Ова лето сакаме да ве однесеме во 2050 година. Како ќе работиме, ќе возиме, во какви куќи ќе живееме, како ќе ни изгледаат одморите. Очигледно, сè ќе биде многу „паметно“ и виртуелно.
Колку години ќе имате за 30 години? Шеесет, седумдесет, можеби осумдесет години? Само помислете на вашите баби денес, колку им беше тешко да се навикнат на паметни телефони или компјутери, ако некогаш се навикнале. Дали ние како пензионери ќе бидеме толку изгубени во 2050 година?
Може да се очекуваат многу големи промени во начинот на транспорт. Во овој сегмент веќе се случуваат револуционерни настани, кои во иднина само ќе се интензивираат. Такси-роботите или супербрзите возови се нешто што веќе постои денес. А што е со автономните возила, но и со летачките? Смирено, доаѓа и тоа.
Прочитај повеќе
Четбот кој сака обврски
Програмите што решаваат компликувани проблеми од реалниот живот на интернет, ги воодушевија првите корисници.
08.06.2023
Запознајте го вашиот нов терапевт: д-р ЧетГПТ
Водечките четботови не се дизајнирани да обезбедат терапија, но некои луѓе ги користат на тој начин.
23.06.2023
Само електричните возила не се доволни за да се спречат климатските промени
За запирање на климатските промени, меѓу другото, ќе биде потребно повеќе луѓе да почнат да користат електрични возила
20.06.2023
Вештачката интелигенција ќе влезе во секоја пора од нашите животи, не само во светот на мобилноста туку и на пазарот на трудот. Тоа веќе го гледаме денес. Ако алатките за вештачка интелигенција како ЧетГПТ (ChatGPT) вршат работата за пет лица, тоа ќе има значително влијание врз потребите за работна сила, како и врз бараното знаење и вештини на вработените.
Во 2050 година, а веројатно и порано, ќе се збогуваме со класичниот осумчасовен работен ден. Ќе работиме помалку. Состаноците ќе се одржуваат некаде во метаверзумот, далеку од физичкиot контакт. Ќе има поголем акцент на тоа луѓето да најдат рамнотежа помеѓу работата и слободното време. Уште повеќе ќе се занимаваме со себе и со меѓучовечките односи. Поради сета технолошка зависност и дома и на работа, уште повеќе ќе се отуѓиме еден од друг.
Тешко е да се предвиди што ќе се случи во 2050 година. Замислете само каков бил животот пред 30 години и што се случувало во тоа време. Се распаднаа државите, вклучувајќи ја и нашата заедничка Југославија, војни беснееја и сè уште беснеат, ја доживеавме пандемијата на коронавирусот, во тој период интернетот го промени светот, се родија социјалните мрежи, на пример првата глобална беше Фејсбук, дури ни паметните телефони сè уште немаат 30 години. Инаку, денешниот прославен ЧетГПТ, кој ни го менува секојдневието, се роди дури во ноември минатата година. Промените од овој момент, дури и на сметка на вештачката интелигенција, ќе бидат експоненцијални. Затоа, не е чудно кога ќе слушнеме како експертите и научниците предупредуваат за ризиците што ги носат новите технологии. Накратко, подгответе се за диво возење!
Мобилност 2050 - брзо, евтино, без сопствен автомобил
До 2050 година, експертите предвидуваат огромни промени во мобилноста. Предвидувањата исто така треба да се земат со зрно сол. Уште во 1950-тите, некои футуристи предвидуваа дека до 2020 година летачките автомобили ќе бидат широкораспространети. Футуристичките идеи беа предвидени и од цртаните филмови, како Џетсонови. Сепак, вистината е дека светската популација ќе порасне на 9,7 милијарди луѓе до 2050 година, според проекциите на Обединетите нации (ОН). Две третини од луѓето ќе живеат во градовите, што значи дека добро организираниот превоз ќе биде уште поважен. Врз основа на актуелните трендови и нивниот потенцијален развој, баравме некои поверојатни сценарија за тоа како ќе се движиме до 2050 година:
Електрични и автономни возила
До 2050 година, огромното мнозинство возила, околу 86 отсто, ќе се возат на електрична енергија, а остатокот на горивни ќелии, предвидува Меѓународната агенција за енергија (ИЕА). Јавниот превоз ќе биде и електричен. Истакната улога би можеле да имаат и автономните возила, кои ќе обезбедуваат ефикасни и сигурни услуги. Целосно автономни возила - што значи дека нема да имаат волан или педали - може да се очекуваат по 2035 година, предвидува истражувачката компанија „Глобал дата“ (GlobalData). Земјите ќе продолжат да ги охрабруваат луѓето да користат јавен превоз.
