.webp){kind=icon}
При купување и поседување криптовалути, (новиот) сопственик веднаш се соочува со прашањето како да ги зачува. Експертите им препорачуваат на сопствениците сами да ги чуваат клучевите или кодовите за пристап до своите уреди, во таканаречени криптопаричници. Се вели дека тоа е побезбедно отколку да се остават на сметка на онлајн берза или на некоја инвестициска платформа.
Не треба ли да им се верува на берзите?
„Секогаш препорачуваме клучевите и имотот да ги држите на хардверски паричници под своја контрола. Во животот мора да преземете одговорност за своите постапки“, вели Тони Чепон, претседател на Биткоин-здружението на Словенија. „Тоа дури и не е толку комплицирано како што изгледа на прв поглед“.
Прочитај повеќе
Што се криптопаричници и како функционираат?
Секој што сака да купува, продава или држи криптовалути има потреба од криптопаричник.
06.01.2024
Криптоклучеви
Криптоклучевите се долги низи знаци што се користат за пристап до криптовалути и вршење трансакции. Обично содржат комбинација на броеви и букви, вклучувајќи мали и големи букви. Постојат два вида клучеви:
Приватен клуч
Ова е таен клуч што овозможува контрола врз криптовалутите. Приватниот клуч е како лозинка или ПИН за пристап до банкарска сметка. Се користи за потпишување трансакции при испраќање криптовалута на друга адреса. Секој што има пристап до клучот може да пристапи до средствата.
Depositphotos
Јавен клуч
Ова е клуч поврзан со приватниот клуч, кој може да се споделува со други. Се користи за примање финансиски средства. Адресата за примање криптовалути може да се генерира од јавниот клуч, но од него не може да се добие приватниот клуч.
Разбирливо е дека поединецот ги остава средствата што му се дневно потребни на криптоберза или кај друг чувар, „но никогаш не доверувајте му ги сите средства никому освен себеси“. Кај берзите „никој не одговара за ништо и многу брзо може нешто да тргне наопаку“.
„Препорачуваме клучевите и имотот да ги држите во хардверски паричници. Морате да преземете одговорност за своите постапки“, рече Тони Чепон, претседател на Биткоин-здружението на Словенија.
Чепон прави споредба со менувањето пари при одмор во странска земја. „Готовината што сме ја смениле не ја оставаме во менувачниците и не подигнуваме колку што ни е потребно секоја недела, туку земаме сè и го чуваме во хотелскиот сеф“.
Се советува исклучителна претпазливост
Марко Тарман од „Најс хаш“ (NiceHash) исто така препорачува чување на сопствените клучеви за криптовалути. „Во индустријата постои правило - ако не се ваши клучевите, не се ваши ни монетите“.
Тарман затоа препорачува чување на пристапот до криптовалутите на сопствени клучеви, а истовремено препорачува исклучителна претпазливост при нивно складирање. Губењето на приватните клучеви значи губење на средствата засекогаш.
„Правилото во индустријата е - ако не се ваши клучевите, не се ваши ни валутите“, посочува тој.
Иако чувањето на сопствените клучеви во ладни паричници или на компјутер е во принцип побезбедно, губењето на клучевите исто така значи губење на пристапот до криптовалутите. Корисникот може да го избегне ова со правење резервна копија на приватните клучеви (и безбедно складирање на уред што не е поврзан на интернет).
Закрепнување на клучот со фразата „seed“
Во случај на губење на криптовалутите, клучевите може да се повратат користејќи ја таканаречената фраза „seed“ (низа англиски зборови). Внесувајќи ја фразата „seed“ во нов паричник, тој ќе ги обнови клучевите за пристап до криптовалутите. Некои корисници ја втиснуваат оваа секвенца на метални плочи и други предмети отпорни на оган и катастрофи и ги чуваат на безбедно место.
Depositphotos
Два главни вида на криптопаричници
Ладни паричници
Тоа се физички уреди што ги чуваат приватните клучеви офлајн. Затоа некои ги нарекуваат ладни паричници. Тие се најбезбедни бидејќи се заштитени од хакерски напади. Меѓу нивните најпознати производители се „Леџер“ (Ledger), „Трезор“ (Trezor), „Битбокс“ (BitBox) и други.
„Хартиените“ паричници се исто така вид ладен паричник. Станува збор за печатени документи што содржат приватни клучеви и адреси за криптовалути. Многу се безбедни ако се правилно направени и складирани, но можат да бидат непрактични.
Топли паричници
Дигитални паричници што се директно поврзани на мрежата. Тие можат да чуваат клучеви на компјутер, телефон (преку апликација) или далечински на онлајн платформа.
Кога држите средства на онлајн платформи и криптоберзи, губењето на лозинката не значи и губење на средствата, бидејќи обично сметката може да се врати. Во овој случај, сепак, постојат и други ризици што се добропознати од досегашни искуства - платформите може да станат цел на хакерски напади, компаниите може да пропаднат и да престанат да работат.
Фирмите што чуваат криптовалути исто така може да бидат жртви на регулаторни промени во земјата во која работат или да станат цел на локалните власти (полиција, надзорни институции), кои би можеле да побараат пристап до имотот.
И, зошто криптопаричници?
Криптопаричниците се дигитални уреди што ви овозможуваат да чувате, испраќате и примате криптовалути како што се биткоин, етер и други. Тие функционираат како лична банкарска сметка за криптовалути, но се децентрализирани и независни од традиционалните банки. Тие овозможуваат директен пренос помеѓу испраќачот и примателот. Во основа, криптопаричниците ги чуваат клучевите за пристап до криптовалутите и овозможуваат нивно испраќање на други адреси.
