исчистиме нашата природа од премногу нелегални депонии, особено каде што има текстилен отпад низ нашата прекрасна природа. Тоа ни е главна цел, причина и инспирација за креирање еден ваков колективен постапувач“, вели Ирена Јакимовска, сопственичка на компанијата „Комфи Ангел“.
Планот е, по рециклирањето, текстилниот отпад да се претвора во материјал што ќе се користи повторно во производствениот процес, меѓу другото и како изолација во градежната индустрија.
Јакимовска вели дека на тој начин трошокот се претвора во профит, со краен производ со додадена вредност.
„Колективните постапувачи ќе работат и на инфраструктура на колектирање на отпадот и ќе мора да потпишат договор со рециклатори, кои ќе мора да дадат одредени планови за понатамошно третирање на отпадот. Во Македонија има иницијатива за формирање еден рециклатор што ќе може од отпадот да изработува материјали што ќе се користат во нискоградбата и високоградбата. Тоа ни дава надеж дека не само што ќе го исчистиме отпадот туку од него ќе имаме додадена вредност, што ќе донесе профитабилност и нови вработувања, што е наша цел, дека сè што е нуспроизвод од нашето производство може да има одредена додадена вредност и да има позитивен ефект на работењето на компаниите“, вели таа.
Инаку, законското решение што стапува во сила од 1 јануари, освен што ги обрзова производителите да ѝ плаќаат надомест на државата, предвидува и сериозни казни за прекршителите, кои се рангирани во три категории, а во зависност од категоријата и големината на трговците казните се движат од 9.000 до 120.000 евра.