„Иднината не е толку јасна како што мислите“, изјави за „Блумберг Адрија“ главниот дизајнер на БМВ (BMW) Домагој Дукец, кој има хрватски корени, но е роден во Франкфурт. „Не може да биде како во идеален свет кога седите во голем салон, а автомобилите возат автоматски. Во овој случај, можете да возите само со брзина од 20 километри на час. И тоа во моментов го прават роботизираните таксија во Кина. Мислам дека возат најмногу 30 километри на час. Ако не седите во правецот на возење, ќе се разболите. Авионот и возот се секогаш во мирување, но автомобилот постојано се движи лево-десно“.
Автономното возење нема да биде релевантно за сите производители на автомобили. „Тоа е нешто што одзема од она што го дефинира БМВ како бренд, а тоа е уживање во возењето. Како компанија, треба да одлучите кога и што е релевантно, бидејќи не треба да нудите сè. „Но, тоа дефинитивно ќе има големо влијание врз начинот на кој се дизајнираат автомобилите“, вели тој. Автомобилите и натаму ќе нудат различни нешта, бидејќи луѓето се индивидуалци, предвидува тој. „Мислам дека во 2050 година ќе имаме сè што звучи или изгледа неопходно во однос на човечките потреби“, вели Дукец.
На автомобилите ќе им биде отежнат пристапот во сè повеќе градови. Според Меѓународната агенција за енергетика (ИЕА), автомобилите со внатрешно согорување ќе бидат забранети во градовите веќе во 2030 година. До 2030 година треба да се воведе еколошко возење, што значи ограничување на брзината на автопатиштата на 100 километри на час.
Интегрирани решенија и крај на сопственоста на автомобили
Комбинациите од транспортни средства, како што се автобуси, возови, заеднички транспорт и заедничка употреба на велосипеди и скутери, ќе станат широко користени. Целта на интегрираните системи е да се обезбеди беспрекорно патување и да се намали потребата од поседување лични возила. Јавните транспортни мрежи ќе станат подобро интегрирани и ќе овозможат беспрекорна поврзаност помеѓу различните начини на транспорт. Системите за јавен транспорт ќе бидат тесно поврзани со паметните градови. Инфраструктурата што го поддржува јавниот транспорт ќе биде дизајнирана на поодржлив начин. Системот на јавен превоз ќе стави поголем акцент на пристапноста за сите поединци, вклучувајќи и за оние со попреченост.
Оптимизација на употребата на податоци со помош на вештачка интелигенција
Напредната употреба на податоци и вклучувањето на вештачката интелигенција ќе играат клучна улога во оптимизирањето на работата на јавниот транспорт. Предикативните алгоритми ќе помогнат да се регулира обемот на патници, да се оптимизираат маршрутите во реално време и да се подобрат ефикасноста и доверливоста на системот. Тоа може да вклучува паметни системи за управување со сообраќајот, паметно издавање билети и следење возила и инфраструктура во реално време.
