.webp){kind=icon}
Во текот на 2024 година ќе се одржат избори во четири од петте земји од регионот Адрија. По декемвриските избори во Србија, таа е единствената земја во која годинава нема да има гласање.
Македонија: Новата власт ја чека борба со корупцијата, одржливи политики и капитални проекти
На 8 мај ќе се одржат единаесеттите по ред парламентарни избори во Македонија. Ова е првпат, од 2006 година наваму, изборите за пратеници да се одржат во редовен термин. Во претходните четири циклуси во земјава се гласаше на предвремени избори. Но изборите напролет ќе бидат двојни. Имено, на истиот ден ќе се одржи и вториот круг од претседателските избори, откако првиот ќе биде на 24 април.
За 15 години на парламентарни избори се гласало вкупно 10 пати. Оттука, не е чудно што стопанството нема позитивни очекувања за изборните години, особено што во земјава целиот предизборен процес е многу сложен и негативен за економијата, вели за „Блумберг бизнисвик Адрија“ Сашо Наумоски, претседателот на Управниот одбор на една од најдобрите македонски компании „Витаминка“.
Сашо Наумоски
Во согласност со законите, три месеци пред изборите се формира техничка влада и тогаш застанува сѐ затоа што политиката станува приоритет. Во тој период стопанството само чека. Иако очекувањата ги бледнее фактот дека по многу изборни циклуси многу работи бавно се менувале, овие избори сепак треба да се една пресвртница за македонското општество. Во услови на глобални тензии и економски турбуленции, економската политика треба да е прв приоритет на новата влада. Секако и најглавен предизвик – но не и проблем што ќе го решава со ад хок решенија за допадливост кај широката маса. Тие во Македонија се дел од секојдневното милје и се засилуваат пред избори. Затоа и годинава почнува со буџет во кој е вкалкулирано зголемување на минималната плата и на платите на јавните администрација, но и низа субвенционирања.
Во такви околности, речиси сите влади потфрлија кај капиталните инвестиции, па втор најголем предизвик, смета стручната јавност, мора да е тој. Довршување на почнатите автопатишта и изградба на нови, модернизирање и ставање во функција на подобрена железница и довршување на гасификацијата се клучни од овој аспект. Се разбира, меѓу нив и зелената агенда, за која земјава има и веќе преземени обврски.
Во пресрет на кроењето на изборните програми, бизнисмените бараат да бидат слушнати, да бидат вклучени во создавањето подобри услови за да може да се решат основните проблеми што се провлекуваат веќе три децении, а бараат и предвидливост на даночната политика, а не носење закони што стапуваат во сила за краток период, каков што беше и данокот на солидарност.
Меѓу најважните предизвици за следната влада, секако, е и борбата со корупцијата, која длабоко е навлезена во македонското општество.
„Борба со корупцијата како прво и најитно. Друга клучна работа што е потребна е ефикасна државна стратегија за младите да останат во земјата. Мислам на подобра стратегија за патна инфраструктура, здравство, школство, за задржување луѓето во Македонија и намалување на миграцијата“, заклучува Наумоски.
ХРВАТСКА и суперизбори
Во суперизборната 2024 година Хрватите ги очекуваат парламентарни и претседателски избори, а ќе избираат и нови претставници во Европскиот парламент.
Убедливо најважни се парламентарните избори, на кои граѓаните ќе одлучат кој ќе ја води државата во наредните четири години. Во моментов аналитичарите предвидуваат непречена победа на владејачката ХДЗ, со премиерот Андреј Пленковиќ на чело, што ќе биде негов трет мандат по ред. Таквиот резултат би значел континуитет на економската политика што се спроведува со години, која инвеститорите секогаш сакаат да ја видат, но носи и ризик од дополнителна осификација на системската корупција.
Најголемиот економски предизвик со кој ќе треба да се справи новата влада ќе биде инфлацијата, во која Хрватска е на самиот врв, потоа е недостигот од работна сила, кој во моментов се решава со неограничениот увоз на работници, а ќе мора да се адресира и проблемот со регулирањето на работата во недела, која ги задушува малите и средните претприемачи.
