.webp){kind=icon}
Законодавството во Босна и Херцеговина е прилично ригидно и застарено и не може да биде во чекор со развојот на системот и општеството, поради што иновативните лекови не се достапни за многу пациенти, заклучија панелистите на вториот панел насловен „Имаме можност: Како до единствена листа на лекови и поефикасни процедури“, во рамки на конференцијата „Иднината на здравствената и фармацевтската индустрија" што се одржа денеска во Сараево во организација на медиумската компанија „Блумберг Адрија“.
Наташа Грубиша, директорка на Агенцијата за лекови и медицински помагала на Босна и Херцеговина (БиХ), рече дека голема кочница за работата на Агенцијата е политиката, имајќи предвид дека оваа институција во БиХ се потпира на Министерството за финансии на БиХ и на Министерство за цивилни работи на БиХ.
„Законот за лекови е деструктивен, ригиден, строг и застарен. Агенцијата во својата работа ги следи директивите на Европската унија, но мора да ја имаме поддршката од оние кои одлучуваат. Ќе работиме во согласност со нашите можности, но сакаме нашата улога да биде препознаена“, рече Грубиша.
Недостиг на лекови
Таа посочи дека нивната работа зависи од многу закони и дека бавноста е последица на спроведувањето на постапката за јавни набавки. Нагласи дека Босанците и Херцеговците може да се соочат со недостиг на лекови во наредниот период.
„Недостатокот сега не се чувствува благодарение на домашното производство, но мораме да правиме резервни списоци бидејќи веќе се соочуваме со неможност за набавка на суровини и материјал за пакување, а тоа се проблеми за кои треба да се разговара на сите нивоа“, додаде Грубиша.
Професорот д-р Тимур Цериќ, раководител на Дневната онколошка болница на Клиниката за онкологија на Клиничкиот центар во Сараево, рече дека законодавството на Босна и Херцеговина го кочи развојот на здравствениот систем, кој треба да биде позрел и пофлексибилен.
„Треба да се движиме кон она што нè чека во иднина. Инвестирањето во здравството е инвестирање во сите нас. Со иновации можеме да ги подобриме резултатите од лекувањето имајќи предвид дека немаме превенција“, рече доктор Цериќ.
Посебен проблем во третманот е нееднаквоста на пациентите во однос на достапноста на лековите. Исто така, пациентите во Босна и Херцеговина особено се соочуваат со недостапност на иновативни лекови.
Долгорочна регистрација
„Пандемијата покажа што е иновативен лек, важноста на достапноста и што значи за пациентот. Се надевавме дека тоа ќе биде лекција за државата и дека ќе има одредени подобрувања“, изјави Ана Петровиќ, директорка на Здружението на иновативни производители на лекови во Босна и Херцеговина.
Таа посочи дека од 166 нови лекови регистрирани во светот од 2018 до 2022 година, само 12 од нив се достапни во Босна и Херцеговина.
„Тоа значи дека се потребни 974 дена за лекот да пристигне во Босна и Херцеговина, вклучително и процесот на регистрација и пристигнување на лекот на списокот. Тие лекови што се регистрирани пред четири години, кога ќе дојдат во Босна и Херцеговина, веќе не се нови“, додаде Петровиќ.
Емина Будимлиќ, комерцијална директорка за Босна и Херцеговина на компанијата „Такеда“, рече дека соработката на странските и домашните производители може да обезбеди континуирано снабдување со лекови. Меѓутоа, проблем е деловното опкружување во самата држава.
„Странските инвеститори не доаѓаат во Босна и Херцеговина, а во исто време сме сведоци на заминување на силни играчи, што значи дека достапноста до нивните лекови е дополнително отежната. Неопходна е соработка, но за да се воспостави, ние мора да ги уредиме и стандардизираме правните и подзаконските акти“, додаде Будимлиќ.