Брзи возови, хајперлуп и маглев
Хајперлуп (Hyperloop) е транспортен систем со капсули (вагони) со голема брзина што се движат низ цевки со низок притисок. Се очекува дека ќе постигнуваат брзина од над илјада километри на час. Може да поврзат метрополи како Лос Анџелес и Сан Франциско. Проектите се технички исклучително тешки, бидејќи е неопходно да се одржува низок притисок во цевките на долги растојанија. Во иднина ќе возиме возови на магнетна маглев перница. Станува збор за посебен вид железница, која постигнува големи брзини со помош на магнети. Возот лебди над пругата благодарение на магнетното поле. Достигнува брзина од околу 600 километри на час. Маглев возовите имаат поголем потенцијал да ги поврзат најголемите градови. За разлика од хајперлуп, првиот маглев веќе беше направен во Кина. Тоа не е само идеја. Технологијата нуди значително намалување на времето на патување и може да ја намали потребата за летови и патен транспорт. Многу места нема да бидат поврзани со маглев возови, па се предвидува и проширување на мрежата на брзи возови, што исто така може да ја намали зависноста од кратки летови и патен транспорт.
Летачко такси на електричен погон
Уште во 50-тите години на минатиот век, луѓето сонуваа за летачки автомобили. Во наредните години, конечно би можеле да ги видиме првите летачки таксија, или електрични носачи со вертикално полетување и слетување (e-VTOL). Неколку компании ги тестираат, од кои некои веќе го започнаа процесот на лиценцирање. Годинава првпат летаа со патник во САД. Компаниите ги очекуваат првите летови по 2025 година. Колку ќе бидат распространети, засега останува мистерија.
Електрични и хибридни авиони
До 2050 година треба да се постигне значителен напредок во авијацијата. Летовите ќе бидат поекономични и поеколошки, а електричните или хибридните погонски системи ќе бидат сè пораспространети. Некои предвидуваат враќање на суперсоничните авиони. Онаму каде што е можно, земјите планираат да ги префрлат патниците од регионалните летови кон брзата железница. До 2050 година, деловните и рекреативните патувања нема да ги надминат нивоата од 2019 година.
Патување 2050 - до Месечината или виртуелно во Африка за да галиме лемур
Патувањето нема да се промени многу во следните 27 години, тоа сепак ќе вклучува патувачка треска, возење, нови, а понекогаш и спектакуларни глетки, егзотични задоволства, повремен мамурлак и можност за не толку забавно, но незаборавно варење на храната. Од друга страна, ќе се менуваат превозните средства и дестинациите што ќе ги посетуваме со автобус.
Навистина, со вселенскиот туризам и набљудувањето далечни ѕвезди, конечно ќе биде можно да се патува и низ времето. Модерниот Марти Мекфлај (протагонистот од филмовите „Враќање во иднината“) ќе стави само очила за виртуелна или проширена реалност и, одеднаш, Вудсток и уривањето на Берлинскиот ѕид ќе можат повторно да започнат. И не само тоа, покрај временската димензија, уште повеќе ќе се „хакира“ и просторната димензија. Наместо попладневна дремка, ќе можеме набрзина да скокнеме до Мадагаскар, да заборавиме на стресот со галење лемур или да размислуваме за животот со шолја чај под ѕвезденото небо на Сахара. Секако, зборуваме за патување во виртуелната реалност, нешто како холограм за одмор во „Ѕвездени патеки“. Ваквите патувања во 2050-тите ќе бидат почести од вселенските патувања бидејќи нема да бараат толку длабок џеб.
Иако „Спејс екс“ (Space X) на Илон Маск, „Вирџин галактик“ (Virgin Galactic) на Ричард Бренсон и „Блу ориџин“ (Blue Origin) на Џеф Безос се натпреваруваат за комерцијализација на вселенските летови, приватниот орбитален лет до Меѓународната вселенска станица на „Спејс екс“ чини десетици милиони долари по седиште, за суборбитален лет со Безос билетот чини 28 милиони долари, а резервациите за летови со „Вирџин галактик“ се околу 450 илјади долари. Иако веројатно ќе поевтинат за три децении, дотогаш не се очекува дека навистина ќе процвета масовниот вселенски туризам и дека ќе тргнеме во орбитата како што сега плаќаме „ручек на небо“ бидејќи „се живее само еднаш“.