И на претседателските избори не треба да има изненадувања, бидејќи повеќето аналитичари очекуваат убедлива победа на актуелниот претседател Зоран Милановиќ, кој поради ограничените овластувања ќе остане само вербална опозиција на Пленковиќ и ХДЗ.
Традиционално, најмалку интересни за хрватските граѓани ќе бидат изборите за Европскиот парламент, на кои ќе изберат 12 нови претставници.
СЛОВЕНИЈА: Политички успех Советот за безбедност на Обединетите нации
На 1 јануари 2024 година Словенија по вторпат во својата историја стана непостојана членка на Советот за безбедност на Обединетите нации. Мандатот во ова тело, кое одлучува за прашања поврзани со меѓународниот мир и безбедност, ќе биде две години, до 31 декември 2025 година. За Словенија гласаа 153 земји членки на оваа организација.
Словенечката влада на почетокот на годината беше зафатена со протести поради покачување на платите во јавниот сектор, поплаки од стопанственици поради зголемени даночни обврски, кадровски смени на министерствата, тешкотии во координирањето на најавените реформи. Последните анкети покажуваат дека јавната поддршка за владата на Роберт Голоб паѓа.
БиХ: Без доволен напредок
Локалните избори во првиот викенд во октомври треба да го обележат политичкиот живот годинава во Босна и Херцеговина (БиХ). Максимално фрагментирана политичка сцена, поделена по различни основи, ќе има ново испитување на сопствените сили и, како резултат на тоа, нова поделба на власта на основно ниво.
На економски план, БиХ се соочува со предизвици поврзани со пазарот на трудот, деловното опкружување и спроведувањето на економските реформи. Непочитувањето на барањата на ЕУ во однос на внатрешниот пазар е сериозен проблем.
На крајот на 2023 година, Европската комисија оцени дека Босна и Херцеговина не постигнала доволен напредок на патот кон членството во ЕУ. Донесени се неколку европски закони од 14-от приоритет на Европската комисија, но партнерите од Брисел бараат од БиХ да ги исполни преостанатите услови.
Изминатата година беше обележена и со голем број апсења. Високи функционери, како што се поранешниот градоначалник на Сараево, амбасадорот на БиХ во Катар, Абдулах Скака, поранешниот градоначалник на општината Стари Град Ибрахим Хаџибајриќ, поранешниот градоначалник на општината Илиџа Сенаид Мемиќ, како и претседателот на судот на БиХ, Ранко Дебевец, и Осман Мехмедагиќ. Уапсени се поранешниот директор на Агенциите за разузнавање и безбедност на БиХ, но изречен ѝ е притвор и на адвокатката Васвија Видовиќ.
СРБИЈА: Трети избори за четири години не се добри за економијата
Граѓаните на Србија на крајот на 2023 година по третпат во последните четири години излегоа на гласање. По редовните избори во 2020 година, следуваа два скратени изборни циклуса, бидејќи во 2022 и 2023 година беа одржани вонредни избори. Иако реално без неизвесност во однос на конечните резултати, владејачкиот блок две години по ред ја тестира волјата на народот. Прво во пролетта 2022 година, кога изборите ја потврдија доминацијата на Српската напредна партија, а формирањето на владата траеше цели шест месеци. Таа влада работеше ефективно само една година, бидејќи на 17 декември 2023 година се одржаа нови избори.
Со оглед на тоа што владејачкото мнозинство повторно ја доби мнозинската поддршка од гласачите, оправдано е да се запрашаме дали нè очекува слично сценарио, па новиот мандат ќе го чекаме до средината на 2024 година и дали тоа може да има последици за економијата.
Советот на странски инвеститори, здружение на 122 компании што инвестирале 44 милијарди евра во Србија и вработуваат повеќе од 120.000 работници, соопшти дека очекува новата влада да се формира брзо и да трае најмалку четири години. Пречестите избори, трети во последните три години, го забавија реформскиот капацитет и јасно е и видливо губењето на темпото во донесувањето на законите неопходни за усогласување на српската економија, предупредуваат тие и велат дека одредени препораки се на маса со години.
