По рекордниот раст на цените на становите во Македонија кон средината на 2022 година, кога поскапувањето беше над 21 отсто на годишно ниво, овој тренд забавува, но и натаму е во нагорна линија. Па така, кон крајот на 2023 година годишниот раст е едноцифрен – седум проценти.
Оние што купија стан пред економско-енергетските кризи што ја зафатија глобалната економија во последните две-три години дефинитивно направија добра инвестиција, со оглед на денешната вредност на нивната недвижност.
„Апсолутно се покажа дека вложувањето во недвижности е најисплатлива инвестиција. Освен што вредноста што си ја платил не можеш да ја изгубиш, таа и се зголемува. Па така, ако одредена недвижност била 100.000 евра пред четири години, сега вреди 150.000-200.000 евра. Гледано како инвестиција, секогаш кога се вложува во недвижност се добива“, вели Ивица Јакимовски од Градежната комора при Сојузот на стопански комори и генерален директор на компанијата „Голден арт“.
Но какви се моменталните текови на пазарот на недвижности и можно ли е ладење на пазарот?
Во претходните два квартала веќе се забележува пад на цените на ниво на ЕУ, предводен од падот во Германија и во Шведска, но и во некои други земји.
Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ очекуваат тој тренд да се преслика и во регионот Адрија, но со ублажен ефект, поради растот на достапноста на становите и очекувањата дека каматните стапки ќе почнат да се намалуваат во 2024 година. Според нив, до крајот на годината во регионот е можна надолна корекција на цените до 5 проценти.
Некои од домашните градежници, пак, не очекуваат пад на цените, единствено ублажување на растот и стабилизација. Јакимовски останува на ставот дека недвижностите се стабилна инвестиција.
„Што се однесува на регионот и Европа, ние имаме специфични карактеристики и проблеми со кои се соочуваме, со кои верувам дека не се соочува никој ниту во регионот ниту во ЕУ. Имаме укинување детални планови, бавно движење на самата документација што е потребна за градење одредена недвижност, така што понудата на пазарот е помала од моменталната побарувачка. Така што не очекувам дека би имало надолна линија во однос на цените, меѓутоа не очекувам ниту сигнали за раст. Мислам дека и за самиот пазар е потребно да имаме стабилизација. На тоа влијаат секако и самите каматни стапки од банките, каде што веќе имаме стабилизација на каматите, кои се со одредена корекција покачени, но се коректни во однос на другите каматни стапки за други производи. Искрено, очекувам годинава да имаме стабилизација, што секако е од интерес за сите“, вели тој.
Според Јакимовски, локацијата и натаму е еден од главните фактори што ги диктираат цените во Скопје.
„Ако во минатото локацијата учествуваше со дваесетина проценти во цената, сега се случува локацијата да има удел од 30-40 отсто во цените. Во минатото имавме поголем избор на локација, со укинување детални планови и одредени ограничувања се изврши притисок и врз цените. Растот на цените на недвижностите не се однесува само на новите градби, туку на севкупната недвижност“, вели тој.
Коментирајќи ги, пак, последните статистики за одобренијата за градба што покажуваат лош старт на годината за градежниот сектор или пад од 34,4 отсто на издадените одобренија, тој вели дека стагнација на градежништвото дополнително ќе предизвикаат и двојните избори годинава.
„Влегуваме во година на избори и постојано се случува да има стагнации во однос на динамиката на издавање одобренија, така и годинава. Административните пречки прават дополнителен притисок да се забави градежниот сектор. Тоа мора да се промени и да имаме континуитет во работењето. Потребна е можност за попредвидлива реализација на инвестициите и изведба во градежниот сектор“, вели Јакимовски.