Сепак, веќе и сега има малку поповолни варијанти на патување кон небото. Станува збор за балони без притисок, кои целат на тоа да однесат авантуристички расположени туристи на крстосување во стратосферата на Земјата. Францускиот „Зефалто“ (Zephalto) прифаќа резервации за својот шестчасовен лет на дваесетина километри над Земјата, каде што храната ќе ја приготвуваат готвачи со ѕвезди „мишелин“. Резервациите чинат 118 илјади евра по лице. „Ворлд вју“ (World View) планира да ги носи патниците до границата на Земјината атмосфера за 50 илјади долари по човек, а конкуренција му се американскиот стартап „Спејс перспектив“ (Space Perspective) со својата капсула „Нептун“, каде што билет ќе чини околу 125 илјади долари. Двете компании планираат да ги однесат првите патници на летање следната година, но досега не добиле одобрение од Федералната управа за воздухопловство (FAA) за овој потфат. До 2050 година, веројатно ќе биде.
„Патувањата до Месечината и Марс не се блиска иднина“, вели Борис Жгомба, претседател на хрватската туристичка агенција „Унилајн“ (Uniline) и потпретседател на Европската асоцијација на туристички агенции и туроператори (ECTAA). Сепак, како што забележува тој, ќе има големи промени во секторот. „Веќе денес имате возови што одат со голема брзина, авиони со сè поголеми брзини и со сè помали емисии на јаглерод диоксид, технолошки поразвиени автомобили, а транспортната индустрија ќе продолжи да се развива многу интензивно. Растојанието меѓу дестинациите повеќе нема да биде проблем“. Тој посочува дека одржливоста ќе биде на пиедесталот, а новите концепти на транспорт ќе ги променат навиките на туристите. Ним, вели, повеќе ќе им одговара интензивен одмор со многу содржини. Ќе сакаат да видат што повеќе дестинации во животот, па нема да има толку многу гости што се враќаат на истите места.
Ако хајперлупот профункционира, покривањето на големи растојанија ќе биде остварливо додека трепнете, ако возилата базирани на обновливи извори на енергија и складирање на водород се комерцијализираат, цената на патувањата би можела значително да се намали, што би предизвикало мала револуција во патувањето. Таа веќе почна, со можноста за патување од удобноста на нашите фотелји.
„Ние и денес нудиме виртуелни тури, кои беа особено популарни за време на пандемијата. Во договор со туристички агенции од Јапонија, организиравме виртуелни тури низ Дубровник. Виртуелната туристичка индустрија ќе расте, но не верувам дека ќе го замени вистинското патување“, смета Жгомба.
Може да се каже дека во наредните 30 години се очекува деконструкција на туризмот каков што го знаеме денес, но не во целост. Сè уште ќе има луѓе што ќе ги бараат својот мир и детоксикација од технологијата во планинска колиба, на затскриена плажа или во шума. Многу е веројатно дека ние, пензионерите во таа фаза од животот, ќе бидеме нешто повозрасни и нема да ни бидат јасни патувачките афинитети на помладите генерации родени во сосема поинаков свет.
Работен ден 2050 - состаноци во метаверзумот
„Во работниот ден во 2050 година замислете се себеси како лебдите меѓу виртуелните светови, се среќавате во холографски соби, додека паметните роботи ви доаѓаат на помош, а паузите ги минувате играјќи аркадни игри во реалност потопена во технолошка магија. Вака ЧетГПТ (ChatGPT) го опишува вашиот работен ден за 30 години.
Во следните децении, технологијата во голема мера ќе го промени начинот на кој работиме - од мали нешта како изгледот на канцелариите, па до укинување одредени работни места што вештачката интелигенција (и нејзиното сегашно олицетворение ЧетГПТ) би можела да ги преземе. Последиците ќе бидат и добри и лоши - иако е можно да се работи оддома со очила за виртуелна реалност и во рамките на пократко работно време, метаверзумот и вештачката интелигенција носат одредени ризици.
Како што предвидува самиот ЧетГПТ, рутинските физички и административни задачи се првенствено изложени на ризик. Кога го прашавме кои работни места ќе може да ги замени, виртуелниот асистент спомна работни позиции во областа на поддршка на корисниците или креирање содржини, како и можност да помогне во различни истражувања со давање релевантни информации.
