Секој што сака да купува, продава или држи криптовалути има потреба од криптопаричник. Тој е сличен на физички паричник, но наместо да чува книжни пари и кредитни картички, ги складира клучевите за дигитален пристап потребни за испраќање, примање и складирање на криптовалутите што ги поседувате. Корисниците кои не сакаат да управуваат со сопствени клучеви за пристап, можат да користат паричници што ги држи одредена платформа за криптотргување или трета страна. Колапсот на берзата FTX минатата година го истакна ризикот од таквите складирани паричници, бидејќи милијарди долари во токени станаа недостапни. Финансиските технолошки компании се тркаат да понудат решенија за самостојно чување на средства, вклучително и некои кои ги чуваат во т.н. „екстремно ладни складишта“, односно офлајн и надвор од дофатот на хакерите.
1. Зошто ви се потребни криптопаричници?
Не постои централна власт за криптовалутите како што обично е со традиционалните пари издадени од владата. Криптовалутите постојат во децентрализирани, дистрибуирани книги (архиви на трансакции) наречени блокчејн. Корисниците добиваат пристап до нивните токени користејќи ги дигиталните акредитиви складирани во овие криптопаричници. Паричниците исто така ја следат количината на токени, а некои од нив им овозможуваат на корисниците да разменуваат крипто за вистински пари и обратно.
Прочитај повеќе
„Китовите“ остануваат закана за малите играчи на криптопазарот
Закана за пазарот сè уште се големите играчи познати како „китови“ кои манипулираат со цените на криптовалутите.
03.01.2024
Ќе го пробие ли биткоинот плафонот во 2024-та?
Доколку се тргне од тоа како стојат работите на крајот од годината, може да се заклучи дека оваа класа на средства жилаво им одолева на предизвиците.
29.12.2023
Што е преполовување на биткоинот и дали овој феномен ја зголемува цената?
Биткоинот е познат по тоа дека е склон кон ненадејни скокови на цените и брзи промени кои можат да збришат милиони долари во вредност за само неколку минути.
17.12.2023
Сè што треба да знаете за биткоинот откако вредноста надмина 40.000 долари
Биткоинот годинава порасна за повеќе од 140 проценти, надминувајќи ги другите инвестиции, како акции и злато.
04.12.2023
2. Како функционираат?
Криптопаричникот управува со два вида криптографски клучеви - приватни и јавни. Приватниот клуч е сличен на лозинка: тој покажува доказ за сопственост и е потребен за овластување на трансакции, па затоа треба да се чува во тајност. Криптоинвеститорот го користи приватниот клуч за да го генерира јавниот клуч. Јавниот клуч е како адреса за електронска пошта во криптосферата, тоа е идентификатор што другите можат да го видат и да испраќаат средства.
3. Кои се видовите на криптопаричници?
Постојат два вида паричници: софтверски „жешки“ паричници и хардверски „ладни“ паричници. Жешките паричници како „Метамаск“ (MetaMask) и „Траст волет“ (Trust Wallet) се поврзани на интернет преку компјутер или паметен телефон, подготвени за трансакции, но и потенцијално ранливи на сајбер-напади. Паричниците складирани на платформа се варијација на жежок паричник и им овозможуваат на корисниците пристап до нивните токени преку веб-интерфејс. Спротивно на тоа, ладните паричници обично се чуваат офлајн. Ним им недостига практичност - сопственикот на криптовалути, на пример, мора да преземе неколку чекори за да ги пренесе средствата од хардверски уред сличен на УСБ, како што се „Трезор“ (Trezor) или „Леџер“ (Ledger), за да ги продаде - но, од друга страна, тие се многу побезбедни од жешките паричници. Исто така, за да пристапите до ладниот паричник, треба рачно да запишете долги алфанумерички шифри и да ги чувате во сеф.
4. Како криптопаричниците „доделуваат“ старателство над токените?
Паричниците можат да бидат чуварски, каде трета страна - како што е платформата за криптотргување - го држи приватниот клуч во име на клиентот или нечуварски, каде што корисникот е единствениот што има пристап до приватниот клуч. Овој втор тип, понекогаш наречен паричник за самостојно старателство / чување, му дава на сопственикот целосна контрола врз токените и не бара никаков надомест за управување со средствата. Лошата страна е што ако го случајно го загубите или заборавите клучот, ги губите и вашите криптовалути.
5. Зошто колапсот на FTX беше предупредување?
Падот на FTX во ноември 2022 година откри дека берзата ги злоупотребила депозитите на клиентите. Банкротот на компанијата остави средства на клиентите во вредност од 8,7 милијарди долари заглавени на берзата. Ова доведе до пораст на побарувачката за хардверски паричници, при што „Леџер“ ја забележа највисоката неделна продажба досега.
6. Кои се главните даватели на криптопаричници?
„Трезор“ и „Леџер“ прават хардверски паричници од 2013 и 2014 година, соодветно, и се широко признати брендови во криптозаедницата. Меѓу најчесто инсталираните софтверски паричници на мобилни и десктоп платформи се „Метамаск“, создаден од „Консенсис“ (Consensis), компанија за развој на технологија за блокчејнот на етериум (Ethereum); „Траст волет“ поддржан од „Бајненес“ (Binance); и „Коинбејс волет“ (Coinbase Wallet), создаден од истоимената криптоберза. Можностите за раст на бројот на решенија за самостојно чување на средствата продолжуваат да носат нови играчи на пазарот. Во декември, фирмата за платежни активности на Џек Дорси, „Блок“ (Block Inc.) претстави хардверски биткоин паричник наречен „Битки“ (Bitkey). Ова следеше неколку месеци по кругот на финансирање на „Леџер“ од 100 милиони евра, кога исто така неговата вредност беше проценета на 1,3 милијарди евра (1,4 милијарди долари).