.webp){kind=icon}
Милениумците се обидуваат да ги живеат своите четириесетти поинаку од претходните генерации. Тие всушност и немаат друг избор.
Во 2023 година 3,6 милиони Американци ќе наполнат 40 години и, ако веќе не полуделе, веднаш ќе полудат. Тоа ќе биде третата група на милениумци што ќе стигнат до толку значаен момент. Сепак, таа група веројатно нема да се буни како своите родители, кои во четириесеттите и педесеттите купуваа луксузни чамци или резервираа летови за Бали во таа доба од својот живот. Тие сега не се разведуваат од сопружниците (затоа што можеби и никогаш ги немале) ниту одат да се тетовираат (затоа што веќе го направиле тоа). Не, таа генерација поинаку ќе помине низ средовечната криза. Припадниците на таа генерација немаат друг избор.
Извештајот на истражувачкиот центар „Њу Америка“ (New America), кој не се занимава со политика од 2019 година, насловен „Несразмерност во богатството на милениумците“ (Emerging Millennial Wealth Gap), покажува дека луѓето родени помеѓу 1981 и 1996 година заработуваат 20 проценти помалку отколку што во нивните години заработувале припадниците на генерацијата беби-бум. Податоците од Банката на федерални резерви на Сент Луис велат дека нивните средства во просек изнесуваат 162.000 долари (околу 9.200.000 денари), во споредба со 198.000 долари (околу 11.200.000 денари) за генерацијата икс во истиот животен период.
Милениумците во средни години се многу посиромашни од своите претходници поради комбинација на неколку фактори. Најважни меѓу факторите што ги обликуваа нивните почетоци во бизнисот се остриот пад на инвестициите во интернет-индустријата и финансиската криза што следуваше во 2008 година. Националното биро за економски истражувања наведува дека луѓето доживуваат 70 проценти од вкупниот раст на платите во текот на првата деценија од својот работен век; ако тој период се совпаѓа со падот, веројатно ќе има намалување од 9 проценти на долг рок. Во извештајот на Центарот за истражување во областа на пензиите од 2021 година се наведува дека милениумците на возраст меѓу 28 и 38 години имаат пониска нето-вредност и приход од која било претходна генерација.
Тие заработуваат и штедат помалку, но оваа генерација сепак е преплавена со сигнали дека треба да дејствува и да се однесува похрабро. Сè повеќе експерти наведуваат дека сите треба да наоѓаме нова кариера на секои дванаесетина години, а во текот на 2021 година, период во кој голем број луѓе ја напуштаа работата, месечниот број на откази во САД достигнал рекордно ниво. Индустријата за здравје и грижа за себе порасна на повеќе од четири билиони долари годишно на глобално ниво. Иако имаат поголем пристапи до фитнес-алатки и технологија од која било претходна генерација, според студијата што „Техноџим“ (Technogym) ја спроведе со 5.000 милениумци, сепак многумина од нив имале чувство на „недостиг од благосостојба“. Само 52 отсто го оцениле своето севкупно ниво на благосостојба како „добро “ или „одлично“.
„Тие се чувствуваат заробено и не се среќни поради тоа, но всушност немаат многу опции“, вели Стивен Минц, историчар на универзитетот „ Тексас“ во Остин и автор на книгата „Најдоброто од животот: Историја на модерна зрелост“ („The Prime of Life: A History of Modern Adulthood). „Тие не можат едноставно само да напишат чек и да одат понатаму.
„Средовечната криза“ и самата влезе во мирно пристаниште - оваа година полни 58 години. Овој феномен, толку исмеваната мешавина од стомачиња и паника, првпат ѝ беше претставен на американската јавност од психологот Елиот Жак во 1965 година, во делото со депресивен наслов „Смртта и средовечната криза“ (анг. Death and the Mid-Life Crisis). Истражувањето спроведено од Жак, кој тогаш имал 48 години, покажа дека креативните луѓе, како композиторите и уметниците, покажуваат нагли падови или промени околу 35-та година од животот. Според Жак, во тој момент луѓето го менуваат оптимистичкото мерење на времето со песимистички пристап – „времето од раѓањето“ станува „времето до смртта“.