„Некои работни места ќе исчезнат, ќе се отворат нови, а побарувачката во некои сектори ќе се прошири“, вели Љубиша Бојиќ, футуролог и координатор на Лабораторијата за дигитално општество, која е дел од Институтот за филозофија и социјална теорија. Според него, автоматизацијата најмногу може да влијае на производството и на работните места како што се склопување производи, пакување и контрола на квалитетот, како и транспорт и логистика, каде што автономните камиони, возови и дронови можат да го променат начинот на работа на возачите, работниците во магацин и куририте.
Покрај тоа, малопродажбата би можела да ги изгуби продавачите и работниците во складиштата поради новите технологии, како што се автономно вчитување баркодови, автоматизирани магацини и роботски асистенти. Како „губитници“ во развојот на технологијата ги споменува и работниците што се занимаваат со обработка на податоци и внесување информации, како и администрацијата и менаџментот.
Од позитивен аспект, има и сектори за вработување што веројатно ќе доживеат раст во следните 20-30 години. Меѓу нив ја споменува медицината, која ќе се приспособи на стареењето на населението и медицинските сестри, терапевтите и персоналот за нега „веројатно ќе останат во побарувачка“. Тој ги споменува и технологијата и инженерството, особено областите на истражување и развој на технологии за вештачка интелигенција, како и образованието, сектори што се потпираат на човечката креативност, како што се уметноста и медиумите, но и енергијата и одржливоста.
„Сепак, овие трендови може значително да варираат во зависност од регионалните, економските и политичките фактори. Тешко е да се предвидат прецизни исходи 20-30 години однапред, но јасно е дека адаптацијата и стекнувањето нови вештини ќе бидат клучни за подготвеноста на работниците за работните места од иднината“, заклучува Бојиќ.
„Верувам дека во 2050 година секој човек ќе има дигитален вработен или тим од дигитални вработени (засновани на вештачка интелигенција), кои ќе работат во негов интерес, а улогата на личноста ќе биде да ги анализира заклучоците и да ги насочи своите дигитални вработени“, објаснува Нино Карас, генерален директор и косопственик на софтверската компанија „Кодвел“ (Codewell). Неговата компанија го создаде дигиталниот асистент Ада, првиот дигитален вработен во Владата на Северна Македонија, кој им помага на потенцијалните инвеститори да инвестираат во земјата.
Покрај вештачката интелигенција, на иднината на работата секако ќе влијаат и виртуелната (ВР) и проширената (АР) реалност, која ќе се развива во заднината на војната што веќе се води на ова поле меѓу големите технолошки гиганти. Рака под рака со тоа оди развојот на метаверзумот, мрежа од 3Д виртуелни светови фокусирани на создавање социјални врски.
Како што вели Бојиќ, виртуелната и проширената реалност имаат огромни можности за промена на светот до 2050 година, не само на работните места туку и во сите сегменти од нашиот живот. „Метаверзумот и сродните платформи можат да поттикнат соработка, дозволувајќи им на луѓето да работат заедно на проекти во заеднички виртуелни простори и да пристапат до ресурси и алатки во виртуелна средина“. Дури и ЧетГПТ вели дека метаверзумот ќе го револуционизира начинот на кој комуницираат луѓето.
„Од друга страна, технологиите ВР и АР имаат потенцијал да ги подобрат обуката и развојот на вештините, што е особено корисно во секторите како што се медицината, архитектурата и инженерството“, додава Бојиќ, објаснувајќи дека овие технологии веќе се користат во обука на лекарите и дека би можеле да помогнат и во дијагнозата и терапијата.
Сепак, новите медиуми носат со себе одредена доза загриженост поради брзиот развој и промените што ќе ги направат во меѓучовечките односи, сферата на работата и слободното време. Бојиќ забележува дека е важно што поскоро да се оформат регулативи за ова поле.
„Користејќи ги овие технологии, не е можно да се заменат односите меѓу луѓето во директна реалност, иако ВР и АР ќе создадат илузија дека е така. Тоа е нивната најголема опасност“, предупредува Бојиќ.
ВР-очилата може да овозможат поинаков вид работа на далечина, имајќи предвид дека 3Д-искуството дава чувство за физичкото присуство на другите. Според некои прогнози, ЧетГПТ може да доведе до пораспространета четиридневна работна недела. За тоа сведочи прогнозата на консултантската компанија „Мекинзи“ (McKinsey) од пред неколку години дека околу половина од работното време низ светот се троши на задачи што можат да се автоматизираат. Сега таа процена се зголемува на дури 60-70 отсто.
Бојиќ предвидува дека за 30 години канцелариите исто така би можеле да изгледаат поинаку, со поголем фокус на заеднички простории или удобни и приспособливи домашни канцеларии. Покрај тоа, флексибилното работно време веќе станува сè попопуларно, вели тој, при што балансот помеѓу работата и приватниот живот зазема централно место, што ќе го префрли фокусот на менталното здравје и благосостојбата на вработените. „Организациите веројатно ќе инвестираат повеќе во програми за поддршка на благосостојбата на вработените, како што се програми за намалување на стресот и флексибилното работно време“, објаснува тој.
Карас смета дека компаниите ќе вработуваат многу помалку луѓе од денес, па ќе има и „гиганти“ со само десетина вработени.
„Верувам дека работната недела ќе се намалува со текот на времето до 2050 година или целосно ќе се изгуби како концепт, додека од друга страна работното време на компаниите ќе се зголеми, при што до 2050 година повеќето од нив ќе нудат услуга 24/7“, објаснува директорот на „Кодвел“.
Исто така, менаџментот повеќе ќе ги цени „меките“ вештини, како што се комуникацијата, приспособливоста и емпатијата и ќе инвестира повеќе во обука на вработените и нивно континуирано подобрување, со посебен акцент на различноста и инклузивноста. „Организациите ќе ги подобрат процесите на регрутирање, ќе развијат инклузивни програми за обука и ќе создадат корпоративна култура што поддржува еднаквост и различност, меѓу другото, и поради креативност. Гиг-економијата и ангажманот на независни работници стануваат сè поприсутни во бизнисот“, смета Бојиќ. Дополнително, Линкдин (LinkedIn) предвидува дека вештините, а не дипломите, ќе бидат сè повеќе ценети на пазарот на трудот.
„Работодавците и вработените ќе станат приспособливи, отворени за иновации и подготвени за предизвиците на иднината“, заклучува Бојиќ.
Дом и живот 2050 - паметните телефони управуваат со нашиот живот
Секако, во 2050 година може да се очекува дека нашиот животен простор ќе стане „паметен“ и уште поефикасен и поудобен благодарение на интеграцијата на технологијата. Триесет години од сега - ќе живееме во дом во кој контролните системи и паметните уреди се автоматизирани, контролирајќи различни аспекти од домаќинството, вклучувајќи осветлување, греење/ладење, безбедност, домашни апарати, но и нашата забава, хоби и здравје. Вакво нешто не е тешко да се замисли и денес.
Во 2050 година одржливоста и флексибилноста ќе бидат клучни фактори во дизајнот на идните домови. „Паметните системи, иако во моментов се ретки, ќе станат стандард во изградбата на станови“, вели Сами Дрино, архитект во „Студио Доксат“ (Studio Doxat). „Совршениот спој е комбинација на вештачка интелигенција и архитектонски минимализам“. Минималистичкиот пристап се карактеризира со едноставност, чиста форма, минимална употреба на елементи и акцент на функционалноста. Според неговите надежи, луѓето постепено во сè поголем број ќе се приклонуваат кон овој стил, особено ако се земе предвид дневното визуелно оптоварување - визуелната детоксикација ќе биде сè почеста тема.
„Воведувањето на вештачката интелигенција во изградбата на становите ќе се одвива и во областа на енергетската ефикасност. Во време кога животот поскапува и ресурсите се трошат со голема брзина, ова е најважниот чекор“, објаснува Дрино. Во овој случај архитектите ќе користат вештачка интелигенција за да вложат помалку труд во скицирањето. Напредните технологии – како што се генерирање планови и еволутивни алгоритми – можат драстично да го променат процесот на планирање изградба на модерен дом.