Трудот што го презентирал Жак постигнал моментално влијание, поттикнувајќи нови книги, телевизиски емисии, па дури и владина работна група што ги истражувала самоубиствата на мажите во средни години. Клишето на феноменот беше воспоставено веднаш: тоа беше појава карактеристична за белците, мажите и средната класа. Приближно во исто време, широкораспространетиот социјален пресврт предизвика на разводот од сопругата за женење со помлада жена да се гледа со помал презир (од 1960 до 1969 година стапката на разводи се зголемила од 2,2 на 3,2 проценти; во 1980 година достигнала врв од 22,6 проценти), а неограничената комерцијалност беше на генерацискиот врв. Купувањето брз автомобил претставуваше и патриотизам и покажување. Претставувањето на автомобилот „шевролет камаро“ во 1966 година беше полн погодок.
Првата група што доживеала средовечна, криза како што ја дефинирал Жак, била таканаречената „Тивка генерација“, или оние родени десет години пред Втората светска војна; нивните потомци, бумерите, повлекоа многу исти потези кога наполнија 40 години во 1980-тите. Генерацијата икс го презеде тронот во текот на 2000-тите. Таа банда, која ја обликуваше „Нирвана“, додаде доза од својот препознатлив бунт во мешавината - ако Бен Афлек наполнеше 40 години во 1960-тите, тешко дека ќе се одлучеше за тетоважа преку целиот грб.
Тоа нè носи до сегашноста и средовечните милениумци. „Мапата на патот на животот се распадна“, вели Минц. „Водичот што ви кажуваше што да правите на 25 или 35 или 50 години? Тој сосема избледе“.
Па, како тогаш овие новосоздадени четириесетгодишници го преиспитуваат животот? Со помалку трошење, се разбира. Наместо да купат нов автомобил, тие ќе купат велосипед и ќе излезат на пат – а патем ќе го подобрат своето здравје и ќе си го продолжат животот. Наместо да одат на пластична операција, тие ќе почнат да се занимаваат со авантуристичко хоби.
„Постои идеја дека не треба да бидете стари во средините години“, дека можете да останете млади со вежбање и патување, вели Марк Џексон, автор на книгата „Скршени соништа: Интимна историја на средовечната криза“ (анг. Broken Dreams: An Intimate History of the Midlife Crisis). Ваквите задоволства имаат своја цена, „но тие се многу поевтини отколку да купите ’порше’ или ’дукати’ или да имате љубовница“.
Благодарение на флексибилниот начин на работа поради пандемијата, стариот начин на оставање на семејството зад себе се претвори во искоренување на целиот клан од корен и заедничко преселување на места со подобар квалитет на живот за истите пари. „Ако сакате да се преселите на Алјаска, тоа веќе не е фантазија“, вели Минц. „Со опцијата за работа од далечина, сега можете да го направите тоа “.
Наместо развод, многу двојки размислуваат за моногамијата и начинот на кој го делат просторот. Френсис Султана, дизајнер на ентериер што живее и работи во Лондон, вели дека таканаречената соба за 'рчење, или втор простор за спиење, сега е редовна карактеристика на домовите што ги дизајнира за клиентите во долги врски. Тој и неговата партнерка имаат посебни спални соби најмалку десет години. „Тоа е добар начин, особено ако вашите работни часови или времето на будење се различни“, вели тој. „Порано посебните спални соби беа вообичаени“.
Многумина не сакаат никакви агресивни промени. Лусија Најт, која раководи со она што таа го нарекува „консултантска канцеларија за дизајн на кариера во средни години“ наречена „Мидлајф анстак“ (Midlife Unstuck), го објаснува тоа на следниот начин: „Во рацете носите премногу чинии што не смеете да ги испуштите“ кога сакате да фатите некоја нова патека. „Тогаш преговарате со секоја од десетте чинии на животот за да успеете“.