Денес веќе имаме паметни фрижидери, а во иднина, кога ќе останеме без храна, тој ќе прати нарачка во продавница, која ќе биде доставена до нашиот дом, наведува пример за развојот на технологијата во домаќинството Зенел Батагељ, ентузијаст за модерна технологија и директор на компанијата „Валикон“ (Valicon).
Архитектот Дрино ја споредува најголемата употреба на паметната технологија во иднина со филмот „Железниот човек“ (Iron Man) и неговата програма за вештачка интелигенција „Џарвис“ (J.A.R.V.I.S.), која продира во сите уреди на својот сопственик - од телефони, компјутери, возила, костуми, па дури и неговиот дом. Денес веќе имаме помошници со вештачка интелигенција на повеќето од овие уреди, а нивната поврзаност сè повеќе напредува. Прашање на време е кога асистент со вештачка интелигенција ќе ги обедини секој личен уред и простор.
Покрај примената на системи со вештачка интелигенција за енергетска ефикасност, контрола на ориентациските соларни панели и приспособување на количеството сончева светлина што влегува во просторот за живеење, Дрино наведува дека исто така ќе имаат важна улога и во развојот на системите за надзор. „Неуморното 'око' на вештачката интелигенција ќе може да забележи сомнителни активности, да учи од претходните искуства и навреме да ги извести властите. И преку тоа постојано ќе се подобрува“, заклучува Дрино.
Во идеална иднина, технологиите ќе овозможат интеракција со виртуелни објекти и информации во домовите, што ќе донесе нови можности во областа на забавата, образованието и работата.
Концертите во игри се веќе реалност. Пионери во оваа област се игри популарни кај младите - „Фортнајт“ (Fortnite), „Роблокс“ (Roblox) и „Мајнкрафт“ (Minecraft). Неколку милиони луѓе присуствуваа на концерти на популарните уметници како што се Тревис Скот, Ариана Гранде (и двајцата во „Фортнајт“) или Лил Нас Екс и Ројал Блад (и двата во играта „Роблокс“).
Покрај тоа што луѓето веќе сè повеќе се грижат за животната средина и за своите домови, тие посветуваат посебно внимание на себе и на своето здравје. Во свет со брзо темпо, каде што голем дел од животот е посветен на работа и труд, а изложеноста на стрес е секојдневие, важноста на „грижата за себе“ наоѓа значајно место во животот на луѓето.
Со ваков развој, здравјето и благосостојбата можат да станат приоритет во идните домови. Можеме да замислиме вградени биолошки сензори што обезбедуваат информации за здравствената состојба на станарите и предупредуваат за рани симптоми на болест, како и простории за вежбање, релаксација и медитација интегрирани за поддршка на благосостојбата на корисниците.
Денес веќе постојат паметни тоалети, кои би можеле да откријат низа здравствени податоци користејќи компјутерска анализа и длабоко учење додека тоалетите вршат анализи на урината и столицата. Во конструкција е и паметен тоалет што врши скрининг за одредени видови на рак, како што се уролошки и колоректални малигни заболувања.
Со оглед на зголемениот недостиг од зелени површини во урбаните средини, куќите би можеле да интегрираат повеќе зелени површини во затворени простории. Вертикалните градини, хидропонските системи за одгледување растенија, во 2050 година се дел од нашата дневна соба. Работите што ги гледаме во филмовите денес можеби ќе бидат наше секојдневие во иднина.
Иако паметните технологии сè уште срамежливо навлегуваат во различни аспекти од животот, со нивните придобивки, корисниците можат да постигнат значителни заштеди, кои, како што вели Александар Мастиловиќ, експерт за паметни градови, веќе денеска би ги убедиле купувачите да ги стават паметните куќи како приоритет при избор на имот за купување, со што на градежниот сектор не би му останало „ништо друго освен да ги исполни тие барања“.
Сепак, иднината е неизвесна, а сите идеи и очекувања се шпекулативни. Но она што можеме да го кажеме со сигурност - различни фактори, вклучувајќи ги технолошките иновации, економските услови, општествените промени и политичките одлуки, ќе го обликуваат нашиот иден живот.
Преведе: Игор Смилевски