Таа работи со клиентите за да можат постепено да ги приспособат своите животи наместо да ги уриваат однатре. На пример, една директорка на банка го претворила плетењето, хоби со кое се занимавала за да ја намали својата анксиозност, во профитабилна дополнителна работа. Друга нејзина клиентка, медицинска сестра, почнала да работи со скратено работно време за да може да оди на курс за тапацирање и размислува да премине во производството на мебел. Најт вели дека 40 отсто од нејзините клиенти се жени. Тој феномен, вели таа, „веќе не е типичен за мажите“.
„Мислам дека никој не се ни трудел да размислува за средовечната криза кај жените во 1960-тите“, вели Анабел Ривкин, коосновачка на интернет-страницата за жени во средни години „Мидулт“ (Midult). „Нив само ги напуштале, па сè било реактивно, а не активно“.
Ривкин го претпочита терминот „крстопат на средните години“, надевајќи се дека ќе помогне дијалогот за оваа фаза од животот да престане да се врти околу сексот, разделбата или куповната моќ.
Милениумците воопшто не треба да паничат што стигнуваат во средните години од животот. Недостигот од пари за да го „надувате“ својот живот всушност може да биде олеснување, велат некои советници. Ако кризата на крајот се сведе на враќање на контролата врз сопствените околности и судбината, постои една валута над која секој има контрола: своето време.
Сара Најт, најпродавана авторка на „Њујорк тајмс“, која напиша серија прирачници како што е „Магијата што ќе ви го смени животот – ме заболе за сѐ“(анг. The Life-Changing Magic of Not Giving a F*ck), предлага да мислиме на своето време, енергија и пари како за емоционална готовина и врз основа на нив да го создаваме нашиот „е... буџет“. „Потрошете ги вашите пари на работи и луѓе што ве прават среќни - или барем на оние што на некој начин ви користат. Не согласувајте се да ги трошите на ништо друго“, вели таа.
Заменете го „Да, се разбира!“ со „Ќе размислам и ќе ти се јавам!“ Престанете да мислите дека ви треба оправдување за да одбиете покана, состанок или понуда за работа. Никому не му должите објаснување по „Не, благодарам“. Не грижете се толку за тоа да бидете добри: „Ако сте искрени и љубезни, нигде не грешите“, вели Најт.
Ривкин од компанијата „Мидулт“ ја нарекува средовечноста ваш период на „излегување од г...“, во кој жените престануваат да бидат попустливи. „Мојот џеб не е длабок, а мојот живот е многу гладен“, вели таа. „Мислам дека постои нова способност да се каже „з...и“.
Кога првпат се појави средовечната криза како концепт „беше сметана главно како време на депресија“, вели Џексон од компанијата „Брокен дримс“ (Broken Dreams). Сепак, нашите очекувања драстично се променија. „Навикнати сме да менуваме работни места. Стапуваме во брак подоцна и имаме помалку деца, и тоа на подоцнежна возраст. Но и живееме подолго, така што и средните години се продолжени“.
Тие подолги распореди ќе ни помогнат да го преобликуваме ритамот на средовечната криза. Наместо еден момент на пресврт во кој ќе се промени животот, Џексон мисли дека новото нормално е постојано тивко преоценување и повторување, дозволувајќи им на милениумците и на оние што доаѓаат подоцна да се вратат на вистинскиот пат без да мора целосно да го променат својот живот.
Првите членови на генерацијата зед ќе наполнат 40 години во 2037 година. Тогаш можеби нема ни да го забележиме тоа, вели Ривкин. „Генерацијата зед поминува низ криза на идентитетот на секои 30 секунди“, вели таа. „Веќе нема многу правила за тоа кога би можеле да размислиме за ресетирање на нашите животи“.
Текстот го преведе Александра Томиќ
